Handel emisjami po 2012 r.

Rynek uprawnień do emisji CO₂ w III okresie rozliczeniowym był głównym tematem konferencji pt. „System handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych po 2012 r.” w Warszawie. Dwudniowe spotkanie (16-17 lutego br.) zorganizowało Centrum Szkoleniowe przy Fundacji Rozwoju Rachunkowości.

 

Konferencję rozpoczął wykład Macieja Jóźwiaka z kancelarii Wierzbowski Eversheds na temat podstaw prawnych związanych z uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla. Istotnym dokumentem jest dyrektywa 2009/29/WE, zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE w celu usprawniania i rozszerzenia wspólnotowego systemu handlu przydziałami do emisji gazów cieplarnianych. Ustanowiła ona aukcjoning jako podstawową metodę rozdziału uprawnień do emisji. M. Jóźwiak omówił akty prawa międzynarodowego (protokół z Kioto), dyrektywy Parlamentu Europejskiego, rozporządzenia Komisji Europejskiej oraz obowiązujące i projektowane akty prawa wewnętrznego.

Zasady alokacji bezpłatnych uprawnień w III fazie EU ETS zaprezentował Przemysław Sikora (KASHUE-KOBiZE). Zwrócił on uwagę, że przydział uprawnień dla instalacji będzie obejmował m.in. zebranie odpowiednich danych (produkcja, emisje, przepływy ciepła, zużycie paliw), zdefiniowanie podinstalacji, określenie wielkości przydziału w oparciu o odpowiednią metodę, zastosowanie współczynnika narażenia na ucieczkę emisji, a także korektę przydziału z tytułu międzyinstalacyjnych przepływów ciepła. Ponadto przedstawił stan prac nad określeniem ogólnowspólnotowych benchmarków (art. 10a, ust. 1, 2). Będą one związane z 10% najefektywniejszych instalacji pod względem emisji gazów cieplarnianych w latach 2007-2008. – W benchmarkach nie ma rozróżnienia pomiędzy tym, czy instalacja jest stara, czy nowa, mała czy duża lub z jakich surowców korzysta – stwierdził P. Sikora.

 

Zgodnie z art. 10c dyrektywy ETS, producenci energii elektrycznej mogą otrzymać bezpłatne uprawnienia do emisji CO₂. Podstawy prawne oraz warunki ubiegania się o derogacje zaprezentował Maciej Pyrka (KASHUE-KOBiZE). Wniosek o derogacje do 30 września br. musi zostać przedłożony Komisji Europejskiej. Każdego roku Polska będzie musiała złożyć jej sprawozdanie z realizacji krajowego planu inwestycyjnego (KPI). – Ma on powodować spadek emisji gazów cieplarnianych w sposób efektywny kosztowo. Dla Polski oznacza to ograniczenie wzrostu cen energii elektrycznej – powiedział M. Pyrka. KPI ma przyczynić się do dywersyfikacji struktury paliwowej i źródeł dostaw energii, w celu rozwoju gospodarki niskoemisyjnej. Derogacjami mogą być objęte instalacje, które funkcjonowały przed 31 grudnia 2008 oraz te, wobec których przed tą datą fizycznie rozpoczęto proces inwestycyjny. – Fizycznie rozpoczęty proces inwestycyjny oznacza albo już podpisaną umowę na realizację projektu pomiędzy inwestorem a wykonawcą, albo prace widoczne na terenie budowy. Nie muszą to być działania, na które uzyskano pozwolenie na budowę. Wystarczy, że będzie tam niwelacja terenu, wytyczenia geodezyjne, przyłącza infrastruktury technicznej lub tymczasowe obiekty budowlane – wyjaśnił Maciej Pyrka. Omówił on również metodykę bezpłatnych przydziałów dla kraju oraz instalacji.

 

Podstawową metodą rozdziału uprawnień do emisji po 2012 r. będzie aukcjoning. Model funkcjonowania aukcji, zasady składania i wycofywania ofert, a także harmonogram i częstotliwość aukcji zaprezentował Maciej Wiśniewski z firmy Consus. Zwrócił on uwagę, że do końca września br. mają zostać ogłoszone terminy składania ofert, wolumeny oraz daty aukcji na 2012 r., a do każdego 28 lutego następnych lat muszą być ogłoszone te terminy na

kolejne lata. Podkreślił, że okres składania ofert jest zamykany oraz otwierany w tym samym dniu handlowym, nie trwa on mniej niż dwie godziny, a między dwoma okresami składania ofert występuje przynajmniej dwugodzinna przerwa. Daty i godziny aukcji ustala platforma aukcyjna, uwzględniając dni wolne od handlu.

 

Plany funkcjonowania rejestrów uprawnień po 2012 r. zaprezentował Przemysław Jędrysiak (KASHUE-KOBiZE). Systemy rejestrowe mają na celu dokumentowanie wypełnienia obowiązków związanych z emisją gazów cieplarnianych. – Rejestr pozwala na realizowanie procesów biznesowych w systemie handlu uprawnieniami do emisji, czyli na przenoszenie jednostek pomiędzy uczestnikami, wprowadzanie wielkości zweryfikowanej emisji, rozliczanie instalacji i przekazywanie nieodpłatnego przydziału – powiedział P. Jędrysiak. Od 2012 r. system rejestrów uprawnień ulegnie zmianie. – Planowane jest połączenie wszystkich rejestrów wspólnotowych w jeden, który będzie prowadzony przez Komisję Europejską, ale administrowany przez krajowych administratorów – wyjaśnił. Celem integracji jest poprawa bezpieczeństwa, włączenie sektora lotniczego do ETS oraz rozdzielenie uprawnień do jednostek przyznanej emisji. Nowy system będzie charakteryzował się możliwością integracji rejestru z zewnętrznymi systemami obrotu jednostkami oraz systemem zabezpieczeń, posiadającym dwa rodzaje uwierzytelnienia.

Na konferencji omówiono także najważniejsze aspekty obrotu uprawnieniami do emisji na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), podatku od towarów i usług (VAT) oraz od czynności cywilnoprawnych (PCC). Aspekty podatkowe związane z posiadaniem uprawnień do emisji zaprezentował Rafał Kosiń z firmy Ernst&Young.

Lawina pytań do prelegentów oraz gorące dyskusje w trakcie przerw na kawę świadczą o tym, że handel uprawnieniami do emisji po 2012 r. stanowi nie lada wyzwanie dla przedsiębiorców. Konferencja była doskonałą okazją do tego by, chociaż część z ich wątpliwości została rozwiana.