Ewa Szczepaniak, kierownik ds. ochrony środowiska, Glass-Poland

Jednym z powodów, dla którego huty są zainteresowane stosowaniem stłuczki szklanej, jest zmniejszenie ich uciążliwego oddziaływania na środowisko naturalne. Przykładowo następuje redukcja emisji dwutlenku węgla uwalnianego do atmosfery. Związane jest to zarówno z faktem zmniejszenia zużycia gazu niezbędnego do procesów topienia masy szklanej, jak i z tym, że podczas rozkładu termicznego stłuczki w ogóle nie powstaje CO2. Inną przyczyną jest to, iż naturalne surowce szklarskie, np. piasek, wapień i dolomit, mogą zostać zastąpione przez stłuczkę. Szkło w porównaniu z pozostałymi materiałami opakowaniowymi ma ogromną wartość recyklingową. Można je w 100% poddać recyklingowi i nie powoduje to obniżenia wartości powstałego z niego wyrobu. Huty szkła są zainteresowane przyjmowaniem stłuczki szklanej również z uwagi na aspekty ekonomiczno-technologiczne. Stosowanie uzdatnionej stłuczki ma korzystny wpływ na procesy topienia szkła i poprawia transfer ciepła w warstwie zestawu znajdującej się w piecu szklarskim. Dzięki zastosowaniu tego typu surowca, następuje zmniejszenie zużycia energii potrzebnej do stopienia surowców, pełni ona też funkcję topnika. Oszczędność energii przy 100-procentowym użyciu stłuczki wynosi ok. 25 ? 30% w porównania do zastosowania zestawu bez niej. Ponadto koszt zakupu stłuczki szkła opakowaniowego jest niższy niż zakup surowców naturalnych. Oczywiście najważniejszym warunkiem, umożliwiającym jej wykorzystywanie w maksymalnej ilości zestawu szklarskiego są właściwości jakościowe, czyli brak zanieczyszczeń, tj. ceramiki, metali, kamieni itp. Niestety, huty nie mają bezpośredniego wpływu na pozyskiwanie zużytych opakowań ze szkła. Kluczowym zagadnieniem w tej w kwestii jest zatem podnoszenie świadomości wśród ludzi. Podczas akcji promujących taki kierunek działań należy, w ramach szeroko pojętego zrównoważonego rozwoju, angażować do działania jak największą część społeczeństwa, aby motywować do prawidłowej segregacji szkła opakowaniowego.

Jacek Kot, kierownik zakładu, O-I Jarosław

Stłuczka szklana dla hut szkła opakowaniowego jest bardzo cennym surowcem wtórnym. Związane jest to głównie z właściwościami samego szkła. Można go poddawać recyklingowi, tj. powtórnemu przetopieniu, nieskończoną ilość razy, jest ono bowiem materiałem, który długo zachowuje swoje pierwotne właściwości. Ponadto przy przetapianiu waga szkła nie ulega zmniejszeniu ­? poddawane recyklingowi nie traci ani grama. Wykorzystanie stłuczki szklanej przynosi też wymierne korzyści środowisku, co w warunkach zapewniania zrównoważonego rozwoju gospodarki ma niebagatelne znaczenie. Przede wszystkim związane jest to ze znaczną oszczędnością energii w porównaniu do jej zużycia podczas produkcji opakowań szklanych pochodzących wyłącznie z piasku i minerałów. Każde 10% szkła pochodzącego z recyklingu pozwala zaoszczędzić ok. 3% energii. Wiąże się z tym z kolei redukcja emisji dwutlenku węgla. W 2011 r., dzięki wykorzystaniu stłuczki szkła opakowaniowego, nie wyemitowano 7 mln ton CO2. Wartość tę można przyrównać do efektu powstałego wskutek usunięcia czterech milionów samochodów z ulic Europy.

Mirosław Rędziak, kierownik działu topienia, Warta Glass Sieraków

Zastosowanie stłuczki w procesie topienia szkła jest czynnikiem wpływającym na obniżenie zużycia energii. Przyczynia się też do zwiększenia intensywności procesu topienia. Stłuczka szklana posiada mniejsze zapotrzebowanie na energię, ponieważ endotermiczne procesy szkłotwórcze już w niej nastąpiły w trakcie wcześniejszego etapu topienia. Przyjmuje się, że zwiększenie udziału stłuczki w zestawie o 10% przyczynia się do redukcji zużycia energii w piecu o ok. 3%. Natomiast zwiększenie udziału stłuczki w zestawie z 10 do 30% powoduje wzrost wydajności procesu topienia o ok. 15%. Ponadto zwiększenie jej udziału wpływa na obniżenie emisji CO2, NOx, SOx oraz pyłów, a także na niższe zużycie surowców naturalnych, takich jak wapień, dolomit i anhydryt. Ponadto dzięki jej wykorzystaniu następuje obniżenie temperatury topienia, a w związku z tym dochodzi do wydłużenia żywotności pieca. Zastosowanie tzw. stłuczki obcej, czyli dostarczonej do hut szkła z zewnątrz, np. z rozlewni napojów, może również okazać się niekorzystne. Negatywne skutki to pogorszenie odcienia barwy szkła bezbarwnego w konsekwencji występowania w stłuczce domieszki szkła kolorowego. Mogą nastąpić też zwiększone wahania składu tlenkowego ze względu na udział szkła o różnym składzie tlenkowym oraz pojawić się wtrącenia ceramiczne i metaliczne. Ponadto zdarzają się zwiększone wahania redoksu szkła (reakcja chemiczna, w trakcie której następuje przekazanie jednego lub więcej elektronów między atomami), wpływające na proces klarowania i barwę szkła. Mając na uwadze niekorzystne skutki zastosowania tzw. stłuczki obcej w procesie topienia, przedsiębiorstwa recyklingowe powinny stosować nowoczesne technologie segregacji. Muszą one również odpowiednio uzdatniać szkło z odpadów komunalnych, aby maksymalnie ograniczyć negatywne następstwa zastosowania tego typu stłuczki.

Przygotowała Barbara Krawczyk