Związki per- i polifluoroalkilowe (PFAS) w wodzie
Związki per- i polifluoroalkilowe (PFAS, ang. Perfluorinated Alkylated Substances) stanowią obszerną rodzinę obejmującą tysiące syntetycznych związków chemicznych, które mają liczne zastosowania w różnych obszarach życia i są obecne w środowisku. Pierwsze z nich otrzymano w czasie II wojny światowej i były one składnikami materiałów służących do przechowywania fluorku uranu (VI), stosowanego w produkcji bomby atomowej.
Istnieją dwa sposoby pozyskiwania związków perfluorowanych. Pierwszym jest elektrochemiczna fluoryzacja Simsona, natomiast drugi to metoda telomeryzacji. Istnieje także możliwość otrzymywania perfluorowanych związków na drodze bezpośredniej fluoryzacji w fazie płynnej.
Związki perfluorowane są substancjami charakteryzującymi się pełnym podstawieniem w hydrofobowym łańcuchu węglowym atomów wodoru atomami fluoru. Do tej grupy należą pochodne karboksylowe (np. kwas perfluorooktanowy), sulfoniany (np. perfluorooktanosulfonian), sulfonamidy (np. sulfonamid perfluorooktanu), a także estry, sole i fluorki. Ich właściwości powierzchniowo czynne nasilają się wraz ze zwiększaniem ilości wiązań węgiel–fluor, co sprawia, że mają szerokie zastosowanie, m.in. jako środki chemiczne w gospodarstwie domowym: impregnaty do wykładzin lub skór. Z uwagi na tę cechę ich udział można również zauważyć przy produkcji pianowych środków...