Wokół odpadów
Pigmenty z odpadów hutniczych
Autorską technologię zagospodarowania odpadów hutniczych opracowała polska spółka Cem-kolor. Odpady zostaną wykorzystane do produkcji szeroko stosowanych w budownictwie pigmentów do betonu. Innowacyjne rozwiązanie z dziedziny ochrony środowiska otrzymało wsparcie inwestora ? podpoznańskiego parku technologicznego YouNick ? w wysokości 800 tys. zł. Odbiorcami wytwarzanego z odpadów pigmentu będą przede wszystkim krajowi i zagraniczni producenci kostki brukowej.
Spółka Cem-kolor jest start-upem technologicznym, który powstał niespełna dwa miesiące temu.
Im więcej, tym lepiej
Całoroczną akcję edukacyjną pn. ?365 reklamówek śmieci? realizuje Fundacja Ekologiczna ARKA. Do zebrania w ciągu bieżącego roku co najmniej 365 ?reklamówek? z odpadami, które zostały porzucone w lasach, parkach czy nad jeziorami, zobowiązał się Wojciech Owczarz, prezes Fundacji. W przedsięwzięciu może wziąć udział każdy, kto zbierze choć jedną ?reklamówkę? śmieci, a następnie wpisze wymagane dane (imię, nazwisko, liczbę wypełnionych odpadami foliówek) do specjalnego licznika, zamieszczonego na oficjalnej stronie internetowej akcji www.365reklamoweksmieci.pl.
Celem przedsięwzięcia jest zapobieganie powstawaniu dzikich wysypisk oraz przekazanie większej ilości odpadów opakowaniowych do recyklingu, jak również edukacja w zakresie świadomej konsumpcji oraz prawidłowego postępowania z odpadami. Przedsięwzięcie stanowi element ogólnopolskiej kampanii ?Nie bądź jednorazowy?.
Tworzywa w selektywnej zbiórce
Stanowisko dotyczące założeń do projektu rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów oraz warunków uznania wymogu selektywnego zbierania za spełniony przedstawił Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych (PZPTS). Przetwórcom tworzyw sztucznych zależy na zwiększeniu poziomu selektywnej zbiórki i odzysku odpadów, szczególnie tworzyw sztucznych, ponieważ wzrost podaży surowców z odzysku może pozytywnie wpłynąć na ogólny poziom cen surowców potrzebnych w tej gałęzi przemysłu. W opinii PZPTS podstawowa segregacja odpadów w gospodarstwach domowych powinna ograniczać się do trzech strumieni: odpadów tworzyw sztucznych, wielomateriałowych i metali, odpadów szkła opakowaniowego oraz odpadów organicznych. PZPTS podkreślił, że uzasadniona byłaby również oddzielna zbiórka wyrobów z PET, takich jak butelki do napojów, a w przyszłości również tacek PET, których recykling jest obecnie najtańszy, a cena odpadów najwyższa. Zdaniem przedstawicieli przetwórców tworzyw sztucznych, należy także rozważyć udział styropianu w strumieniu selektywnych odpadów PMD (tworzywa, metal, opakowania wielomateriałowe), ponieważ może on zanieczyścić strumień tworzyw sztucznych w stopniu utrudniającym ich wykorzystanie, a jednocześnie nie nadaje się obecnie do recyklingu mechanicznego. Przetwórcy tworzyw sztucznych zwracają także uwagę na znaczenie edukacji ekologicznej, która powinna obejmować także monitorowanie selektywnego zbierania u źródła, oraz na konieczność większego zróżnicowania opłaty za odbiór odpadów zbieranych selektywnie i zmieszanych.
W stanowisku poruszono także kwestię poziomu zaawansowania technologicznego regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK). Stwierdzono, że w przypadku wyższego poziomu technologicznego RIPOK-u na danym obszarze można zastosować model uwzględniający mniejszą liczbę frakcji odpadów segregowanych u źródła.
Zaznaczono również, że ze strumienia odpadów tworzyw sztucznych, wielomateriałowych i metali należy wyeliminować także tekstylia, buty, zabawki oraz długopisy, które ze względu na złożony skład użytych do ich produkcji tworzyw sztucznych oraz zawartość innych materiałów nie są aktualnie odpowiednim materiałem do dalszego wykorzystania w recyklingu.
Nowy szef GIOŚ-u
Jerzy Kuliński został powołany przez prezes Rady Ministrów Ewę Kopacz na nowego głównego inspektora ochrony środowiska (GIOŚ). Od 2007 r. J. Kuliński pełnił funkcję zastępcy prezesa Zarządu ds. finansowych i absorpcji środków unijnych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie. Ukończył ekonomikę oraz organizację produkcji na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz studia podyplomowe, m.in. z ochrony środowiska na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie (więcej s. 17).
