Śląsk walczy o spalarnię odpadów. KO przygotowała projekt zmiany prawa

Uchwałę ws. utworzenia spółki pod nazwą GZM – Czysta Energia sp. z o.o. zgromadzenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii przyjęło 26 maja ub. roku. 1 lipca ub. roku GZM podała, że nadzór prawny wojewody wydał rozstrzygnięcie nadzorcze, w którym stwierdził nieważność uchwały. Władze GZM zaskarżyły uchwałę w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach; rozprawa odbyła się 25 listopada.

Sąd podtrzymał wówczas rozstrzygnięcie wojewody, co oznacza, że Metropolia na gruncie obecnych przepisów nie może budować spalarni samodzielnie. Zgromadzenie GZM przyjęło następnie uchwałę – apel do ministra klimatu i środowiska, a także do parlamentarzystów regionu – o pilną nowelizację ustaw o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o odpadach.

KO przygotowuje projekt

We wtorek biuro prasowe Metropolii podało, że projekt ustawy mający pozwolić na budowę przez związek metropolitalny instalacji przetwarzania odpadów przygotował klub parlamentarny Koalicji Obywatelskiej. Jak zaznaczył cytowany w informacji GZM poseł KO Wojciech Saługa, jeszcze w tym tygodniu projekt trafi do marszałek Sejmu.

“Ta sprawa nie powinna budzić żadnych wątpliwości i liczę, że proponowana ustawa nie wyląduje w sejmowej zamrażarce. Zmiany w przepisach są korzystne dla mieszkańców i docelowo pozwolą uniknąć coraz wyższych rachunków za wywóz śmieci” – powiedział cytowany w informacji poseł Saługa, który w poprzedniej kadencji samorządu był marszałkiem woj. śląskiego.

Władze Metropolii już wcześniej sygnalizowały, że konieczność budowy spalarni na terenie GZM podkreślono w przeprowadzonej wcześniej przez nie analizie dotyczącej potrzeb i możliwości inwestycyjnych w zakresie zagospodarowania odpadów. Wskazywały, że spalarnia to najpilniejsza potrzeba GZM, pozwoli bowiem zahamować drastyczny wzrost cen za zagospodarowanie odpadów, co przekłada się na wysokość rachunków mieszkańców.

Zagospodarować odpady

Budowa instalacji przez Metropolię ma być istotna dla finansów miast i gmin. Związek metropolitalny posiada bowiem budżet, który pozwoliłby dokonać korzystnego montażu finansowego, odciążając gminy. Niezależnie, w Metropolii powstaje o ponad 20 proc. odpadów komunalnych więcej, niż założono w Planie Gospodarki Odpadami dla woj. śląskiego, co przekłada się na 162 tys. ton odpadów rocznie.

Stwierdzając nieważność uchwały GZM ws. spółki mającej budować spalarnię, nadzór wojewody wskazał, że zagospodarowanie odpadów komunalnych jest zadaniem własnym gmin. W ocenie służb wojewody na obecnym etapie prac dot. spalarni GZM powinna zawrzeć z gminami porozumienia, na mocy których przekażą one do GZM realizację tego zadania własnego.

Przedstawiciele Metropolii podkreślali, komentując tę sugestię, że dla miast oznaczałoby to konieczność ustalenia dodatkowej składki zmiennej, z której sfinansowany byłby np. wkład założycielski do spółki w wysokości planowanych 20 mln zł. Wkład ten miał być wniesiony bezpośrednio przez Metropolię, jednak po wyroku WSA wykreślono stosowne zapisy z budżetu na 2021 r. i wieloletniej prognozy GZM.