23. Forum Energii i Recyklingu - relacja z wydarzenia

Relacja będzie aktualizowana.

Dzień pełen energii – dzień drugi

Trwa drugi dzień Forum Energii i Recyklingu na którym swoje prezentacje przedstawiają przedstawiciele branży odpadowej i OZE. W dzisiejszym programie m.in. analiza zmian europejskiego prawa, zagraniczne przykłady dot. paliwa z odpadów i biomasy oraz aktualny stan inwestycji w instalacje termicznego przetwarzania odpadów. Wydarzenie jest transmitowane tutaj.

Katarzyna Wolny-Tomczyk – prezes Związku Producentów Paliw z Odpadów i Biomasy przedstawiła możliwości z których polski regulator może czerpać inspiracje tworząc regulacje dla wytwarzania i wykorzystywania paliw z biomasy i odpadów. W swojej prezentacji posłużyła się regulacją austriacką oraz czeską, które zabezpieczają m.in. interesy krajowych producentów, naturalne środowisko oraz wzmacniają bezpieczeństwo energetyczne krajów.

Ciepłownie i elektrociepłownie korzystające z paliwa RDF albo z biomasy mogą być wsparciem dla systemu regionalnego na czas budowy instalacji termicznego przetwarzania odpadów, która trwa zazwyczaj 5 lat ze względu na wysoki opór społeczny – powiedziała Katarzyna Wolny-Tomczyk. O oporze społecznym i sposobach jego zmniejszenia można przeczytać m.in. w relacji z Forum Inwestorów Transformacji Energetycznej.

LNG/CNG na pomoc z realizacją obowiązku elektromobilności

PGK Śrem stał się liderem w zakresie odchodzenia od wykorzystywania benzyny oraz oleju napędowego do napędzania pojazdów komunalnych, włącznie z ciągnikami siodłowymi, dzięki wykorzystaniu LNG oraz CNG. Ich udział we flocie pojazdów Przedsiębiorstwa wynosi ponad 56%.

Większość pojazdów udało się pozyskać dzięki dotacji otrzymanej z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W planach PGK w Śremie znajduje się również stworzenie stacji BioLNG, który znacząco ułatwi realizację Narodowego Celu Wskaźnikowego (udział biokomponentów w ogólnym wolumenie paliw wytwarzanych lub importowanych), który na rok 2023 wynosi 8,9%.

Komunikacja: przed rozpoczęciem inwestycji, w jej trakcie i po jej zrealizowaniu

W Polsce działa obecnie 10 biogazowni komunalnych. Szacuje się, że do 2028 roku potencjał biogazowni powinien wzrosnąć dwudziestokrotnie. Ich społeczne niedowartościowanie wynika ze złej prasy oraz aktywności przeciwników, którzy często nie posiadają wystarczającej wiedzy na temat instalacji – tłumaczył Piotr Talaga.

Społeczne zaangażowanie w lokalne sprawy jest bardzo ważne i należy je oceniać pozytywnie, jednak ważne jest, aby było to zaangażowanie świadome i oparte na naukowej wiedzy. Aby zredukować społeczne protesty, warto edukować społeczność już przed rozpoczęciem inwestycji, co pozwoli przyśpieszyć procedury, zmniejszyć ostateczne koszty inwestycji oraz zgromadzić potrzebne wsparcie społeczne. Przekonali się o tym przedsiębiorcy i samorządowcy m.in. ze Śląskiego i Wielkopolski, gdzie społeczny opór był tak wysoki, że inwestycje w transformację energetyczną nie doszły do skutku.

Na drugim biegunie znajdują się przedsiębiorcy oraz samorządy, które zdecydowały się na intensywną edukację, zmianę języka, promocję a także zaangażowanie społeczności lokalnej. Dzięki tym działaniom inwestycje są realizowane, a nawet znajdują się już w końcowych etapach budowy.

Prawo i współpraca jako podstawa działalności – dzień pierwszy

Strategia dla tworzyw sztucznych, Plastik TAX, Dyrektywa plastików jednokrotnego użycia, Pakiet ustaw o odpadach, Microplastic ban – szereg dokumentów i wymogów o których wypowiedział się prezes Polskiej Izby Odzysku i Recyklingu Opakowań (PIOIRO) – Konrad Nowakowski, który był pierwszym prelegentem trwającego Forum Energii i Recyklingu. Wydarzenia z którego transmisję online można zobaczyć pod tym linkiem.

