dr hab. inż. Piotr Konieczny
Katedra Zarządzania Jakością Żywności
Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, AR, Poznań

Działalność sektora przemysłu spożywczego traktuje się zazwyczaj jako potencjalne źródło licznych problemów środowiskowych. Szerzej na ten temat pisałem już na łamach miesięcznika „Wodociągi-Kanalizacja” (7-8/2006) podkreślając, że zakłady spożywcze różnią się od innych gałęzi przemysłu głównie ilością zużywanej wody na jednostkę produktu, odprowadzaniem uciążliwych ścieków i specyficznych dla danej branży odpadami, a także emisją zanieczyszczeń gazowych do otoczenia i hałasem emitowanym przez urządzenia. Wymienione zagadnienia podejmowane są m.in. na Ogólnopolskich Konferencjach Szkoleniowych „Metody oczyszczania ścieków z przemysłu spożywczego” dla przedstawicieli zakładów spożywczych, eksploatatorów instalacji oczyszczania ścieków komunalnych oraz pracowników uczelni i instytucji naukowo-badawczych. Duże zainteresowanie towarzyszące trzem dotychczasowym spotkaniom tego cyklu w latach 2004-2006 pozwala przypuszczać, że to problematyka ważna dla obu stron, tj. wytwarzających ścieki przedstawicieli zakładów oraz eksploatatorów oczyszczalni ścieków komunalnych, gdzie zdecydowana większość zakładów spożywczych swoje ścieki odprowadza. Praktyka ujawnia wiele obszarów trudnych w tych kontaktach, np. określanie dopuszczalnych wartości wskaźników przyjętych w umowach czy kryteria oceny rzeczywistego wpływu ścieków spożywczych na procesy oczyszczania stosowane na terenie miejskich oczyszczalni.
Do współpracy i współdziałania między zainteresowanymi potrzebna jest zatem zarówno znajomość obowiązujących unormowań prawnych, jak i pogłębiona wiedza o samych ściekach czy osadach ściekowych powstających w zakładach przemysłu spożywczego. W prezentowanych poniżej materiałach znajduje się opracowanie dotyczące ogólnych uwarunkowań związanych z przyjmowaniem ścieków z zakładów spożywczych przez oczyszczalnie komunalne, w którym podkreślono potrzebę dialogu w tym obszarze. Problemy i spostrzeżenia związane z oczyszczaniem ścieków spożywczych i ich wpływem na pracę oczyszczalni komunalnej udokumentowano danymi liczbowymi o parametrach doprowadzanych i oczyszczonych ścieków, zebranymi w oczyszczalni miejskiej w Błoniu k. Warszawy.
Pozostałości detergentów w ściekach powstających podczas mycia lub substancje dezynfekujące to przykład ciągle niedostatecznie rozpoznanego zagrożenia środowiskowego i, jak pokazuje praktyka, trudnego do pominięcia w praktyce oczyszczania ścieków. Wysoki poziom higieny to przecież jeden z nadrzędnych warunków bezpieczeństwa zdrowotnego produkowanej dzisiaj żywności i nas wszystkich – konsumentów.
Prezentowane poniżej publikacje są jedynie wprowadzeniem do problemu, a główną przesłanką ich zamieszczenia w „Zeszytach Komunalnych” była chęć udostępnienia szerszemu gronu czytelników kilku wypowiedzi z bogatego dorobku wspomnianego na wstępie cyklu ogólnopolskich konferencji. Zgodnie z sugestią redakcji innowacyjnym metodom oczyszczania ścieków komunalnych przemysłu spożywczego w aspekcie eksploatacji oczyszczalni komunalnych postanowiono poświęcić jedną z następnych edycji „Zeszytów Komunalnych”.