Choinka ? nieodłączny element Bożego Narodzenia, po świętach staje się kłopotliwym odpadem.

Ze względu na rozmiar oraz kształt iglaków przeniesienie ich z domu do właściwego miejsca zbiórki stanowi często duży problem. Należy jednak pamiętać, że choinki są odpadem biodegradowalnym, a ich selektywna zbiórka i właściwe zagospodarowanie przyczyniają się do redukcji ilości tych odpadów trafiających na składowiska.

W nowym systemie gospodarowania odpadami zbieranie drzewek przez firmy zajmujące się odbiorem odpadów odbywało się bezpłatnie, wg zasad ustalonych indywidualnie w każdej gminie ? w jednych zgodnie z harmonogramem odbioru odpadów segregowanych, w innych wraz z wywozem wielkogabarytowych czy zmieszanych. W niektórych gminach pocięte drzewko należało umieścić w pojemniku na odpady biodegradowalne. Choinki można również dostarczać do punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych lub zagospodarować we własnym zakresie w przydomowym kompostowniku.

Edukacja to podstawa

Ważną rolę odgrywają akcje zbiórki choinek, które oprócz motywowania mieszkańców do pozbycia się świątecznego drzewka w zgodny z przepisami sposób, pełnią funkcję edukacyjną. Czynnikami wpływającymi na efekty zbierania są sposób jego zorganizowania oraz wcześniejsze informowanie o przedsięwzięciu.

W Białymstoku Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowo-Produkcyjne LECH, gospodarujące odpadami na terenie miasta, uruchomiło dwa punkty zbierania bożonarodzeniowych drzewek. Mieszkańcy mogli przynosić do nich iglaki w terminie od 7 stycznia do 7 lutego br. Do punktów trafiło łącznie ok. 80 drzewek. Ponadto zbiórka była prowadzona przez firmy w ramach odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Wszystkie zebrane choinki przewieziono do Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Hryniewiczach, gdzie zostaną przetworzone na kompost.

W gminie Jarocin Akcja Choinka została zorganizowana w bieżącym roku po raz pierwszy. Ze względu na fakt, że selektywna zbiórka odpadów organicznych prowadzona przez firmy wywozowe nie odbywa się w miesiącach zimowych, przedsięwzięcie wzbudziło duże zainteresowanie mieszkańców. Zbiórkę przeprowadzono 18 stycznia br. W tym celu na poszczególnych osiedlach ustawiono kontenery, w których mieszkańcy gminy mogli pozostawiać bożonarodzeniowe drzewka. Następnie, zgodnie z wcześniej ustalonym harmonogramem, specjalny pojazd odbierał je i przewoził do Zakładu Zagospodarowania Odpadów (ZGO) w Jarocinie. Zgromadzone choinki ? łącznie 160 kg ? trafiły do zakładowej kompostowni. Informacje o zbiórce drzewek były zamieszczane na stronie internetowej ZGO oraz w regionalnej prasie. Mieszkańcy biorący udział w akcji otrzymali upominek. Dodatkowo wśród uczestników rozlosowano nagrody. Akcję Choinka zorganizowali wspólnie ZGO w Jarocinie, burmistrz tego miasta, Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa oraz Jarocińskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego.

W Krakowie zbiórkę bożonarodzeniowych drzewek przeprowadziło Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania (MPO), zarządzające systemem oczyszczania miasta. Celem przedsięwzięcia była edukacja mieszkańców oraz uświadomienie, że choinka powinna być traktowana odrębnie od innych rodzajów odpadów (zmieszanych, segregowanych czy wielkich gabarytów). W dniach 15-29 stycznia br. (od poniedziałku do piątku) w wyznaczonych punktach we wszystkich 18 dzielnicach miasta podstawiano specjalnie do tego przeznaczone i opisane kontenery, w których mieszkańcy mogli pozostawiać choinki (łącznie 33 punkty). Efektem akcji było zebranie 443 choinek (ok. 3 t), które zostały przekazane do kompostowni odpadów zielonych i wykorzystane do produkcji nawozu organicznego. Informacja o przedsięwzięciu wraz ze szczegółowym harmonogramem oraz opisem miejsc zbiórki była rozpowszechniana na początku stycznia br. za pośrednictwem strony internetowej MPO, oficjalnej strony miasta oraz lokalnych i ogólnopolskich mediów. Komunikat trafił również do siedzib poszczególnych dzielnic.

