Park Narodowy „Ujście Warty” zalany do połowy

Obecnie rozlewiska pokrywają ponad 4 tys. ha z nieco ponad 8 tys. ha, jakie zajmuje obszar ściśle chroniony. W kilku minionych latach wody było znacznie mniej z powodu łagodnych zim i suszy.

– Taki poziom w okresie wiosennym sprzyja wielu gatunkom ptaków wodnych. Perkozy i łyski, a także śmieszki, rybitwy czarne, białowąse i białoskrzydłe budują wśród roślinności wodnej pływające gniazda. Także siewkowce, takie jak ostrygojad, sieweczka rzeczna, krwawodziób rycyk i czajka budują wtedy gniazda na pojedynczych wyspach, będąc bezpieczne przed drapieżnikami – powiedział Leszczyński.

Dodał, że jeżeli taki poziom wody utrzyma się przez cały okres lęgowy, to można się spodziewać dogodnych warunków dla wielu gatunków ptaków wodnych i błotnych. Wysoka woda, oprócz ograniczenia wpływu na lęgi drapieżników, niesie ze sobą obfitość pokarmu.

Powrót do normalności, jeśli chodzi o wiosenne wezbrania, sprzyja innym zwierzętom występującym na obszarze chronionym. W okresie przedwiośnia i wiosny rozlewiska stają się prawdziwym rajem dla ryb, które w tym okresie odbywają tarło. Więcej wody oznacza więcej dogodnych miejsc na tarliska i więcej kryjówek dla wyklutego z ikry narybku.

Park narodowy ukształtowany przez człowieka

Jak można dowiedzieć się ze strony internetowej parku, na początku XVIII wieku Warta w swym dolnym biegu miała charakter rzeki warkoczowej – płynęła nie jednym, a kilkoma korytami, które łączyły się ze sobą i rozdzielały, tworząc skomplikowaną sieć. Dolinę rzeki pokrywały rozległe mokradła porośnięte lasem łęgowym. Obszar tego parku narodowego został w dużej mierze ukształtowany przez człowieka.

W końcu XVIII w., za panowania króla Prus Fryderyka Wielkiego, rozpoczęły się zakrojone na ogromną skalę prace hydrologiczne związane z przygotowaniem drogi wodnej Wisła – Odra. Działania te podjęto w celu przyspieszenia spływu wód oraz zabezpieczenia tej części doliny Warty przed zalewaniem, a przez to szerszym wykorzystaniem jej żyznych gleb na potrzeby rolnictwa.

Ingerencja człowieka zmieniła oblicze tego obszaru. Powstała skomplikowana sieć kanałów, a na lewym brzegu Warty między Kostrzynem a Słońskiem zbiornik zalewowy o powierzchni ok. 51 km kwadratowych. Ponieważ prowadzone prace melioracyjne w najmniejszym stopniu dotknęły rejon zbiornika, zachował on system hydrograficzny najbardziej zbliżony do naturalnego.

W drugiej połowie XX w. na obszarze Polderu Północnego przeprowadzono dodatkowe melioracje. W wyniku poczynionych wówczas prac utworzono gęstą sieć rowów podstawowych, w wielu miejscach wybudowano zastawki. Ciekawostką systemu jest też skrzyżowanie kanałów melioracyjnych, czy tworzenie obok siebie kanałów o różnych poziomach wody.

Wyjątkowe miejsce w Europie

Wiosną Park Narodowy “Ujście Warty” jest znakomitym celem wypraw na łono natury, szczególnie dla miłośników ptaków. To jedna z ważniejszych ostoi ptaków wodnych i błotnych w tej części Europy. Na obszarze „Ujścia Warty” zaobserwowano m.in. ponad 270 gatunków ptaków, z czego lęgi stwierdzono u więcej niż 170 gatunków. Kilkanaście z nich figuruje w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt.

To także jedno z ważniejszych w Europie Środkowej miejsc odpoczynku dla gęsi i innych ptaków wędrownych podczas ich cyklicznych, jesiennych i wiosennych migracji. Natomiast przecinająca park rzeka Postomia to królestwo wielu gatunków ryb. Okazją do poznania uroków nadwarciańskich rozlewisk może być zaplanowana na 26 marca wycieczka rowerowa organizowana przez Park Narodowy „Ujście Warty”.

Źródło: PAP Nauka w Polsce