Nowe źródło
W październiku 2004 r. rząd polski podpisał dwie umowy, które umożliwiają korzystanie z dodatkowych – obok funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności – źródeł bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Darczyńcami są trzy kraje Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA): Norwegia, Islandia i Lichtenstein.
Wsparcie zostanie udzielone w ramach dwóch odrębnych instrumentów finansowych, a mianowicie Norweskiego Mechanizmu Finansowego (277,83 mln euro) i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG – 280,8 mln euro), których zadaniem jest promowanie społecznej i gospodarczej spójności w Europie. Przyznana Polsce kwota 558,63 mln euro będzie wykorzystywana w latach 2004-2009.
Obszary priorytetowe
Środki te będą dostępne na realizację projektów m.in. w ramach ochrony środowiska (np. redukcja zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych źródeł energii), propagowania zrównoważonego rozwoju (lepsze wykorzystanie i zarządzanie zasobami) oraz ochrony kulturowego dziedzictwa europejskiego (w tym transportu publicznego i odnowy miast). Dofinansowanie będzie można otrzymać również na rozwój zasobów ludzkich (m.in. wzmacnianie w samorządzie i jego instytucjach potencjału z zakresu administracji lub służby publicznej), badania naukowe, politykę regionalną i działania transgraniczne oraz pomoc techniczną przy wdrażaniu acquis communautaire (fr. dorobek wspólnotowy – przyp. red.).
Projekty, beneficjenci, finansowanie
Do wsparcia kwalifikują się projekty indywidualne, których minimalny koszt całkowity wynosi 250 tys. euro, programy lub grupy projektów, ułatwiające wdrażanie bardziej wszechstronnych oraz kosztownych strategii, których realizacja wymaga złożenia wielu projektów, granty blokowe – w celu ułatwienia finansowania projektów, w których identyfikacja ostatecznego beneficjenta jest utrudniona – oraz tzw. seed money, którego celem ma być ułatwienie procesu generowania oraz przygotowywania projektów w ramach obu mechanizmów finansowych.
Zgodnie z zasadami i procedurami wdrażania Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, o środki finansowe mogą ubiegać się wszystkie sektorowe instytucje publiczne i prywatne, a także organizacje pozarządowe stanowiące osoby prawne i działające w interesie społecznym.
Dla projektów współfinansowanych z budżetu centralnego lub jednostek samorządu terytorialnego maksymalny poziom dofinansowania środkami finansowymi pochodzącymi z obu mechanizmów finansowych wynosi 85%. W przypadku realizacji projektów we współpracy z podmiotami prywatnymi poziom ten wynosi 60%. Wsparcie finansowe jest przyznawane na zasadzie refundacji poniesionych i udokumentowanych kosztów, zgodnie z ustalonym harmonogramem wydatków.
System wdrażania
Za zarządzanie tymi działaniami odpowiedzialne jest Ministerstwo Gospodarki i Pracy, które pełni funkcję Krajowego Punktu Kontaktowego. Zarządzanie poszczególnymi priorytetami zostało powierzone Instytucjom Pośredniczącym, w zależności od obszarów priorytetowych, na które mają być przeznaczone środki. Są to Ministerstwa: Środowiska, Kultury, Zdrowia, Nauki i Informatyzacji, Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Gospodarki i Pracy, a także Urząd Komitetu Integracji Europejskiej.
Instytucja Pośrednicząca może powierzyć pewne zadania związane z zarządzaniem Instytucjom Wspomagającym, które odpowiedzialne będą za zbieranie wniosków.
MGiP utworzy Komitet Monitorujący, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie postępu realizacji projektów, natomiast przy wszystkich Instytucjach Pośredniczących zostaną powołane komitety sterujące, odpowiedzialne za wybór projektów w ramach poszczególnych obszarów priorytetowych.
Za zarządzanie Mechanizmem Finansowym EOG oraz podejmowanie ostatecznej decyzji o przyznaniu środków finansowych odpowiedzialny jest Komitet Mechanizmu Finansowego w Brukseli. Te same funkcje w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego pełni norweskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Oslo. Wdrażaniem obu mechanizmów zajmuje się Biuro Mechanizmów Finansowych w Brukseli, które pełni również funkcję punktu kontaktowego.
Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy mają na celu tworzenie dodatkowych korzyści dla państwa korzystającego z pomocy. Oba mechanizmy dostarczają dodatkowych środków finansowych i nie powinny zastępować wsparcia finansowego, pochodzącego z innych źródeł, np. grantów lokalnych, kredytów bankowych czy pożyczek. W związku z tym projekty zgłaszane do finansowania w ramach tych mechanizmów powinny uzupełniać, a nie zastępować istniejące działania wspierane przez środki UE oraz inne środki finansowe. Trwają starania o możliwość uruchomienia tych środków jeszcze przed końcem tego roku.
