Ryzykowna branża dla ubezpieczycieli?

Polisy środowiskowe

Nagły wzrost liczby pożarów, do jakich doszło w ostatnim czasie na składowiskach odpadów, skłania do jeszcze jednej refleksji, a mianowicie do wpływu tego typu incydentów na środowisko naturalne. Warto więc wspomnieć o obowiązkowym zabezpieczeniu finansowym dla zarządców składowisk na wypadek spowodowania przez ich działalność szkód w środowisku, które zostało wprowadzone do polskich przepisów prawnych w grudniu 2012 r. na mocy ustawy o odpadach (art. 125 – DzU z 2013 r. poz. 21).

Jak wyjaśnia Anna Prystupa z AIG, usuwanie skutków incydentów środowiskowych bardzo często związane jest z długotrwałym i kosztownym procesem, szczególnie w przypadku skażenia środowiska znaczną ilością substancji szkodliwych. – Na mocy decyzji administracyjnych wydawanych przez regionalne dyrekcje ochrony środowiska podmiot odpowiedzialny za szkodę zobowiązany jest przeprowadzić szereg skomplikowanych działań naprawczych, które zwykle wymagają zaangażowania ekspertów z zakresu usuwania zanieczyszczeń ze środowiska. Ponadto jest on także zobowiązany przeprowadzić monitoring skażonego obszaru, aby wykazać, że środowisko zostało w pełni odnowione do jego stanu sprzed spowodowania zanieczyszczenia. Są to zwykle skomplikowane i kosztowne procesy – tłumaczy A. Prystupa. Jak wskazuje, dedykowane polisy środowiskowe zostały zbudowane w oparciu o zmiany wprowadzone do lokalnego prawa środowiskowego (także w odniesieniu do ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie – DzU z 2007 r. nr 75, poz. 493), a w związku z tym pokrywają wszelkie koszty związane z usuwaniem skutków incydentów środowiskowych, włączając w to m.in. koszty opracowania oraz wdrażania działań naprawczych, koszty zapobiegania bezpośredniemu zagrożeniu szkodą środowiskową, koszty minimalizacji skażenia oraz koszty ewentualnych procesów sądowych. Zgodnie z ustawą o odpadach, zabezpieczenie może mieć formę depozytu, gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej lub polisy. – Z naszych doświadczeń wynika, że przedsiębiorcy najczęściej wybierają formę polisy ubezpieczeniowej, która stanowi transfer ryzyka na ubezpieczyciela, co oznacza, że – w przeciwieństwie do innych form zabezpieczeń – ubezpieczony zyskuje wsparcie w trudnym i długotrwałym procesie usuwania skutków incydentu – mówi A. Prystupa.

Ubezpieczenia w praktyce

A jak wygląda ubezpieczenie zakładu z punktu widzenia branży odpadowej? Czy, zdaniem przedsiębiorców, warto korzystać z obecnej oferty firm ubezpieczeniowych, szczególnie dotyczącej ochrony mienia przed ogniem? Branża zajmująca się przetwarzaniem odpadów niechętnie rozmawia na ten temat. Wielu przedstawicieli zakładów nie chce być kojarzonych z informacją o zagrożeniu, a dodatkowo doniesienia medialne na temat pożarów podsycają te lęki. Wynikają one m.in. z obawy przed protestami wśród lokalnej społeczności. Mimo to wiele zakładów specjalizujących się w zagospodarowaniu odpadów zdecydowało się na ubezpieczenie polisą od zdarzeń losowych, również w zakresie ryzyka pożaru, a ich przedstawiciele nie boją się o tym otwarcie rozmawiać. Przykład stanowi wspomniane już Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne, gdzie ubezpieczycielem jest TUiR WARTA. Polisa zawarta jest w oparciu o ogólne warunki ubezpieczenia mienia od zdarzeń losowych, obowiązujące na dzień zawarcia umowy, tj. 31 marca ub.r. – Składowisko odpadów komunalnych z siedzibą w Bytomiu przy alei Jana Pawła II nr 10 jest ubezpieczone powyższą polisą na ogólną sumę ubezpieczenia w wysokości 16 221 152,86 zł. Suma dotyczy budynków, budowli, maszyn i urządzeń, specjalistycznych maszyn branżowych, urządzeń technicznych oraz pozostałych środków trwałych – urządzeń, przyrządów, wyposażenia. Roczna składka ubezpieczeniowa wynosi 5775 zł – mówi Emilia Knieja z BPK. Ponadto zaznacza, że polisa od zdarzeń losowych to nie tylko ochrona od ryzyka pożaru – zakres ubezpieczenia obejmuje też m.in. szkody powstałe na skutek uderzenia pioruna. Szczegółowy zakres ubezpieczenia jest określony w ogólnych warunkach ubezpieczenia. Zdaniem przedstawicielki BPK, zawieranie takiej polisy jest absolutnie zasadne.

Podobne zdanie ma Czesław Brzostowski z ZUO z Gorzowa Wlkp. Nie widzi on możliwości nieubezpieczenia zakładu składającego się z kilku hal, sortowni odpadów i sprzętu stacjonarnego i mobilnego o tak dużej wartości. – Nasz zakład jest objęty ubezpieczeniem mienia od ognia i innych zdarzeń losowych. Koszt ubezpieczenia majątku o wartości ok. 45 mln zł wynosi ok. 120 tys. zł rocznie.

Również majątek spółki Mo-Bruk jest objęty ubezpieczeniem m.in. od skutków pożaru. – W naszej ocenie korzystanie z oferty zawarcia umowy ubezpieczenia mienia jest jak najbardziej zasadne. Ryzyko wystąpienia pożaru czy innych zdarzeń losowych w zakładach gospodarowania odpadami jest wysokie, wobec czego konieczne jest dla każdego tego typu przedsiębiorstwa zabezpieczenie swego majątku. Przy budowaniu programu ubezpieczeniowego dobrze jest korzystać z usług specjalistycznej firmy doradczej brokera ubezpieczeniowego – mówi Izabela Górnicka, rzecznik prasowy Mo-BRUK.

Izabela Górnicka, rzecznik prasowy Mo-BRUK
Branża odpadowa to branża trudna ubezpieczeniowo. Szczególne znaczenie mają tu historia szkodowa oraz posiadane zabezpieczenia przeciwpożarowe zakładów. Każda tego typu firma powinna właściwie zadbać o ubezpieczenie podstawowe od żywiołów, np. ognia i innych zdarzeń losowych, ewentualnie w systemie all risk. Ubezpieczenie powinno uwzględniać również tzw. koszty dodatkowe, które powstają przy tego typu szkodach (np. koszty sprzątania czy akcji ratowniczej). Wspomniany podstawowy wariant ochrony warto rozszerzyć o ubezpieczenia specjalistyczne, np. maszyn, linii produkcyjnych, sprzętu elektronicznego czy nawet ubezpieczenie utraty zysku. Wszystko to zależy od tzw. apetytu na ryzyko, czyli naszej świadomości ubezpieczeniowej, możliwości finansowych oraz tego, ile ryzyka chcemy przetransferować na ubezpieczyciela, a ile chcemy przyjąć na siebie. To również ma wpływ na cenę całego pakietu ubezpieczeń, a ryzyko przy wyborze różnych linii ubezpieczeniowych rozkłada się na nie odpowiednio.