Baterie za lizaka
Aż 120 miejscowości wzięło udział w tegorocznej, czwartej już edycji EkoWalentynek. W ramach akcji zużyte baterie można było wymienić na lizaki w kształcie serca. Rekordziści, np. gm. Kotlin, zebrali nawet pół tony baterii, a w wielu miastach zbiórka trwała do końca lutego br. Przedsięwzięcie było organizowane także w sklepach Auchan i Real, w których, oprócz zbiórki baterii, prowadzono akcje informacyjne i edukacyjne dla klientów. Inicjatywa ma na celu pokazanie, że poprzez proste, codzienne zachowania można pomóc Ziemi i środowisku. Pomysłodawcą EkoWalentynek jest Dominik Dobrowolski.
Akceptacja w sprawie ZSEE
Rada Ministrów przyjęła (17 lutego br.) projekt ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Zaproponowane przepisy mają przyczynić się do zwiększenia masy zbieranego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ZSEE), a tym samym do osiągania minimalnych poziomów ich zbierania, odzysku i przygotowania do ponownego użycia oraz recyklingu. Zgodnie z projektem ustawy, sprzedawca detaliczny sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych w sklepach o powierzchni przeznaczonej do jego sprzedaży i mającej co najmniej 400 m2 będzie zobowiązany do nieodpłatnego przyjęcia małogabarytowego ZSEE, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 25 cm, bez konieczności kupna nowego sprzętu. Ponadto sprzedawca, dostarczając nabywcy nowy sprzęt, będzie zobowiązany do bezpłatnego odebrania zużytego sprzętu z miejsca dostawy, jeśli ZSEE należy do tego samego rodzaju i pełnił takie same funkcje jak sprzęt dostarczony.
Projekt zakłada również, że do końca br. przedsiębiorca wprowadzający sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych będzie zobowiązany do osiągania dotychczasowego minimalnego poziomu zbierania tego sprzętu w wysokości stanowiącej co najmniej 35% (4 kg na mieszkańca rocznie) masy wprowadzonego na rynek sprzętu w trzech poprzednich latach. Od 1 stycznia 2016 r. do końca 2017 r. będzie to nie mniej niż 40%, w 2018 r. ? 50%, w 2019 r. ? 55%, w 2020 r. ? 60%, a od 1 stycznia 2021 r. nie mniej niż 65% masy sprzętu wprowadzonego do obrotu w trzech poprzednich latach. Od bieżącego roku o 5% zostaną zwiększone poziomy odzysku i recyklingu.
W projekcie ustawy wprowadzono także zakaz zbierania niekompletnego ZSEE oraz części z zużytych urządzeń przez podmioty inne niż prowadzący zakłady przetwarzania, odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości oraz prowadzący punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) w gminach. W ten sposób jednoznacznie wykluczono punkty skupu złomu. Zaznaczono również, że zbieranie i transport zużytego sprzętu mają być prowadzone zgodnie z wymogami ustawy o odpadach.
Projekt zawiera też rozwiązania dotyczące audytu zewnętrznego, którego celem będzie sprawdzanie czy organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz prowadzący zakłady przetwarzania przestrzegają prawa ochrony środowiska, szczególnie w zakresie gospodarowania ZSEE.
Edukacja na składowisku
Dziewięć gminnych składowisk odpadów o łącznej powierzchni ok. 21 ha zostanie zrekultywowanych w ramach projektu ?Rekultywacja dolnośląskich składowisk odpadów komunalnych?. Jego operatorem jest Dolnośląska Inicjatywa Samorządowa ? spółka utworzona na potrzeby realizacji inwestycji. Składowiska w Strzegomianach oraz w Sulikowie już zrekultywowano. Na pozostałych obiektach zlokalizowanych w Polanicy-Zdroju, Bystrzycy Kłodzkiej, Ziębicach, Stróży, Sulęcinie, Przemkowie i Jędrzychowicach trwają intensywne prace. Na zrekultywowanych składowiskach zostaną posadzone rośliny i powstaną ścieżki edukacyjne. Projekt obejmuje także przeprowadzenie kampanii, mającej na celu zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców. Koszt inwestycji to ponad 19,6 mln zł. Projekt otrzymał dofinansowanie w ramach PO Infrastruktura i Środowisko w wysokości ponad 14,5 mln zł. Realizacja inwestycji potrwa do końca br.
Nowa perspektywa finansowa
Komisja Europejska zaakceptowała wszystkie programy na lata 2014-2020. Ostatnie decyzje zostały wydane dla Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (PO IR) oraz dziewięciu regionalnych programów operacyjnych (RPO) województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, świętokrzyskiego, lubelskiego, podkarpackiego, małopolskiego oraz podlaskiego. Na realizację PO IR przeznaczono ok. 8,6 mld euro, czyli ponad 36 mld zł. Najważniejszym założeniem programu jest dofinansowanie projektów badawczo-rozwojowych, prowadzonych przez przedsiębiorców ? samodzielnie lub we współpracy z sektorem nauki oraz rynkowe wdrożenie ich wyników. Głównym celem RPO stanie się natomiast zwiększenie konkurencyjności regionów oraz poprawa jakości życia ich mieszkańców poprzez wykorzystanie potencjału poszczególnych regionów oraz niwelowanie barier rozwojowych. Programy regionalne, podobnie jak w mijającej perspektywie, będą zarządzane przez poszczególne urzędy marszałkowskie. Budżet 16. RPO to ok. 31,3 mld euro.
