W jakim zakresie zmienił się formularz rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji? Czy 2012 r. będzie ostatnim, w którym przedsiębiorca prowadzący stacje demontażu może uzyskać dopłatę?
Na te i wiele innych pytań przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu odpowiadano podczas spotkania informacyjnego, zorganizowanego 15 lutego br. w Warszawie przez Stowarzyszenie Forum Recyklingu Samochodów (FORS). Warsztaty poświęcono tematyce sprawozdawczości, informacjom o zmianach w prawie oraz wnioskom o dopłaty. W tym samym czasie, gdy uczestnicy wraz z prelegentami omawiali regulacje prawne i wskazywali wymagania w zakresie prawidłowego przygotowania sprawozdania za 2011 r., nowelizacja ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji była na etapie uzgodnień międzyresortowych. – Przekażemy na razie skąpe informacje o nowej ustawie o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, gdyż notabene dzisiaj podlega ona uzgodnieniom międzyresortowym – tymi słowami rozpoczął spotkanie Adam Małyszko, prezes FORS, który dodał, iż prawdopodobnie kolejny rok przyniesie już nowe wymagania.
 
Sprawozdań czas
Do 15 marca należy złożyć u marszałka województwa i w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej roczne sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji za 2011 r., przypominała Beata Kłopotek z Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Środowiska. Prelegentka wymieniła obowiązujące definicje, np. przetwarzania, recyklingu oraz odzysku, w tym energii. W ostatnim przypadku odzysk rozumiany jest jako termiczne przekształcanie odpadów w celu odzyskania energii, prowadzone w spalarniach odpadów lub w ramach współspalania odpadów.
Do tego fragmentu prezentacji nie było pytań, jednakże pojawiły się one tuż po rozpoczęciu omawiania wypełniania poszczególnych kolumn sprawozdania. W dziale 1, gdzie dotychczas można było wpisać sumę poszczególnych marek samochodów określonego rodzaju z danego roku produkcji, obecnie trzeba te wartości wpisywać osobno. Wiadomość ta wzbudziła kontrowersję wśród uczestników. Adam Małyszko stwierdził, iż miało być łatwiej i nie wyrażano takiej woli, by zmienić coś w sprawozdaniu z roku uprzedniego. Prezes zaapelował w tej sprawie do przedstawiciela Ministerstwa Środowiska, dodając, że w tym roku oznacza to żmudną pracę, a każdy błąd będzie wymagał tego, by te działania zaczynać od nowa. Nie ma natomiast wymagań odnośnie wpisywania marek samochodów, można tego dokonać w indywidualnie wybrany sposób, np. w kolejności alfabetycznej.
 
Masa masie nie równa
Przedsiębiorca prowadzący stację demontażu przy obliczaniu poziomów odzysku i recyklingu może uwzględnić masę odpadów pochodzących z pojazdów poddanych odzyskowi lub recyklingowi do końca stycznia następnego roku. Jednakże muszą być one przyjęte do stacji w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku. Słuchacze wyrazili wątpliwość, co w przypadku, gdy odpady te zostaną przekazane do odzysku lub recyklingu w ostatnim dniu stycznia i w rzeczywistości nie będzie możliwości poddania ich w tak krótkim terminie procesom odzysku i recyklingu? Stacje demontażu, zabezpieczając się, oczekują od odbiorcy oświadczenia o poddaniu tych odpadów recyklingowi. Pytano więc prelegentów, czy dokumenty takie mają umocowanie prawne, czy wystarczy tylko karta przekazania odpadu i wskazanie docelowego procesu będącego podstawą do wyliczenia poziomu odzysku i recyklingu. Przedstawicielka Ministerstwa zaznaczyła, iż nie ma takiego umocowania w prawie, lecz nie przeszkadza to w podpisaniu wspomnianej umowy między stronami.
Natomiast wymontowane i magazynowane części z pojazdów przeznaczone do ponownego użycia nie są wliczane do poziomów odzysku i recyklingu. Dzieje się tak jedynie z tymi, które zostały zagospodarowane.
Uczestnicy spotkania zwracali uwagę na to, że masa pojazdu wycofanego z eksploatacji, tzw. zważonego, teoretycznie powinna być mniejsza niż masa pojazdu (pomniejszona o wagę paliwa – 40 kg), lecz w rzeczywistości tak nie jest. Wynika to z kilku czynników, choćby z posiadania przez auta takich części jak haki itd. Beata Kłopotek wraz z przedstawicielką Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Katarzyną Maryniak, uspakajały, iż wiedzą o tych sytuacjach. Jednakże odnośnie różnic w masie wskazano na jeszcze jeden problem, czyli błędne zapisywanie wagi w dowodach rejestracyjnych. W skrajnych przypadkach wynosiła ona zero. Wpisanie takich danych w sprawozdaniach, szczególnie we wnioskach o dopłatę, może wzbudzić wśród urzędników wątpliwości. Katarzyna Maryniak sugerowała dołączenie do wniosków wyjaśnień i/lub kser takich dowodów.
 
Dopłaty i opłaty
Szerzej o przygotowaniu wniosków, terminach, zasadach przyznawania dopłat za 2011 r. i dofinansowaniu systemu recyklingu w 2012 r. mówił Jarosław Roliński, kierownik w Wydziale Gospodarki Odpadami w NFOŚiGW. Prelegent zastrzegł już na wstępie, iż nie wiadomo, czy 2012 r. nie okaże się ostatnim, za który będzie można uzyskać dopłatę. Przypomniał przedsiębiorcom, iż wnioski należy złożyć do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej do 31 marca, a także trzeba spełnić warunki dofinansowania. Przedsiębiorcy prowadzącemu więcej niż jedną stację demontażu pojazdów dopłata może być udzielona do demontażu prowadzonego w tej stacji, w przypadku której zostały spełnione wymagane warunki. W ubiegłym roku zawarto 568 umów i z tego tytułu wypłacono ponad 80,7 mln zł, natomiast osiem z pozytywnie ocenionych obiektów wykorzystało już limit de minimis.
Podczas otwarcia spotkania wspomniano o zmianach w ustawie, o czym więcej powiedzieli Adam Małyszko i Agnieszka Misiejuk, radca prawny i zarazem wiceprezes FORS. Zwrócono uwagę na to, iż zostaną wprowadzone opłaty za nieosiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu przez prowadzących stacje demontażu. Opłata ma być liczona jako iloczyn stawki opłaty i brakującej masy wymaganej do osiągnięcia poziomów odzysku i recyklingu odpadów pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji. Natomiast w przypadku nieosiągnięcia przez dwa kolejne lata ma ona ulegać podwojeniu. Kolejną przewidzianą w projekcie ustawy zmianą ma być wykonywana raz na pięć lat próba strzępienia. W tym przypadku uczestnicy zgłosili postulat, by próby były wykonywane na początku roku, a ich wyniki podawane do publicznej wiadomości.
Projekt ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji nabiera więc realnych kształtów, podobnie jak wizja rezygnacji z finansowania recyklingu w formie dopłat do demontażu. Zatem dla przedsiębiorców ważne jest to, by wykorzystać ten czas i złożyć wniosek do końca marca, nie zaprzepaszczając prawdopodobnie ostatniej tego typu szansy.