Z kolei w Lublinie zbiórka świątecznych choinek rozpoczęła się w drugiej połowie stycznia i trwała jeszcze w lutym. Z informacjami na temat systemu odbioru drzewek mieszkańcy mogli zapoznać się w drugim tygodniu stycznia na stronach internetowych: www.odpady.lublin.eu oraz Urzędu Miasta, jak również za pośrednictwem lokalnej prasy. Odbiór tego rodzaju odpadów z terenu nieruchomości zamieszkałych jest realizowany wg zasad odbioru odpadów wielkogabarytowych, zgodnie z ustalonym harmonogramem. Zapotrzebowanie należy zgłosić indywidualnie do przedsiębiorcy świadczącego usługę odbioru odpadów z nieruchomości na formularzu elektronicznym lub telefonicznie nie później niż trzy dni przed ustalonym terminem. Dodatkowo bożonarodzeniowe drzewka można pozostawić w dwóch funkcjonujących na terenie miasta PSZOK-ach. Zebrane choinki zostały poddane procesom odzysku.

Efektem poświątecznej zbiórki choinek w gminie Pasłęk (woj. warmińsko-mazurskie), która odbyła się w dniach 7-31 stycznia br., było zgromadzenie 1,2 t drzewek. O przedsięwzięciu poinformowano mieszkańców poprzez stronę internetową oraz ogłoszenie w gablocie Urzędu Miejskiego. Bożonarodzeniowe drzewka należało pozostawić w wiacie śmietnikowej lub w przypadku jej braku ? przy pojemnikach na odpady komunalne zmieszane. Zebrane choinki zostały pocięte przez rębak, a powstałe odpady zagospodarowano jako nawóz organiczny do pielęgnacji krzewów ozdobnych i kwiatów na terenie miasta.

Zbiórka z tradycją

Ogromną popularnością cieszyła się zorganizowana po raz szósty przez Zakład Zagospodarowania Odpadów (ZZO) w Poznaniu akcja ?Poznańskie choinki wracają do środowiska?. W dniach 11 i 18 stycznia br. mieszkańcy mogli bezpłatnie oddać bożonarodzeniowe drzewka do specjalnie oznakowanego gratowozu w dwóch sezonowych punktach zbiórki. Dodatkowo od początku stycznia do końca lutego br. choinki były przyjmowane w trzech PSZOK-ach, czyli tzw. gratowiskach. Każdy, kto oddał choinkę, otrzymał upominek. Podczas tegorocznej edycji przedsięwzięcia zgromadzono prawie 50 t drzewek, co stanowi prawie pięciokrotny wzrost w porównaniu do ubiegłego roku. Do sukcesu zbiórki przyczyniły się z pewnością informacje o przedsięwzięciu zamieszczone na stronach internetowych ZZO oraz Urzędu Miasta Poznania, jak również w lokalnych mediach. Wszystkie zebrane choinki po zrębkowaniu posłużą jako materiał strukturalny dodawany podczas kompostowania do odpadów zielonych (trawy czy liści). Natomiast wyprodukowany w ten sposób nawóz organiczny o nazwie Agro-Felek będzie można stosować do użyźnienia gruntów uprawnych oraz przydomowych ogródków. Nawóz jest dostępny na terenie instalacji w Suchym Lesie. Celem akcji prowadzonej przez poznańskie ZZO jest promowanie wśród mieszkańców idei recyklingu odpadów organicznych, zachęcenie do selektywnej zbiórki odpadów innych niż opakowaniowe, a ponadto zwiększenie poziomu redukcji odpadów biodegradowalnych w strumieniu odpadów komunalnych trafiających do składowania.

