Doniosła uroczystość nadania prof. dr. hab. inż. Januaremu Bieniowi godności i tytułu doktora honoris causa Politechniki Częstochowskiej odbyła się 11 marca br. w sali widowiskowej klubu Politechnik w obecności władz rektorskich, Senatu i społeczności Politechniki Częstochowskiej oraz licznie przybyłych gości.

Profesor January Bień urodził się 23 stycznia 1943 r. w Dąbrowie Górniczej. Ukończył studia techniczne na Politechnice Śląskiej w Gliwicach (Katedra Technologii Wody i Ścieków), a w 1970 r. uzyskał dyplom mgr. inż. urządzeń sanitarnych. W okresie 1970-1972 odbywał staż przemysłowy w Sosnowieckim Przedsiębiorstwie Budownictwa Przemysłowego. W okresie asystentury współpracował m.in. przy opracowywaniu technologii oczyszczania ścieków i budowie urządzeń do oczyszczania wody i ścieków, a także osadów ściekowych. Rozprawa doktorska (1977 r.) J. Bienia stanowiła syntezę mało zbadanych w literaturze zastosowań pola ultradźwiękowego w inżynierii sanitarnej. Naukowiec zajął się tematem użycia pola ultradźwiękowego w odwadnianiu osadów ściekowych. Badania posłużyły do opracowania dysertacji habilitacyjnej ?Konwencjonalne i niekonwencjonalne przygotowanie osadów ściekowych do odwadniania?. Kolokwium habilitacyjne odbyło się na Politechnice Warszawskiej. Pracując na Politechnice Śląskiej w Gliwicach, w latach 70. i 80., utworzył laboratorium urządzeń do odwadniania osadów ściekowych i rozwijał je aż do 1988 r. W tym roku rozpoczął pracę na Politechnice Częstochowskiej. Utworzył tam Instytut Inżynierii Środowiska na prawach wydziału, a potem Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska. Stworzył też zespół badawczy, którego pozostaje liderem. Wypromował 17 doktorów, których warsztat naukowy dotyczył głównie gospodarki osadowej w oczyszczalniach ścieków. Jego aktywność zawodowa skupiła się na problematyce naukowej, inżynierskiej i dydaktycznej w dziedzinie technologii wody i ścieków, a w szczególności na gospodarce osadowej. Prace profesora można podzielić na trzy grupy. Pierwsza to opracowania poświęcone przygotowaniu osadów do odwadniania, w tym wykorzystaniu metod fizykochemicznych, a w szczególności pola ultradźwiękowego, druga dotyczy racjonalizacji i porządkowania gospodarki osadowej w oczyszczalniach ścieków, a trzecia to prace z zakresu ostatecznego unieszkodliwiania osadów.

Dokonania

Na uwagę zasługują opracowania w formie ekspertyz i opinii, przygotowywane na potrzeby oczyszczalni ścieków i umożliwiające racjonalne prowadzenie gospodarki osadowej.

W publikacjach książkowych oraz licznych artykułach w czasopismach i referatach konferencyjnych prof. Bień proponuje odejście od tradycyjnej praktyki przygotowania osadów ściekowych do odwadniania na rzecz stosowania metod fizycznych, w tym pola ultradźwiękowego. Książka ?Osady ściekowe ? teoria i praktyka? (trzy wydania) jest wciąż jedyną polskojęzyczną pozycją, zawierającą podstawy analizy procesów rozdzielczych, prowadzonych przy pomocy związków wielkocząsteczkowych wbudowanych w układ fizykochemiczny przy wyraźnym działaniu pola ultradźwiękowego.

Rezultaty prac własnych i zespołu profesora stały się podstawą ponad 360 publikacji, zamieszczonych m.in. w renomowanych periodykach zagranicznych oraz czołowych czasopismach krajowych. Były też prezentowane przez profesora na międzynarodowych imprezach i konferencjach.

Kluczowa postać

Profesor January Bień pełni liczne oraz kluczowe funkcje w organizacjach naukowych i dydaktycznych. Na Politechnice Częstochowskiej był kierownikiem zakładu, a później został dyrektorem Instytutu Inżynierii Środowiska. W latach 1992-1995 piastował stanowisko prodziekana Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska. Był też prorektorem ds. nauki (1996-2002), a także rektorem uczelni (2005-2008). W latach 2001-2005 sprawował funkcję wiceprzewodniczącego, a następnie przewodniczącego Senackiej Komisji Ochrony Środowiska (Senat V kadencji RP). Od 1998 r. jest redaktorem kwartalnika ?Inżynieria i Ochrona Środowiska?. W czasie dwuletniego pobytu w Iraku (1982-1984) był organizatorem i koordynatorem prac w oczyszczalniach ścieków Bagdadu i Kerbali. Z kolei w latach 1989-1991 przebywał na stażach przemysłowych w Niemczech, gdzie zajmował się projektowaniem instalacji sanitarnych oraz nadzorem nad ich wykonaniem.

Ważne funkcje

Profesor był również wiceprzewodniczącym i przewodniczącym Senackiej Komisji Ochrony Środowiska (2001-2005), wiceprzewodniczącym Państwowej Rady Ochrony Środowiska (2003-2005) i przewodniczącym Rady Naukowej Barowent (1997-2001). Ponadto J. Bień jest członkiem Komitetu Inżynierii Środowiska PAN (od 2003 r.) oraz Krajowej Rady Gospodarki Wodnej (od 2011 r.). Profesor pełnił też ważne funkcje podczas koordynowania badań naukowych w skali kraju. Był członkiem zespołów inżynierii środowiska Komitetu Badań Naukowych ds. Oceny Projektów Badawczych. W latach 2003-2010 kierował kilkoma projektami badawczymi i rozwojowymi.

Oprócz tego profesor jako autorytet naukowy został powołany do Komitetu Inżynierii Lądowej PAN (1999-2002), a obecnie do Komitetu Inżynierii Środowiska. W latach 1999-2002 i 2003-2006 pełnił funkcje przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji do spraw Ocen Oddziaływania na Środowisko (2001-2005), członka rady Fundacji ?EkoFundusz? (2003-2006), przewodniczącego Podzespołu Rady Doradców ds. Gospodarki Wodnej Ministra Środowiska (2003-2004), członka Komisji Konkursu dla dziennikarzy i redakcji o nagrodę Ministra Środowiska (2004 r.), członka Rady Naukowej w Instytucie Podstaw Inżynierii Środowiska PAN w Zabrzu (2007-2010), eksperta Komisji Oceny Projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (2007-2013), członka Krajowej Rady Gospodarki Wodnej (2011-2015) oraz Komisji Ochrony Środowiska i Utylizacji Odpadów oddziału PAN w Katowicach (2011-2014).

Profesor January Bień otrzymał liczne odznaczenia państwowe (Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal Edukacji Narodowej), resortowe (tytuł Zasłużony dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej PZiTS) i lokalne (Zasłużony dla Rozwoju Województwa Śląskiego).

Opracowanie: redakcja