System kaucyjny będzie obejmować szklane i plastikowe butelki oraz puszki aluminiowe

– System kaucyjny w Polsce de facto już działa, tylko brakuje odpowiednich zachęt dla konsumentów, aby z niego korzystali. Patrząc na kraje skandynawskie, na Litwę, Łotwę czy Czechy widać, że przy odpowiednich zachętach systemy takie funkcjonują z korzyścią dla konsumentów i środowiska. Dlatego wprowadzamy taki system również u nas – powiedział Jacek Ozdoba.

System kaucyjny w Polsce ma być bezparagonowy i przyjazny dla konsumenta; obejmie puszki aluminiowe o pojemności do 1 litra, szklane butelki do 1,5 litra oraz butelki plastikowe do 3 litrów – wiceminister klimatu i środowiska @OzdobaJacek#wieszwięcej @MKiS_GOV_PL pic.twitter.com/0NxuSBFRLl

— tvp.info 🇵🇱 (@tvp_info) June 2, 2022

Konsultacje zakończone

Dziś odbyła się konferencja poświęcona systemowi kaucyjnemu. Jacek Ozdoba oraz Filip Piotrowski ze Stowarzyszenia Zero Waste podsumowali zakończone właśnie konsultacje publiczne w tej sprawie. Trwały one dość długo, bo mniej więcej od stycznia, kiedy to zaprezentowano wstępny projekt takiego systemu.

Po etapie konsultacji najważniejsza zmiana, to uwzględnienie w nowym systemie puszek aluminiowych o pojemności do 1 l. Wcześniej proponowano objęcie systemem tylko opakowań na napoje wykonanych ze szkła i tworzyw sztucznych (skrótowo – PET).

– Cieszę się, że argumenty strony społecznej zostały uwzględnione przez ministerstwo w zakończonych konsultacjach społecznych. A zmiany – wobec proponowanego wcześniej kształtu systemu kaucyjnego – poszły rzeczywiście bardzo daleko. Dobrym rozwiązaniem jest włączenie do systemu wszystkich rodzajów najważniejszych rodzajów opakowań, a więc wykonanych z aluminium, szkła i tworzyw sztucznych – powiedział Filip Piotrowski.

Według niego, zaproponowany model systemu kaucyjnego umożliwi przede wszystkim  skuteczniejszą walkę z zaśmiecaniem przestrzeni publicznej, sprawi, że zamknięty zostanie obieg opakowań po napojach, w końcu – objęcie wszystkich opakowań będzie łatwiejsze dla konsumenta, dzięki czemu uda się zebrać większą liczbę opakowań z rynku i skierować je do recyklingu.

To nie powód do podnoszenia cen produktów w opakowaniach

– Pragnę wyraźnie zaznaczyć, że system kaucyjny jest kosztem branży opakowaniowej, a nie powodem do podnoszenia cen za produkty. System ten ma pomóc w walce z zaśmiecaniem środowiska. Tu dodatkowo prowadzone będą prace legislacyjne nad dalszym zaostrzaniem kar za degradowanie środowiska naturalnego – mówił minister Ozdoba.

Projekt systemu kaucyjnego, który będzie wprowadzany od początku przyszłego roku będzie systemem bezparagonowym. Obowiązkowy będzie dla sklepów o powierzchni większej niż 100 m kw. Mniejsze sklepy będą miały dowolność przystąpienia do niego, ale wszyscy liczą, że stanie się on powszechny.

Obejmie on puszki aluminiowe o pojemności do 1 litra, butelki szklane wielorazowego i jednorazowego użytku do 1,5 l oraz butelki PET do 3 l.

W czerwcu zostanie zaprezentowany ostateczny projekt, który trafi do dalszej legislacji, a potem będzie wprowadzany w życie. Producenci i handel otrzymają dość długie vacatio legis, bo przynajmniej dwuletnie na zorganizowanie całego systemu.

– Nie chcemy ustawowo ograniczać przedsiębiorców. Potencjalne negatywne oceny biznesu co do zaproponowanego właśnie kształtu systemu kaucyjnego w mojej opinii będą raczej chybione, ponieważ zaprojektowaliśmy całość tak, aby to wolny rynek zadecydował, czy będzie jeden operator systemu, czy też wielu. To zależy tylko od biznesu, nie od polityków czy rządu. Dlatego nie będziemy ustawowo ustalać, ilu ma być operatorów. Tu branża powinna sama określić, jak chce funkcjonować. Nie wyobrażam sobie jednak, aby przedsiębiorcy chcieli sami siebie ograniczać – tłumaczył Jacek Ozdoba.

Stawka kaucji jeszcze nieznana

Propozycję stawki kaucji ministerstwo przedstawi w drodze rozporządzenia. Będzie to stawka, której wysokość zostanie ustalona na konkretnym poziomie, ale w chwili obecnej resort klimatu nie może jeszcze jej podać.

– Najpierw projekt musi wejść w życie, później będzie ustalona stawka kaucji – powiedział Ozdoba. – Również o szczegółach toczących się prac nad wprowadzeniem rozszerzonej odpowiedzialności producenta będziemy informowali osobną drogą, niemniej ofensywa legislacyjna w tej materii trwa. Obecnie przedstawiamy system kaucyjny, wdrażamy dyrektywę Single Use Plastic ograniczającą jednorazowe produkty wykonane z tworzyw sztucznych, a następnie będziemy wdrażać nowy ROP.