Wyposażenie stacji demontażu. Cz. I.

 

Wszelkie rozwiązania praktyczne stosowane w krajach Unii Europejskiej opierają się na uregulowaniach dotyczących m.in. sposobu postępowania ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym czy też odpadów z pojazdów wycofanych z eksploatacji.

Prawidłowy recykling redukuje ilość odpadów przeznaczonych do usunięcia oraz ogranicza zużycie zasobów naturalnych. Obecnie sektor recyklingu w Europie osiąga obroty w wysokości 24 mld euro i zatrudnia ok. 500 tys. osób. Branża ta składa się z ponad 60 tys. firm. Unia Europejska ma ok. 50% udziału w światowym przemyśle zagospodarowania odpadów i recyklingu. Recykling ma kluczowe znaczenie dla Unii Europejskiej odkąd pomaga zmniejszyć konsumpcję surowców naturalnych, zmniejszyć zużycie energii oraz środków służących usuwaniu odpadów ze składowisk. Zapewnia też Unii Europejskiej technologie przemysłowe, które pomagają zaspokoić zapotrzebowanie na metale oraz minerały.

Jednym z takich sektorów jest recykling pojazdów samochodowych wycofanych z eksploatacji. Podjęcie działalności gospodarczej w tej sferze wymaga projektów zgodnych z aktualnymi przepisami ochrony środowiska. Funkcjonowanie stacji demontażu musi zabezpieczać prawidłowe, ekologiczne oraz bezpieczne przeprowadzanie operacji umożliwiających odzysk, segregację oraz przekazanie części i materiałów w wyniku zakładanego procesu technologicznego recyklingu aut.

Przedsięwzięcie polegające na uruchomieniu stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji należy do inwestycji mogących potencjalnie zagrażać powierzchni Ziemi oraz wodom powierzchniowym i gruntowym. Ważne jest zatem, by stacja demontażu (zajmująca się m.in. recyklingiem) została uruchomiona zgodnie z aktualnym prawem i wymogami ochrony środowiska.

 

Ustawa z 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (DzU nr 25, poz. 202, z późn. zm.) reguluje podstawy prawne funkcjonowania firm, które zajmują się demontażem pojazdów samochodowych. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 29 czerwca 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu oraz sposobu demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji określa warunki minimalne, jakie musi spełniać stacja demontażu, aby mogła funkcjonować.   

Teren stacji demontażu powinien być zabezpieczony przed dostępem osób postronnych, w szczególności ogrodzony, chyba że obiekt znajduje się na terenie już ogrodzonym. Stację demontażu wyposaża się w: separator substancji ropopochodnych o przepustowości dostosowanej do wielkości powierzchni objętej systemem odprowadzania ścieków przemysłowych oraz wagę lub urządzenie z wbudowaną wagą o skali ważenia nie mniej niż 3,5 Mg. Cytowane rozporządzenie opisuje sektor przyjmowania pojazdów, który ma być zlokalizowany na utwardzonej, szczelnej powierzchni, wyposażonej w system odprowadzania ścieków przemysłowych kierowanych do separatora substancji ropopochodnych. OKresla także sektor magazynowania przyjętych pojazdów, które lokalizuje się na utwardzonej, szczelnej powierzchni, nie mniejszej niż 200 m², z zachowaniem pola manewrowego, wyposażonej w system odprowadzania ścieków przemysłowych kierowanych do separatora substancji ropopochodnych. Podobne warunki musi spełniać sektor usuwania z pojazdów elementów i substancji niebezpiecznych, w tym płynów. Lokalizuje się go w obiekcie budowlanym, posiadającym utwardzone, szczelne podłoże, wyposażone w system odprowadzania ścieków przemysłowych kierowanych do separatora substancji ropopochodnych oraz mających ściany boczne, zabezpieczające przed czynnikami atmosferycznymi.

 

Na podstawie uregulowań prawnych oraz projektu budowlanego muszą być wykonane następujące prace: uszczelnienie powierzchni placu oraz sektora usuwania substancji niebezpiecznych, wszystkie odcieki, czyli wody opadowe oraz ścieki przemysłowe (powstające w momencie przemywania placu) zostaną skierowane do kanalizacji poprzez separatorsubstancji ropopochodnych, prawidłowe spadki oraz powinien być zamontowany odpowiedni separator w oparciu o schemat kanalizacji (dokumentacja). Ponadto ważne jest wyposażenie stacji we właściwą ilość sorbentów, które w momencie jakichkolwiek wycieków zostaną użyte do neutralizacji potencjalnego zagrożenia.

Przy usuwaniu substancji ropopochodnych z parkingów należy uwzględnić wpływ intensywnych niekiedy opadów atmosferycznych, powodujących okresową dużą ilość ścieków zanieczyszczonych płynami eksploatacyjnymi z pojazdów wycofanych z eksploatacji, kierowanych wiatrem w stronę powierzchni nieutwardzonych i przepuszczalnych lub bezpośrednio do wlotów do kanalizacji. W celu zapobieżenia tej sytuacji niezbędne jest więc zabezpieczenie tych parkingów odpowiednio szczelnymi krawężnikami, a w miejscach przejazdu pojazdów mechanicznych korytkami ściekowymi przykrytymi rusztami (kratkami) o wytrzymałości odpowiadającej rodzajowi obciążeń transportowych (w przypadku stacji demontażu głównie przejazdom wózków widłowych).

 

Separatory koalescencyjne przeznaczone są do usuwania ze ścieków procesowych, przemysłowych i wód opadowych substancji lżejszych od wody zwanych w technologii ścieków olejami. Do tych substancji należą: oleje silnikowe o ciężarze właściwym 900 kg/m³, ropa naftowa o ciężarze właściwym 850 kg/m³, nafta o ciężarze właściwym 800 kg/m³, benzyna o ciężarze właściwym 750 kg/m³, a także oleje smołowe z przeróbki paliw stałych oraz niektóre rozpuszczalniki organiczne.

