Wydarzenia
Pięć wystaw w pięciu miastach Polski
?Tożsamość. 100 lat polskiej architektury? to pięć wystaw w pięciu miastach Polski, z których każda poświęcona jest innemu fenomenowi architektonicznemu po 1918 r. Opowiadają o lokalnych budynkach i przestrzeniach oraz twórczyniach i twórcach, którzy wpłynęli na kształt miast po odzyskaniu niepodległości. Zadają przy tym pytania o społeczną tożsamość i zmianę, a także o rolę architektów i urbanistów w naszym codziennym życiu. O to, w jaki sposób ich działalność przyczynia się do budowy polskiego krajobrazu kulturowego oraz tożsamości miejsc, które zamieszkujemy.
Każda z wystaw została poświęcona innemu wycinkowi historii, ma też inny wątek przewodni. W Krakowie twórcy ekspozycji skupiają się na okresie 1918?1939, a tematem będzie ?Sztuka? (dawny Hotel Cracovia). W Warszawie (okres 1939?1956) motywem przewodnim będzie ?Władza? (Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie), w Lublinie (okres 1956?1970) ? ?Społeczeństwo? (Centrum Spotkania Kultur), w Poznaniu (okres 1970?1989) ? ?Transfer? (Budynek ?Alfa? ul. Święty Marcin 46/50), natomiast w Katowicach (okres 1989?2018) ?Przemiana? (siedziba NOSPR w Katowicach). Ze wszystkimi ekspozycjami można zapoznać się do 15 grudnia.
Przykładowo wystawa ?Transfer? opowiada o latach 70. i 80., kiedy Poznań był miastem w ciągłym ruchu ? tu krzyżowały się drogi ludzi, towarów, środków oraz idei. Jest to też czas kluczowych przekształceń politycznych i społecznych, mających bezpośredni wpływ na kulturę architektoniczną. Rozmach inwestycyjny lat 70. to plany przejścia z koncentrycznego na liniowy układ miasta, projekty premetra, czyli Poznańskiego Szybkiego Tramwaju (PST), tras szybkiego ruchu i towarzyszącej im infrastruktury. W budownictwie dominowała wielka płyta, ale jednocześnie nastąpił zwrot ku bardziej zhumanizowanym, kameralnym sposobom kształtowania osiedli wznoszonych na kształt historycznych miasteczek przez małe spółdzielnie. To jeden z symptomów dążenia społeczeństwa ku samorządności i demokracji, podobnie jak oddolne wznoszenie w pobliżu osiedli kościołów. Wzrasta zainteresowanie historyczną i kulturową tożsamością otoczenia, świadomość ekologiczna i krajobrazowa.
Ekspozycji towarzyszy katalog z materiałami uzupełniającymi treści na wystawie oraz rozbudowany program bezpłatnych wydarzeń ? spacery, debaty, wykłady, warsztaty rodzinne oraz warsztaty dla szkół. Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.niaiu.pl/tozsamosc.
Organizatorem wystawy jest Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, państwowa instytucja kultury, która poprzez działalność popularyzatorską, wystawienniczą, edukacyjną oraz wydawniczą kształtuje świadomość społeczną, promuje kulturę architektoniczną i urbanistyczną oraz podejmuje starania w kierunku zachowania narodowego dziedzictwa architektonicznego XX w. Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Dominik Witaszczyk