Natomiast na terenie Słupcy zbiórkę i zagospodarowanie bożonarodzeniowych drzewek realizowano na kilka sposobów. Spółdzielnie mieszkaniowe oraz zarządzający wspólnotami mogli wykonywać te zadania we własnym zakresie poprzez wskazanie mieszkańcom punktu zbiórki iglaków, a następnie zgłoszenie potrzeby ich odbioru lub przekazanie razem z odpadami biodegradowalnymi. Ponadto firma zajmująca się odbiorem odpadów komunalnych zbierała drzewka sprzed nieruchomości zgodnie z harmonogramem dotyczącym tych odpadów ? zgromadzono pięć bożonarodzeniowych drzewek. Dodatkowo pracownicy gospodarczy Urzędu Miasta w każdą środę stycznia br. zbierali choinki z domów jednorodzinnych po wcześniejszym zgłoszeniu telefonicznym. W ten sposób zebrano 26 drzewek. Mieszkańcy mogli również dostarczyć drzewka własnym transportem do funkcjonującego na terenie miasta PSZOK-u. Niestety, żadna choinka nie trafiła do punktu. Zebrane drzewka zostały ujęte w sprawozdaniu podmiotu odbierającego odpady komunalne z terenu miasta i jako odpad biodegradowalny przekazane do kompostowania. O możliwości odbioru drzewek informowała mieszkańców strona internetowa oraz miesięcznik informacyjny Urzędu Miasta, a także lokalne media.

W Toruniu zbiórka choinek rozpoczęła się w styczniu br. Najwięcej drzewek Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania (MPO) w Toruniu odbierało do pierwszych dni lutego br. Suche choinki były zbierane razem z odpadami o dużych gabarytach. Ponadto rozdrobnione iglaki mieszkańcy mogli wrzucać do pojemników na bioodpady. Dodatkowo na terenie MPO został ustawiony specjalny kontener, do którego przywożono drzewka. Akcja informacyjna przeprowadzona za pośrednictwem strony internetowej MPO oraz lokalnych mediów przyniosła oczekiwane rezultaty. Do Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych (ZUOK) w Toruniu trafiło ok. 1000 iglaków, które po rozdrobnieniu umieszczono w kompostowni. Ich rozkład trwa do pół roku.

Kilkuletnią tradycję ma poświąteczna zbiórka choinek we Włocławku, organizowana przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej ?Saniko?, zajmujące się odbieraniem odpadów komunalnych z terenu miasta. W tym roku akcję przeprowadzono w terminie od 15 stycznia do 15 lutego. Mieszkańcy przynosili choinki do odpowiednio oznakowanych kontenerów, ustawionych w 15 wyznaczonych punktach we wszystkich dzielnicach miasta. Drzewka były odbierane systematycznie, a następnie przekazywane do regionalnej instalacji przetwarzania odpadów komunalnych i wykorzystywane w procesie odzysku odpadów biodegradowalnych zbieranych selektywnie. Do 6 lutego br. zebrano 2,8 t choinek. Dane zostały uwzględnione w statystykach jako odzysk odpadów biodegradowalnych. Dla porównania w 2011 r. zebrano 4,2 t bożonarodzeniowych drzewek, w 2012 r. ? 5,22 t, a w 2013 r. ? 8,32 t. Informacja o przedsięwzięciu była publikowana w lokalnych mediach oraz na stronie internetowej przedsiębiorstwa. Przesłano ją również do spółdzielni mieszkaniowych.

Na terenie gm. Wronki objazdową zbiórkę bożonarodzeniowych drzewek przeprowadzono w tym roku po raz pierwszy. Odbyła się ona w dniach 29-31 stycznia. Choinki odbierano niezależnie od innych odpadów, bezpośrednio od właścicieli nieruchomości po wcześniejszych zgłoszeniu. Natomiast mieszkańców zabudowy wielorodzinnej poproszono o wystawienie choinek do 29 stycznia br. przy zasiekach na odpady. O przedsięwzięciu informowały m.in. strona internetowa miasta, lokalne media oraz plakaty na tablicach ogłoszeń. Zebrano łącznie 1820 kg iglaków, które zostały poddane recyklingowi materiałowemu. Zgromadzone choinki zostaną uwzględnione w statystykach prowadzonych przez gminę.

Poświąteczne akcje zbiórki choinek odbyły się po raz kolejny w wielu miastach i gminach, niejednokrotnie z lepszymi efektami niż w poprzednich latach. Do grona samorządów zbierających bożonarodzeniowe drzewka dołączyły kolejne. Jak nie trudno zauważyć, z roku na rok wzrasta świadomość zarówno włodarzy, jak i mieszkańców na temat konieczności segregowania choinek oraz możliwości ich ponownego wykorzystania.

Katarzyna Gorwa