Przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, niezależnie od formy organizacyjno-prawnej, podobnie jak inne firmy, ponoszą koszty swojej działalności. 

Koszty najczęściej prezentowane i analizowane są w układzie rodzajowym. Wynika to w dużej mierze z tego, że w praktyce prawie każde przedsiębiorstwo prowadzi ewidencję kosztów w zespole 4 Koszty rodzajowe i ich rozliczenie. Ponadto często koszty należy wykazywać w różnych sprawozdaniach księgowych lub organom podatkowym i statystycznym, a w konsekwencji innym odbiorcom, np. radzie nadzorczej. 

Układ kosztów wg rodzaju występuje w rachunku zysków i strat (wariant porównawczy), który jest elementem sprawozdania finansowego sporządzanego zgodnie z ustawą o rachunkowości. W sprawozdaniu F-01 dla GUS-u również należy wykazać typy i wysokość kosztów rodzajowych. Ten układ jest także stosowany we wniosku taryfowym albo we wszelkich publikowanych porównaniach działalności przedsiębiorstw. Rysunek 1 przedstawia strukturę kosztów rodzajowych działalności przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego.

Wynika z niego, że największy udział w kosztach działalności przedsiębiorstwa mają amortyzacja (28,6%) oraz koszty osobowe (29,96%), tj. wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne, świadczenia na rzecz pracowników oraz podatki i opłaty (14,59%). Stanowią one łącznie 73,16% ogółu kosztów jego działalności. Kolejne pozycje zajmują usługi obce (9%), zużycie materiałów (8,98%...