Zagadnienia dotyczące praw człowieka w kontekście ochrony środowiska zyskują w ostatnim czasie na znaczeniu. Wiąże się to z rozwojem pojęcia praw człowieka, zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC). Związek praw człowieka i ochrony środowiska był wielokrotnie podkreślany na gruncie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i na dobre utrwalił się w doktrynie prawnej.

Dotyczy to przede wszystkim art. 2 Konwencji, statuującego prawo do życia, art. 8, obejmującego prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, oraz art. 1 Protokołu nr 1, normującego ochronę własności. Warto zdać sobie sprawę, że część tych orzeczeń bezpośrednio lub pośrednio odnosi się do materii zarządzania przestrzenią poprzez skutki pewnych sposobów zagospodarowania terenu i reakcji (lub jej braku) państwa na takie sytuacje.

Związane jest to przede wszystkim z wypracowaną w orzecznictwie ETPC koncepcją pozytywnych obowiązków państwa. Pod pojęciem tym rozumie się uprawnienie jednostki do oczekiwania od państwa nie tylko powstrzymania się od działań naruszających chronione prawa i wolności (co obejmuje obowiązki negatywne), ale również zapewnienia ? w ramach porządku prawnego i sprawnego funkcjonowania państwa ? aby takich naruszeń nie dokonywały inne podmioty. W określonych przypadkach władze państwowe mogą być również zobowiązane do podjęcia działań chroniących jednostki przed katastrofami ekologicznymi (sprawa Öneryild...