Edukacja ekologiczna a poziom zbiórki ZSEE

Wspomniane miasto to również siedziba Spółki Komunalnej Wschowa, której właścicielem jest gm. Wschowa. Powołana została do życia uchwałą władz miejskich w czerwcu 2003 r. na bazie dawnego Zakładu Budżetowego Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej. Zakres świadczonych przez nią usług jest szeroki, począwszy od zaplecza komunalnego gminy, poprzez zadania wodociągowo-kanalizacyjne, administrację nieruchomościami, a na gospodarce odpadami kończąc.

Jednym z ważnych zadań realizowanych przez wschowską „komunalkę” jest właśnie gospodarka odpadami, która do 2006 r. ograniczona była do wywozu odpadów od mieszkańców na administrowane przez Spółkę gminne składowisko. Od 2006 r., po zmianie zarządu Spółki, gospodarka odpadami nabrała całkiem nowego wymiaru. Rozpoczęto działania zmierzające do poprawy wizerunku tego sektora gospodarczego – nie tylko na terenie gminy, ale i obszarze całego powiatu. Podjęte zostały prace związane z promocją przedsięwzięć recyklingowych, czyli wprowadzania na szeroka skalę selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.

W nowoczesnej gospodarce odpadami jednym z jej najważniejszych elementów jest współpraca ze społeczeństwem. Bez jego świadomego postępowania niewiele można zdziałać w ramach ekologii.

Powodzenie systemu selektywnej zbiórki zależy w głównej mierze od wzrostu świadomości lokalnego społeczeństwa w tym zakresie. Dlatego też najdoskonalej zaplanowany system nie będzie funkcjonował poprawnie bez wsparcia działaniami ekoedukacyjnymi. Świadomość ta towarzyszyła wdrażaniu we Wschowie programu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Pierwszym krokiem było zainteresowanie tematem szkół i przedszkoli, jako najbardziej chłonnej, spontanicznej i wrażliwej na zagrożenia grupy społecznej. W marcu 2006 r. odbyło się pierwsze spotkanie nauczycieli – liderów szkolnych kół ekologicznych, na którym zaproszono ich do udziału w programie „Animator środowiska”. Frekwencja dopisała. Do udziału w projekcie swój akces zgłosiło 17 ekologicznych wychowawców. Zorganizowane we wrześniu 2006 r. I Wschowskie Dni Recyklingu zainaugurowały długodystansowy program edukacyjny pod sztandarowym hasłem „Segreguję – Jestem O.K.”. Do współpracy zaproszono burmistrza Miasta i Gminy Wschowa, starostę wschowskiego i Stowarzyszenie na rzecz Ekorozwoju Wsi w Przyczynie Górnej.

Od drugiej połowy 2006 r. realizowany program rozwoju selektywnej zbiórki poszerzono o odbiór ZSEE. Problem dotyczący zużytego sprzętu był i jest szczególnie widoczny. Mieszkańcy, nie dysponując odpowiednim transportem lub też z innych przyczyn, choćby braku wiedzy na ten temat, pozbywają się starych telewizorów, lodówek i innych urządzeń, wyrzucając je do kontenerów z odpadami komunalnymi. Widoczne jest to szczególnie na gminnym składowisku, gdzie można zobaczyć szeroką gamę zużytego sprzętu. Niestety, nieoszczędzane są pod tym względem nawet lasy, rowy, ugory oraz inne tzw. niczyje miejsca.

W celu opanowania tak drastycznych nieprawidłowości stworzony został długodystansowy program odbierania od mieszkańców zalegającego w piwnicach i na strychach sprzętu.

Realizację projektu poprzedziło uzyskanie właściwych pozwoleń, a przede wszystkim otrzymanie numeru rejestrowego GIOŚ.

Następny krok to oczywiście edukacja ekologiczna i promocja zbiórki. Wrześniowe I Wschowskie Dni Recyklingu 2006 – preludium do działań promocyjnych selektywnej zbiórki – uwidoczniły mieszkańcom problem rosnącej góry niepotrzebnych, zużytych urządzeń. Święto recyklingu było również okazją do otwarcia przez Spółkę pierwszego w powiecie wschowskim punktu zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mieszczącego się we Wschowie przy ul. Polnej 3. Informacje o tym miejscu zamieszczane były na stronach internetowych i w lokalnej prasie. Rozesłane zostały także ulotki do mieszkańców.

