Sprzątanie świata tuż-tuż

Patrol Fundacji Nasza Ziemia pokonał 947 km, na rowerach spędził ponad 58 godzin, odwiedził 60 gmin i wizytował ponad 20 mazurskich portów i marin. Wszystko to w ramach rajdu rowerowego z Krakowa do Giżycka i rejsu ?Wpłyń na czyste Mazury?. Chodziło m.in. o to, by sprawdzić, jaka jest dostępność infrastruktury służącej utrzymaniu czystości i z jakimi problemami z zakresu gospodarki odpadami gminy nadal sobie nie radzą.

Na trasie rajdu, która prowadziła ścianą wschodnią Polski, do patrolu Fundacji dołączyło 120 rowerzystów, w tym prężnie działające grupy rowerowe ? parczewska, chełmska oraz ?Olsztyn.Aktywnie?. Odbyły się spotkania i rozmowy z władzami i przedstawicielami 15 urzędów, takich jak gm. Bejsce, Radomyśl, gm. i miasto Zamość, Sandomierz, Janów Podlaski, Bielsk Podlaski, Ełk oraz Giżycko. Głównym tematem rozmów była gospodarka odpadami. Większość z gmin zmaga się z problemem nielegalnych wysypisk oraz odpadami na poboczach dróg. Aby z tym walczyć, gm. Skierbieszów zainstalowała monitoring, a władze Sandomierza zatrudniły rewirowych, którzy czuwają nad czystością całego miasta. Finał rajdu miał miejsce w Giżycku, gdzie po raz pierwszy odbyło się Ekologiczne Święto Rowerów. Podczas całego rajdu patrol Fundacji przyglądał się i oceniał czystość gmin, przez które prowadziła trasa. Korzystano przy tym z mobilnej aplikacji rEKOnesans, pozwalającej gromadzić dane na temat różnych uchybień w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami. Pierwsze wnioski z rajdu są zbieżne z tym, co zgłaszają same gminy ? pomimo działających systemów gospodarki odpadami komunalnymi, wciąż zaśmiecone są pobocza dróg i lasy.

Czyste Mazury?

W ramach projektu ?Wpłyń na czyste Mazury? 16 lipca br. uprzątnięto kolejną mazurską wyspę. Tym razem była to wyspa Kępa, zwaną Pajęczą Wyspą, będąca użytkiem ekologicznym. Po ilości zebranych odpadów widać wyraźnie, że na Mazurach dostępność infrastruktury służącej gospodarce odpadami jest duża i śmieci wytworzone przez żeglarzy na jachtach najczęściej trafiają do koszy. Widać też, że gospodarze terenu ? Lasy Państwowe ? dbają o czystość podlegających im terenów. Niestety to, co powoduje, że Pajęcza Wyspa już w połowie sezonu stanowi miejsce, które może odstraszać, są tzw. papierzaki, czyli zużyty papier toaletowy i towarzyszące im zanieczyszczenia. Trudno było przejść przez wyspę czystą stopą. Obok papieru toaletowego dużą część zanieczyszczeń stanowiły mokre chusteczki jednorazowe, które w przeciwieństwie do papieru toaletowego, który rozkłada się w ciągu roku, zalegają w lasach przez wiele sezonów. Na wyspie widoczne są zmiany w składzie gatunkowym użytku ? coraz wyraźniej zaznacza swą obecność pokrzywa, która nie odstrasza zanieczyszczających, ale powoduje, że coraz trudniej korzystać z uroków wyspy. A przecież wystarczyłaby saperka, żeby ten niewygodny problem zniknął. W czasie rejsu, który trwał od 12 do 24 lipca, Fundacja Nasza Ziemia prowadziła monitoring stanu i dostępności infrastruktury służącej utrzymaniu czystości i gospodarce odpadami na Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. W większości odwiedzanych portów na turystów czekały pojemniki na odpady i zwykle nie było limitów na ich przyjmowaną ilość. Niestety, tylko w bardzo nielicznych portach można było znaleźć kosze do segregacji. Jak pokazuje przykład Pajęczej Wyspy, problemem, który czeka na rozwiązanie na Mazurach, jest niewiedza, jak radzić sobie z naturalnymi potrzebami fizjologicznymi, gdy w pobliżu nie ma toalety. Nie zawsze rozwiązaniem będą toalety chemiczne na jachtach, ponieważ nie wszystkie jednostki są w nie wyposażone. Nie pomoże też zakaz cumowania czy penetrowania niektórych obszarów. Potrzebna jest rzeczowa dyskusja z wszystkimi interesariuszami: gminami, nadleśnictwami, organizacjami turystycznymi i armatorami. Należy wspólnie zastanowić się nad tym, w jaki sposób rozwiązać problem tzw. papierzaków, tym bardziej że nie dotyczy on tylko Mazur, ale wszystkich terenów wykorzystywanych przez turystów, gdzie nie ma możliwości ustawienia toalet.

Czysta Gmina

W maju br. rozpoczął się pierwszy społeczny plebiscyt, w którym oceniane są wszystkie gminy w całej Polsce. Zadaniem plebiscytu jest sprawdzenie aktualnej sytuacji i wyróżnienie tych gmin, które nie tylko dbają o utrzymanie czystości na swoim terenie, ale i reagują na potrzeby swoich mieszkańców. Wyniki ?Plebiscytu na Czystą Gminę? zostaną wykorzystane do oceny czystości w polskich gminach i podsumowania podejścia do egzekwowania przez nie prawa. Szanse na tytuł Czystej Gminy 2015 wciąż mają te, które łącznie spełnią następujące kryteria: na ich terenie panuje ogólny ład i porządek, jasno i w sposób przystępny przekazują informacje o zasadach działania systemu gospodarki odpadami, reagują na zgłaszane nieprawidłowości w zakresie utrzymania czystości i porządku.

W plebiscycie głos może oddać każda osoba fizyczna. Pomoże w tym zarejestrowanie się w mobilnej aplikacji rEKOnesans lub zweryfikowanie swojego adresu e-mail na stronie www.sprzatanieswiata-polska.pl. Głosowanie zakończy się 18 września 2015 r., a wyniki zostaną ogłoszone w następnym dniu podczas tegorocznej akcji Sprzątanie świata.

Małgorzata Izdebska, Fundacja Nasza Ziemia