Opracowała: Alicja Kostecka
Wsparcie zostanie udzielone w ramach dwóch odrębnych instrumentów finansowych, a mianowicie Norweskiego Mechanizmu Finansowego (277,83 mln euro) i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG – 280,8 mln euro), których zadaniem jest promowanie społecznej i gospodarczej spójności w Europie. Przyznana Polsce kwota 558,63 mln euro będzie wykorzystywana w latach 2004-2009.
Obszary priorytetowe
Środki te będą dostępne na realizację projektów m.in. w ramach ochrony środowiska (np. redukcja zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych źródeł energii), propagowania zrównoważonego rozwoju (lepsze wykorzystanie i zarządzanie zasobami) oraz ochrony kulturowego dziedzictwa europejskiego (w tym transportu publicznego i odnowy miast). Dofinansowanie będzie można otrzymać również na rozwój zasobów ludzkich (m.in. wzmacnianie w samorządzie i jego instytucjach potencjału z zakresu administracji lub służby publicznej), badania naukowe, politykę regionalną i działania transgraniczne oraz pomoc techniczną przy wdrażaniu acquis communautaire (fr. dorobek wspólnotowy – przyp. red.).
Projekty, beneficjenci, finansowanie
Do wsparcia kwalifikują się projekty indywidualne, których minimalny koszt całkowity wynosi 250 tys. euro, programy lub grupy projektów, ułatwiające wdrażanie bardziej wszechstronnych oraz kosztownych strategii, których realizacja wymaga złożenia wielu projektów, granty blokowe – w celu ułatwienia finansowania projektów, w których identyfikacja ostatecznego beneficjenta jest utrudniona – oraz tzw. seed money, którego celem ma być ułatwienie procesu generowania oraz przygotowywania projektów w ramach obu mechanizmów finansowych.
Zgodnie z zasadami i procedurami wdrażania Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, o środki finansowe mogą ubiegać się wszystkie sektorowe instytucje publiczne i prywatne, a także organizacje pozarządowe stanowiące osoby prawne i działające w interesie społecznym.
Dla projektów współfinansowanych z budżetu centralnego lub jednostek samorządu terytorialnego maksymalny poziom dofinansowania środkami finansowymi pochodzącymi z obu mechanizmów finansowych wynosi 85%. W przypadku realizacji projektów we współpracy z podmiotami prywatnymi poziom ten wynosi 60%. Wsparcie finansowe jest przyznawane na zasadzie refundacji poniesionych i udokumentowanych kosztów, zgodnie z ustalonym harmonogramem wydatków.
System wdrażania
Za zarządzanie tymi działaniami odpowiedzialne jest Ministerstwo Gospodarki i Pracy, które pełni funkcję Krajowego Punktu Kontaktowego. Zarządzanie poszczególnymi priorytetami zostało powierzone Instytucjom Pośredniczącym, w zależności od obszarów priorytetowych, na które mają być przeznaczone środki. Są to Ministerstwa: Środowiska, Kultury, Zdrowia, Nauki i Informatyzacji, Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Gospodarki i Pracy, a także Urząd Komitetu Integracji Europejskiej.
Instytucja Pośrednicząca może powierzyć pewne zadania związane z zarządzaniem Instytucjom Wspomagającym, które odpowiedzialne będą za zbieranie wniosków.
MGiP utworzy Komitet Monitorujący, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie postępu realizacji projektów, natomiast przy wszystkich Instytucjach Pośredniczących zostaną powołane komitety sterujące, odpowiedzialne za wybór projektów w ramach poszczególnych obszarów priorytetowych.
Za zarządzanie Mechanizmem Finansowym EOG oraz podejmowanie ostatecznej decyzji o przyznaniu środków finansowych odpowiedzialny jest Komitet Mechanizmu Finansowego w Brukseli. Te same funkcje w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego pełni norweskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Oslo. Wdrażaniem obu mechanizmów zajmuje się Biuro Mechanizmów Finansowych w Brukseli, które pełni również funkcję punktu kontaktowego.
Z ostatniej chwili |
W sierpniu rozpoczął się nabór wniosków do EOG we wszystkich priorytetach. Warto się więc pośpieszyć, bo kolejny nabór dopiero za rok. W tym roku gratka jest tym większa, że konkurs będzie obejmował budżet z lat 2004 i 2005, co łącznie daje ponad 230 mln euro. Przyjmowanie wniosków potrwa około dwóch miesięcy. Jednak procedura oceny wniosków, ze względu na fakt, że donatorzy zastrzegli sobie prawo jej dokonywania u siebie na miejscu, czyli za granicą, może potrwać nawet rok. |
Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy mają na celu tworzenie dodatkowych korzyści dla państwa korzystającego z pomocy. Oba mechanizmy dostarczają dodatkowych środków finansowych i nie powinny zastępować wsparcia finansowego, pochodzącego z innych źródeł, np. grantów lokalnych, kredytów bankowych czy pożyczek. W związku z tym projekty zgłaszane do finansowania w ramach tych mechanizmów powinny uzupełniać, a nie zastępować istniejące działania wspierane przez środki UE oraz inne środki finansowe. Trwają starania o możliwość uruchomienia tych środków jeszcze przed końcem tego roku.
Opracowała: Alicja Kostecka
