UE: Ponad miliard euro na innowacyjne projekty obniżające emisyjność gospodarki

– Innowacje mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia rozwiązań, których potrzebujemy już w tym dziesięcioleciu, aby zatrzymać wzrost globalnego ocieplenia na poziomie 1,5°C. Innowacje – wraz z gwałtownym ograniczeniem emisji – pomogą nam utorować drogę do osiągnięcia celów porozumienia paryskiego – powiedział wiceprzewodniczący wykonawczy Frans Timmermans. – Decyzja ta stanowi konkretne wsparcie dla projektów w dziedzinie czystych technologii w całej Europie i umożliwi zwiększenie skali przełomowych zastosowań, które wspierają i przyspieszają transformację w kierunku neutralności klimatycznej. W pakiecie Gotowi na 55 (Fit for 55) zaproponowaliśmy zwiększenie funduszu innowacyjnego, tak aby w globalnym wyścigu innowacji w dziedzinie klimatu mogły wystartować jeszcze bardziej innowacyjne europejskie projekty i pomysły.

W rezultacie pierwszego zaproszenia do składania wniosków w ramach funduszu innowacyjnego, dotyczącego dużych projektów – tj. projektów, których łączne koszty kapitałowe przekraczają 7,5 mln euro – wybrano siedem przedsięwzięć. Projekty te zostały ocenione przez niezależnych ekspertów pod kątem ich zdolności do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, w porównaniu z technologiami konwencjonalnymi, oraz zdolności do innowacji wykraczających poza stan najnowszej wiedzy naukowej i technicznej, a także tego, czy zaawansowanie tych projektów pozwala na ich szybkie wdrożenie. Inne kryteria obejmowały potencjał projektów w zakresie skalowalności i opłacalności.

Wybrane projekty obejmują szeroki wachlarz odpowiednich sektorów, co umożliwi obniżenie emisyjności w różnych częściach europejskiego sektora przemysłowego i energetycznego, takich jak branża chemiczna, stalowa, cementowa, rafineryjna, elektroenergetyczna i ciepłownicza. Wszystkie projekty są już częścią centrów przemysłowych albo klastrów wzajemnie powiązanych sektorów, w których można zastosować technologie obniżające emisyjność.

Projekty w skrócie

Sektory energochłonne: Projekt realizowany w Szwecji ma na celu całkowite wyeliminowanie emisji gazów cieplarnianych z produkcji stali poprzez wykorzystanie wodoru ze źródeł odnawialnych w Gällivare i Oxelösund.

W ramach projektu w Finlandii zademonstrowane zostaną dwa sposoby produkcji czystego wodoru w rafinerii w Porvoo z wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych oraz w drodze wychwytywania CO2 i składowania go na Morzu Północnym.

Projekt we Francji zakłada wychwytywanie nieuniknionych emisji CO2 z cementowni, częściowe geologiczne składowanie tego gazu na Morzu Północnym oraz częściowe wykorzystanie go w produkcji betonu.

Aby ograniczyć emisje z produkcji wodoru i chemikaliów, w ramach projektu w Belgii zostanie opracowany kompletny łańcuch wartości w zakresie wychwytywania, transportu i składowania dwutlenku węgla w porcie w Antwerpii.

Energia ze źródeł odnawialnych: We Włoszech powstanie projekt pilotażowy na skalę przemysłową w celu produkcji innowacyjnych i wysokowydajnych ogniw fotowoltaicznych w Katanii.

Inny projekt realizowany w Hiszpanii (w El Morell) ma na celu przekształcenie stałych odpadów komunalnych nienadających się do recyklingu w metanol, który jest jedną z podstawowych substancji chemicznych i niskoemisyjnym paliwem.

Kolejny projekt w Szwecji, w Sztokholmie, zakłada zbudowanie pełnej instalacji do wychwytywania i składowania dwutlenku węgla przy już istniejącej elektrociepłowni wykorzystującej biomasę.

Dalsze kroki

Autorzy wyselekcjonowanych projektów przygotowują się do podpisania indywidualnych umów o udzielenie dotacji z Europejską Agencją Wykonawczą ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA) – organem odpowiedzialnym za wdrażanie funduszu. Umowy te powinny zostać sfinalizowane w pierwszym kwartale 2022 r., co umożliwi Komisji przyjęcie odpowiedniej decyzji o udzieleniu dotacji i rozpoczęcie ich wypłacania.

26 października Komisja ogłosiła drugie zaproszenie do składania wniosków dotyczących dużych projektów z terminem na 3 marca 2022 r. Wszystkich wnioskodawców, którym się nie powiodło przy okazji pierwszego zaproszenia, zachęca się do ponownego złożenia wniosku.