Inicjatorzy serii raportów, wybrali wspólnie cztery obszary problemowe, które w ich ocenie mogą być szczególnie interesujące dla osób kierujących firmami z branży wod-kan. Będą one dotyczyły polityki taryfowej, zagadnień związanych z ochroną konkurencji i praw konsumenta, roszczeń o odpłatne przejmowanie urządzeń i zapłatę za korzystanie przez firmy wodociągowo-kanalizacyjne z nieruchomości osób trzecich oraz procesów konsolidacyjnych w branży wodociągowo-kanalizacyjnej.
Raporty zostały przygotowane w oparciu o informacje ankietowe pochodzące od grupy 120 przedsiębiorstw, odzwierciedlających w jak największym stopniu strukturę branży.
Zebrane dane pochodzą (poza kilkoma wyjątkami) z przedsiębiorstw działających w formie spółek kapitałowych. W konsekwencji przygotowane raporty obrazują przede wszystkim sytuację w polskich spółkach wod-kan.
Konstrukcja taryf
Zagadnienia związane z właściwą konstrukcją taryf, w tym przede wszystkim z określeniem kryteriów i sposobu wyodrębniania taryfowych grup odbiorców usług, wciąż stanowią doniosły problem praktyczny dla wielu przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Powodem tego jest przede wszystkim niejednoznaczność wielu przepisów prawa, ale także interdyscyplinarność zagadnienia, tj. konieczność konstruowania taryf z uwzględnieniem nie tylko wielu warunków prawnych sensu stricto, ale także uwarunkowań rachunkowych czy ekonomicznych (o polityczno-społecznych nie wspominając).
Taryfy winny zostać opracowane tak, aby zapewnić przedsiębiorstwu uzyskanie niezbędnych przychodów, chronić odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen i stawek opłat, eliminować subsydiowanie skrośne, motywować odbiorców usług do racjonalnego użytkowania wody i ograniczania zanieczyszczenia ścieków oraz zapewniać łatwość obliczania i sprawdzania cen lub stawek opłat.
Kluczowym z wymienionych warunków, w kontekście dokonania przez przedsiębiorstwo wyboru rodzaju i struktury taryf oraz podjęcia decyzji odnośnie wyodrębnienia taryfowych grup odbiorców, jest nakaz eliminowania subsydiowania skrośnego, który oznacza obowiązek wystrzegania się przypadków pokrywania kosztów dotyczących jednego rodzaju prowadzonej działalności lub jednej z grup taryfowych odbiorców przychodami pochodzącymi z innego rodzaju prowadzonej działalności lub od innej taryfowej grupy odbiorców.
Upraszczając, przedsiębiorstwo winno unikać sytuacji, w której w taryfie nie znajduje odzwierciedlenia fakt, iż ponosi ono różne koszty świadczenia usług na rzecz różnych grup swoich klientów oraz sytuacji obciążania odbiorców takimi kosztami, które nie są ponoszone w związku ze świadczeniem usług na ich rzecz. W celu przestrzegania przedstawionej zasady przedsiębiorstwo winno dokonać wyboru odpowiedniego rodzaju i struktury taryf.
Z przedstawionych wykresów wynika, iż przeważająca część spółek wod-kan dostrzega i uwzględnia w taryfach różne koszty świadczenia usług ponoszone na rzecz poszczególnych taryfowych grup odbiorców.
Choć wciąż 19% spółek wyodrębnia tylko jedną grupę, zarówno w taryfach wodociągowych, jak i kanalizacyjnych (czyli stosuje taryfę jednolitą, jednoczłonową), to już 30% spółek w taryfie wodociągowej i 26% w taryfie kanalizacyjnej ujmuje ponad siedem grup odbiorców (w tym 9% spółek dzieli odbiorców na ponad 20 grup, a kilka przedsiębiorstw wyodrębniło ponad 50 grup). Tendencja ta będzie się, w naszej opinii, utrwalać i należy ocenić ją pozytywnie.
Zachęcamy do lektury kolejnych części serii raportów prawnych, które będą pojawiały się systematycznie na łamach miesięcznika „Wodociągi-Kanalizacja”. Drugi raport, dotyczący ochrony konkurencji i praw konsumenta w branży wod-kan można już przeczytać w wydaniu lutowym czasopisma.
Łukasz Ciszewski, Mateusz Faron, Mateusz Nyklewicz, Kancelaria Z. Jerzmanowski i Wspólnicy
Komentarze (0)