Jak wynika z kontroli WIOŚ w Poznaniu, wielkopolskie gminy mają ogromny problem z gospodarką odpadami. Na 226 gmin aż 177 (78,33%) gmin nie osiągnęło wymaganych poziomów, w tym: 130 gmin nie osiągnęło wymaganych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych w zakresie frakcji: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła. Aby zwiększyć poziom recyklingu, konieczna jest współpraca producentów, konsumentów, władz lokalnych i centralnych oraz przedsiębiorstw zajmujących się zbieraniem i przetwarzaniem odpadów/surowców.

Aktywność środowiska, nowe prawo i szara strefa – dyskusja

Stałym elementem Forum jest dyskusja pomiędzy przedstawicielami branży – wprowadzającymi, odbierającymi, przetwarzającymi, a także doradczymi. Debatę moderuje Wojciech Konecki (APPLiA).

Robert Wawrzonek (Remondis Electrorecykling) – zdecydowanie potrzebujemy zmian, ponieważ system w Polsce jest już pełnoletni. Dzięki możliwości porównania funkcjonowania przepisów na różnych rynkach, możemy zobaczyć jak system działa i co można zmienić. Po tych kilkunastu latach mamy jedną dyrektywę i kilkanaście systemów. Aby wprowadzić prawdziwie jednolity, europejski system, powinniśmy przeprowadzić reset.

Należy również zwrócić uwagę na kwoty wpłacane przez wprowadzających, ponieważ instytucje wprowadzające w Polsce wpłacają niższe kwoty niż np. w Niemczech lub w Czechach, co jest niewspółmierne z efektami, ponieważ mamy bardziej wydajny system niż w tych krajach.

Dominik Dober z Cyfrowej Polski zwrócił uwagę na niskie zaangażowanie polskich instytucji w tworzenie prawa na poziomie europejskich. W konsultacjach prowadzonych przez Komisję Europejską udział wzięła tylko jedna organizacja z Polski.

Czy zdążymy do 2025 r. wprowadzić system kaucyjny?

System kaucyjny był dotychczas rzeczą dobrowolną, ale jest nam potrzebny, ponieważ bez niego nie zdołamy osiągnąć poziomów recyklingu. Ustawa jest spóźniona o mniej więcej dwa lata, lecz jest to najgorsza ustawa o systemie kaucyjny jaką ktokolwiek mógł stworzyć. Mamy obecnie ogromne obawy czy system jest możliwy do wprowadzenia przy obecnej ustawie – wyrażał swoje obawy Andrzej Gartner z PFPŻ. Pierwszy rok działania systemu będzie bardzo trudny, obecne systemy działały bardzo ciężko przy łatwiejszym stanie prawnym i przy dłuższych okresach przygotowawczych niż w Polsce.

Łukasz Sosnowski (ProKarton) zwrócił uwagę na brak wystarczających konsultacji, wsłuchania się w oczekiwania branży oraz symulacji – Ministerstwo wsłuchiwało się w ograniczony sposób w postulaty branży. Nie mieliśmy pogłębionej dyskusji, chociażby czy kartony do płynnej żywności powinny znaleźć się w systemie kaucyjnym. Odpowiadając na pytanie czy warto wprowadzać system kaucyjny – tak. Czy się wyrobimy i czy osiągniemy od razu wymagane wartości? Niekoniecznie.

Problem wart miliardy

Zakładając, że kaucja będzie wynosiła 50 gr otrzymamy ok. 8 mld zł w obrocie samej kaucji, co może nieść ryzyko ogromnej defraudacji na kaucji i problemów z rozliczeniem z operatorem. Istnieje obawa, że sklepy – szczególnie duże sieci – nie wytrzymają nakazów wprowadzonych przez ustawę. Sklepy będą musiały rozliczyć się z operatorami w ciągu 30 dni. PFPŻ zwróciło uwagę ustawodawcy, że nie ma wprowadzonych sankcji za to, że operator nie rozliczy się ze sklepem, co może doprowadzić do ogromnych strat sklepów, ponieważ duże sieci będą otrzymywać więcej opakowań niż sprzedają – przedstawił problem Andrzej Gartner z Polskiej Federacji Producentów Żywności.

Ilość zarzutów oraz braku spójności jest tak ogromna, że bez zmiany przynajmniej części przepisów, samo odsuwanie w czasie wprowadzenia ROP-u nic nie zmieni – podsumowała kwestię terminowości Magdalena Dziczek z Ekopak.