Prezydent podpisał ustawę usprawniającą m.in. program "Czyste powietrze"

Prezydent A. Duda podpisał nowelę ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Celem nowych przepisów jest przede wszystkim usprawnienie dwóch rządowych programów antysmogowych “Stop smog” oraz “Czyste powietrze”, tak by więcej beneficjentów mogło sięgnąć po pieniądze przeznaczone na termomodernizację domu i wymianę źródeł ciepła na te ekologiczne. Trzecim komponentem ustawy jest stworzenie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków – informatycznego narzędzia, “mapy” na której umieszczona byłaby informacja jakiego rodzaju ogrzewanie stosowane jest w budynkach.

Zgodnie z nowelą, rozwiązaniem które ma usprawnić sztandarowy program “Czyste powietrze” ma być stworzenie Funduszu Ekologicznych Poręczeń i Gwarancji. Będą z niego udzielane gwarancje lub poręczenia spłaty kredytów i pożyczek udzielonych na projekty ekologiczne np. termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w domach jednorodzinnych. Fundusz ma działać przy BGK i będzie zasilany środkami przez NFOŚiGW.

Nowela pozwoli również udostępniać środki NFOŚiGW do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, na realizację proekologicznych inwestycji. Prezes NFOŚiGW Maciej Chorowski informował, że obecnie trwają negocjacje z BGK nt. powstania Funduszu Ekologicznych Poręczeń i Gwarancji, a także wartości gwarancji jakiej udzieli Narodowy Fundusz. W ciągu paru miesięcy banki powinny wystartować z korzystną ofertą kredytową dla wszystkich osób, które będą chciały ocieplić dom i wymienić źródło ogrzewania. Dotacja z NFOŚiGW będzie częściową spłatą kredytu.

– W uproszczeniu polegałoby to na tym, że po zaciągnięciu kredytu na inwestycję i jej realizacji, dotacja z NFOŚiGW przewidziana w “Czystym powietrzu” stanowiłaby częściową spłatę pożyczki, resztę zobowiązania regulowałby beneficjent” – wyjaśnia prezes Narodowego Funduszu.

Zmiany w “Stop smog”

Podpisana przez prezydenta nowela – odnośnie programu “Stop smog” – przewiduje zmniejszenie minimalnej liczby budynków jednorodzinnych, która umożliwi samorządom wnioskowanie o środki z programu (z 2 do 1 proc. lub 20 budynków). Przepisy zakładają ponadto jednorazowe zniesienie tego limitu, o ile wcześniej gmina zawarła co najmniej jedno porozumienie.

Nowe prawo wydłuża też z 3 do 4 lat okres realizacji porozumienia – w przypadku realizacji przez gminę w danym porozumieniu więcej niż 2 proc. budynków jednorodzinnych w gminie.

W ramach usprawnienia programu zaproponowano również zmniejszenie z 50 na 30 proc. wymaganej redukcji zapotrzebowania na ciepło grzewcze liczonego łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych realizowanych przez gminę.

Skuteczności programu “Stop smog” ma też pomóc skrócenie z 10 do 5 lat okresu utrzymania efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych. Nowela przewiduje ponadto, że takie inwestycje zostaną rozszerzone o m.in. przyłączenie budynku do sieci elektroenergetycznej, modernizację istniejącego przyłącza ciepłowniczego, gazowego lub elektroenergetycznego.

Nowe przepisy pozwolą również na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych w budynkach będących w zasobach mieszkaniowych gminy, a także umożliwią związkom międzygminnym i powiatom wnioskowanie do programu w imieniu kilku gmin.

Budżet programu “Stop smog” to 1,2 mld zł i ma być realizowany do końca 2024 r. Skierowany jest on głównie do gmin, w których stężenie zanieczyszczeń powietrza przekracza normy unijne.

Nowa ewidencja budynków

Nowelizacja zakłada też stworzenie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Ma być to narzędzie informatyczne, które posłuży do identyfikowania źródeł niskiej emisji z budynków. W systemie tym zostaną zebrane informacje na temat źródeł emisji w sektorze komunalno-bytowym, które zostaną pozyskane w ogólnopolskiej powszechnej inwentaryzacji.

W CEEB mają znaleźć się również dane nt. stanu energetycznego budynków, formach udzielonej pomocy publicznej (np. dotacje) przyznanej na termomodernizację lub wymianę kotłów w budynkach.

Zgodnie z ustawą, CEEB dla samorządów będzie ogólnodostępnym narzędziem inwentaryzacji budynków. Inwentaryzacja ma objąć ok. 5-6 mln budynków; rocznie ma być to pół miliona budynków.

Kancelaria poinformowała, że nowe przepisy wejdą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Wyjątkiem są przepisy odnoszące się do CEEB, które zaczną obowiązywać w momencie wdrożenia odpowiednich rozwiązań technicznych umożliwiających prowadzenie ewidencji. Zostaną one określone w komunikacie ogłoszonym przez ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.