1

1

Od pojawienia się pierwszych baterii na rynku minęło już ponad 150 lat. Od tego czasu wynalazek ten był wielokrotnie modyfikowany i udoskonalany. Dziś ogniwa produkowane są w miliardach sztuk rocznie, a po zakończeniu swojej żywotności generują, niestety, ogromną ilość niebezpiecznych odpadów.

Według szacunku Eurostatu w UE w 2018 roku zebrano ponad 88 tys. ton zużytych baterii. Jeśli trafią one do recyklingu, to dzięki odpowiedniej obróbce można zawrócić do obiegu niemalże 100% ich składu. Dzięki obecnemu poziomowi wiedzy i technologii potrafimy już przetwarzać nie tylko obudowy baterii, ale również zawartą w nich czarną masę, z której w procesie obróbki hydrometalurgicznej separowane są grafit, kobalt, nikiel i lit. Substraty te zawracane są do obiegu i wykorzystywane m.in. do ponownej produkcji ogniw tego samego typu.

Ekologiczne i ekonomiczne korzyści

Proces przetwarzania baterii jest niezwykle ważny nie tylko z ekologicznego, ale również z ekonomicznego punktu widzenia – pozyskiwanie surowców pochodzących z odzysku jest procesem znacząco tańszym niż ich pierwotne wydobycie. Ponadto podkreślić należy, że zbierając i przekazując ogniwa do firm specjalizujących się w ich unieszkodliwianiu, minimalizujemy zagrożenia, jakie niesie za sobą przechowywanie zużytych, uszkodzonych czy też niepotrzebnych już baterii.

W ostatnich latach zanotowano wzrost pożarów wywołanych przez wybuchy baterii. Leszek Papciak, wiceprezes firmy Elektrorecykling SA, często podkreśla w swoich wypowiedziach, że problem pożarów na wysypiskach i w zakładach przetwarzania odpadów, spowodowanych przez baterie, jest na tyle duży, że należy rozważać go w kategoriach „kiedy dojdzie do pożaru”, a nie zastanawiać się, czy w ogóle do niego dojdzie.

Obecnie zagrożenie stanowią nie tylko ogniwa używane do zasilania drobnych urządzeń elektrycznych, zabawek, telefonów czy też laptopów, ale przede wszystkim baterie litowo-jonowe, które znajdują zastosowanie w hulajnogach, rowerach czy też samochodach. W 2021 roku w Nowym Jorku doszło do 75 pożarów spowodowanych samozapłonem baterii w rowerach elektrycznych. W Londynie liczba podobnych wypadków była nawet wyższa i sięgnęła 130 zgłoszeń do pożarów e-rowerów1.

Polska europejskim liderem

Należy również nadmienić, że aktualnie Polska jest europejskim liderem w dziedzinie produkcji i eksportu baterii li-ion, z udziałem 30% całości rynku2. Dlatego też rodzime firmy recyklingowe próbują wykorzystać powstającą na rynku niszę i z powodzeniem zajmują się recyklingiem baterii samochodowych, odzyskując z nich cenne surowce. Powstają też pierwsze linie przetwarzania ogniw pochodzących z branży automotive, gdzie można będzie przetwarzać do 98% dostępnych na rynku baterii li-ion, osiągając przy tym bardzo wysoką czystość surowców.

Rynek e-samochodów rozwija się bardzo dynamicznie – w 2021 roku ich całkowita sprzedaż sięgnęła 16,9 mln sztuk. Zakładając, że przeciętna żywotność baterii li-ion to 10-12 lat, musimy przygotować się na to, że w ciągu dekady przyjdzie nam się zmierzyć z milionami sztuk niesprawnych baterii. Dlatego też tak ważne jest rozwijanie technologii i tworzenie specjalistycznych linii przetwarzania ogniw, tak aby nie tylko zminimalizować potencjalne szkody środowiskowe, ale również zawracać do obiegu cenne surowce i tym samym ograniczać zapotrzebowanie na ich pierwotne wydobycie.

 

Źródła

  1. International Assotiation of Fire and Rescue Services, 2022, https://www.ctif.org/news/large-increase-lithium-battery-related-fires-over-last-6-years (dostęp 23.01.2023).
  2. Oleszko-Pyko B.: W Polsce powstaje 30% baterii do aut elektrycznych produkowanych w Europie, 2022, https://swiatoze.pl/w-polsce-powstaje-30-baterii-do-aut-elektrycznych-produkowanych-w-europie/ (dostęp 23.01.2023).