Konkretne potrzeby
Państwowa Rada Ochrony Środowiska przyjęła opinię w sprawie komunikatu Komisji Europejskiej (KE) z lipca 2014 r. ?Ku gospodarce o obiegu zamkniętym? oraz propozycji zmian w dyrektywach odpadowych. Rada uważa, że propozycje KE dotyczące gospodarki w obiegu zamkniętym są właściwe pod względem ich kierunku, jednak zwraca uwagę, iż osiągnięcie założonych celów będzie wymagało zmian w systemach produkcji oraz w zachowaniach konsumentów. Rada podkreśla także, że niektóre propozycje KE budzą poważne wątpliwości i w przypadku Polski będą trudne, a nawet niemożliwe do wykonania. We wnioskach i rekomendacjach Rada zwróciła uwagę m.in. na konieczność wykonania rzetelnego raportu o stanie gospodarki odpadami w Polsce, ponieważ obecnie w kraju brakuje tego typu kompleksowych analiz, pozwalających ocenić realne możliwości oraz skutki osiągania nowych celów UE w perspektywie najbliższych 10-15 lat. Ponadto należy wspierać inicjatywy obywatelskie, w tym organizacje przedsiębiorców, jako ważnych partnerów dla administracji. Pilną sprawą jest także podjęcie prac nad reformą służb ochrony środowiska, mających na celu zwiększenie skuteczności i spójności tej instytucji.
Suche, mokre i szkło
Gdański system gospodarki odpadami komunalnymi czekają zmiany. Rady Miasta Gdańska przyjęła uchwałę dostosowującą lokalne rozwiązania prawne do znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz modyfikującą obecnie funkcjonujący system gospodarowania odpadami komunalnymi. Aby osiągnąć wymagane prawem UE poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia papieru, metali, tworzyw sztucznych oraz szkła, od lipca 2016 r. w Gdańsku ma zostać wprowadzona w gospodarstwach domowych segregacja dodatkowej frakcji, tzn. szkła. Tym samym w gospodarstwach domowych, które zadeklarowały selektywną zbiórkę odpadów, będą one segregowane odpowiednio w pojemnikach na odpady suche, mokre oraz szkło. W domach jednorodzinnych szkło ma być gromadzone w workach dostarczanych przez firmy wywozowe, natomiast w nieruchomościach wielorodzinnych oraz firmach wrzucane do pojemników w kolorze zielonym.
Miasto wprowadza także rozwiązania mające na celu likwidację nielegalnych wysypisk odpadów remontowych. Od 1 stycznia br. do Zakładu Utylizacyjnego w Szadółkach mieszkańcy mogą przywozić i bezpłatnie oddawać odpady budowlane/remontowe. W tym zakresie obowiązuje jednak limit. Każde gospodarstwo domowe może dostarczyć w ciągu roku tonę tego rodzaju odpadów. Ponadto od początku przyszłego roku w ramach systemu gospodarowania odpadami komunalnymi ma zostać wprowadzone dodatkowe ułatwienie ? gmina będzie mogła na życzenie mieszkańców odbierać bezpłatnie z ich nieruchomości określone ilości odpadów budowlanych lub remontowych. Limit wynosi 1 m3 (ok. 1,5-2 tony) na gospodarstwo domowe w ciągu sześciu lat.
Efektywny odzysk surowców
Nowoczesna instalacja sortownicza powstanie na terenie Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Hryniewiczach (woj. podlaskie). Umowy z wykonawcami podpisano 24 lutego br. Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań pozwoli odzyskać ok. 90% surowców. Zaprojektowanie i przebudowę instalacji do odzysku odpadów w Hryniewiczach w budynku sortowni odpadów wraz z częścią administracyjno-socjalną i niezbędną infrastrukturą techniczną powierzono konsorcjum firm ? przedsiębiorstwu ?Rodex? z Kolonii Koplany oraz spółce INSTAL Białystok. Koszt zadania to ponad 15,2 mln zł (brutto). Natomiast zaprojektowaniem technologii oraz dostawą i montażem linii technologicznej do segregacji odpadów zajmie się Sutco-Polska z Katowic. Wartość kontraktu to ponad 42,7 mln zł (brutto).
Na podstawie informacji prasowych oraz stron internetowych: 365reklamoweksmieci.pl, dis.org.pl, gdansk.pl, gios.gov.pl, mir.gov.pl, mos.gov.pl, odpady.bialystok.pl, pzpts.pl opracowała Katarzyna Gorwa.