Mieszkańcy szybko zainteresowali się właściwym pozbywaniem się ZSEE, co w konsekwencji zaowocowało przeprowadzeniem przy udziale finansowym gm. Wschowa i Sława pierwszej kompleksowej zbiórki sprzętu elektrycznego i elektronicznego z terenów wiejskich. Do akcji Spółka zaprosiła szkoły oraz firmę recyklingową Stena, która ufundowała drzewka.

Mając na uwadze edukacyjny charakter prowadzonych działań przeprowadzono zbiórkę zużytego sprzętu w kwietniu 2007 r. w ramach obchodów Dnia Ziemi. W akcję zaangażowane zostały szkoły gm. Wschowa. Zorganizowano dla nich konkurs pt. „100 kg ZSEE za drzewko”. Podstawówki w zamian za pozyskane urządzenia otrzymywały drzewka do obsadzenia terenów wokół szkoły i dodatkowe punkty w trwającym konkursie „Segreguję – jestem O.K.”. Szkoły obrały różne strategie promocyjne, np. plakaty na słupach ogłoszeniowych, audycje w radiostacjach szkolnych czy też roznoszenie ulotek. Bezkonkurencyjna okazała się Szkoła Podstawowa ze Siedlnicy. W tej miejscowości zebrano prawie dwie tony zużytego sprzętu. Tajemnicą ich sukcesu była zorganizowana przez nich akcja dotarcia z ulotką i krótką informacją do każdego gospodarstwa domowego.

Zaangażowanie szkół w tego typu działania promocyjne potwierdziło siłę medialną przedsięwzięcia, a wiedza była przekazywane przez dzieci ich rodzinom. Podczas trzydniowej akcji specjalny samochód zebrał od mieszkańców wschowskich sołectw ponad 7 ton zużytych urządzeń.

Uwieńczeniem 2007 r. były II Wschowskie Dni Recyklingu, które odbyły się pod hasłem szczególnego promowania zbiórki ZSEE. Zorganizowane konkursy dla dorosłych (drzewko za sprzęt, zawody siłowo-sportowe Recyklman 2007) oraz happeningi przeprowadzone przez uczniów szczególnie promowały zasadność i celowość zbierania zużytych urządzeń, a także utrwaliły system i zapewniły jego dalszy rozwój.

Istotny jest fakt, iż mieszkańcy nadal regularnie uczestniczą w drugim etapie konkursu, skierowanym do wszystkich obywateli powiatu wschowskiego. Za każdy oddany sprzęt otrzymują oni kupon biorący udział w comiesięcznym losowaniu trzech nagród.

W nowo budowanym systemie zbiórki zużytego sprzętu, oparcie się tylko na promocji medialnej daje niewielkie efekty. Wstępny monitoring, służący zdiagnozowaniu potrzeby i celowości wprowadzenia działań edukacyjnych, jaki przeprowadziła Spółka, potwierdził konieczność kontynuowania aktualnego programu ekoedukacyjnego. Przygotowanie specjalnego samochodu, który jest mobilną wizytówką ekoplanów firmy, prowadzenie promocyjnych zbiórek z nagrodami, wyartykułowanie problemu ZSEE na Dniach Recyklingu tworzy solidny fundament proekologicznego myślenia, przekładający się na ilości zbieranego sprzętu.

Przede wszystkim współpraca ze szkołami musi mieć charakter ciągły – nie może ograniczać się do kilku akcji. Dotychczasowe doświadczenie w zakresie zbiórek prowadzonych przez Spółkę dowodzi, iż edukacja dzieci nie ma jedynie wymiaru przyszłościowej zmiany mentalności i świadomości, ale bardzo szybko przekłada się na bezpośrednią komunikację między uczniem a jego rodziną. I ta zasada jest podstawą planowania wszystkich działań o charakterze promocyjno-edukacyjnym, jakie są realizowane.

Szkoły i przedszkola wraz dziećmi potrafią zdziałać cuda i dotrzeć do każdego człowieka!

Spółka Komunalna Wschowa, Wschowa