Instalacja separująca zawiesiny stałe i ciecze lekkie (olej, benzyna) jest urządzeniem przepływowym. Wlot do instalacji wyposażono w deflektor zapewniający laminarny przepływ ścieku. W osadniku ściek wytraca prędkość i w wyniku sedymentacji następuje osadzanie się zawiesiny ogólnej, tj. mułu, szlamu i żwiru. Osadnik może być oddzielnym urządzeniem zainstalowanym przed separatorem koalescencyjnym lub zostać z nim zintegrowany. Dalsze oczyszczanie następuje w separatorze, gdzie zachodzi zjawisko flotacji i koalescencji. Większe cząstki związków ropopochodnych flotują bezpośrednio, a te, które uległy wielokrotnym podziałom, najpierw podlegają zjawisku koalescencji na matach wkładu koalescencyjnego, po czym również flotują, tworząc w górnej części separatora warstwę oleju. Czysta woda wydostaje się z separatora przez zasyfonowany odpływ wyposażony w automatyczne zamknięcie pływakowe. Odpowiednio wytarowany pływak unosi się na granicy faz woda/substancja olejowa i w chwili uzyskania maksymalnej pojemności magazynowania oleju, opadając, zamyka odpływ z separatora, uniemożliwiając skażenie wód odbiornika.

Korpusy separatorów wykonywane są z: żeliwa szarego, betonu, stali powlekanej farbami termoutwardzalnymi, tworzyw sztucznych. Separatory koalescencyjne muszą być poprzedzone odpowiedniej wielkości osadnikami wstępnymi. W przypadku większych zlewni stosuje się przed separatorami zbiorniki retencyjno-akumulacyjne wyposażone w odpowiednią armaturę regulującą, która to dozuje ścieki do separatora (powierzchniowe regulatory dopływu). Każdy separator, zarówno grawitacyjny, jak i koalescencyjny, musi posiadać urządzenia zabezpieczające, które po uzyskaniu maksymalnej pojemności przetrzymania w sposób automatyczny zamykają odpływ ścieków z separatora. Pojemność ta jest różna dla rozmaitych typów separatorów. Zamknięcie automatyczne jest bardzo istotne, ponieważ wymusza konserwację separatora, a w przypadku nagłego wycieku oleju zawór natychmiast zamyka odpływ, co całkowicie zapobiega skażeniu odbiornika.

Istotne jest także to, aby zawór pływakowy znajdował się na odpływie z separatora, ponieważ po odcięciu odpływu możliwe jest dalsze spiętrzanie substancji ropopochodnych w kominie separatora – aż po właz rewizyjny. Gdy odcinany jest dopływ, ścieki zaolejone mogą zbierać się tylko w przewodach kanalizacyjnych i wpustach, co okazuje się bardzo niekorzystne pod względem ochrony przeciwpożarowej. Stosowane są różne konstrukcje zabezpieczeń odpływu: zawory pływakowe, śluzy dopływu, klapy itp.

Podstawowe wyposażenie separatorów koalescencyjnych to: króciec przyłączeniowy z rozbijaczem strumienia, wydzielony przedział gromadzenia zawiesin i przedział separacji, wkład koalescencyjny (piankowy i/lub lamelowe), autozamknięcie tarowane na gęstości 0,85 [kg/dm] zespolone z króćcem odpływowym oraz otwór rewizyjny pod nadbudowę ML (liczba otworów uzależniona od typu separatora) nadbudowy ML.

 

Zgodnie z warunkami normy PN-EN 858:2005, dobór separatora substancji ropopochodnych sprowadza się do określenia jego wielkości nominalnej (ang. NS – nominal size). Wielkość ta określa maksymalny przepływ ścieków deszczowych i/lub procesowych, dla których zostanie dotrzymana zakładana w normie redukcja stężeń substancji ropopochodnych na odpływie z separatora.

Ogólna formuła doboru separatorów, wg normy PN-EN 858:2005, przedstawia się następująco:

 

NS=(Q_r + F_xQ_s) · f_d

gdzie:
NS – wielkość nominalna,
Q_r – nominalny przepływ ścieków deszczowych w l/s,
Q_s – maksymalny przepływ ścieków procesowych w l/s,
f_d – współczynnik gęstości,
f_x – współczynnik utrudnienia separacji.

Posiadanie profesjonalnego wyposażenia stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji ma duże znaczenie w gospodarce rynkowej. Bardzo ważną rolę w całym procesie odgrywają separatory. Dysponowanie odpowiednimi urządzeniami ekonomicznie opłacalnymi, wpływa pozytywnie na stan naszego środowiska. Warto dokładnie przeanalizować, jaki separator będzie dla stacji demontażu najlepszy.

W jednym z następnych artykułów zostanie omówiona aktualna oferta firm w zakresie urządzeń niezbędnych do wychwytywania substancji ropopochodnych w przedsiębiorstwach zajmujących się recyklingiem pojazdów samochodowych.

Jeżeli odpady będą przetwarzane zgodnie z przepisami Prawa ochrony środowiska, tym lepiej powinno funkcjonować nasze naturalne środowisko.

 

1. Stawiarski D.: Wymagania techniczne i ekologiczne dla stacji demontażu i punktów zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz podstawowe metody spełniania tych wymagań. Warszawa 2006.

2.www.separator.pl.

3.www.szepielak.pl.

4. www.aco.pl.

5.www.oksydan.pl.

6.www.navotech.com.pl.