Trwa nabór na eksperta ds. zarządzania obiektem Białowieża Forest

Powołanie takiego eksperta zapowiadali na początku stycznia podczas wizyty w Puszczy Białowieskiej minister klimatu Paulina Hennig-Kloska i wiceminister Mikołaj Dorożała. Dorożała tłumaczył wtedy, że wyłoniony ekspert będzie koordynować współpracę z UNESCO w sprawach Puszczy Białowieskiej, ma odpowiadać za związane z tym relacje międzynarodowe, ale i za kwestie lokalne.

Wzmocnienie ochrony

Ministerstwo klimatu tłumaczy w komunikacie, że powołanie takiego eksperta ma wzmocnić ochronę obiektu Białowieża Forest, czyli “najcenniejszego polskiego kompleksu leśnego”.

– Puszcza Białowieska to nasze dobro narodowe. Nie możemy pozwolić na to, aby straciła miano światowego dziedzictwa UNESCO. Dlatego szukamy eksperta, który pomoże nam zarządzić obiektem “Białowieża Forest” – zaznacza cytowany w komunikacie wiceminister Mikołaj Dorożała.

Obecne władze ministerstwa klimatu zapowiedziały podczas styczniowej wizyty w Białowieży połączonej z szeregiem spotkań z przedstawicielami różnych instytucji, organizacji, rozpoczęcie prac nad dokumentem strategicznym, który minister Hennig-Kloska nazwała wtedy Konstytucją dla Puszczy Białowieskiej.

– Zależy nam na wypracowaniu wspólnego, jednolitego głosu. Obecnie trwają prace nad ważnymi dokumentami, a wniosek jest jeden: potrzebujemy Konstytucji dla Puszczy i taki dokument będziemy chcieli przygotować – mówiła wtedy minister Kloska. Dodała, że chodzi o to, by przy podejmowaniu decyzji brać pod uwagę głos środowisk lokalnych.

Plan ochrony

Za poprzednich władz resortu, do 3 grudnia 2023 r. miały się zakończyć konsultacje społeczne nad przygotowanym i przedłożonym ministerstwu planem zarządzania polską częścią obiektu Białowieża Forest. Dokument – na zlecenie ministerstwa – przygotował wcześniej Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (za środki z NFOŚiGW). Prace nad nim trwały dwa lata.

Jak wcześniej informował ten instytut, planu wymagało od Polski UNESCO, które wzywało do tego w 2019 i 2021 r. Taki plan powinien mieć każdy obiekt UNESCO, ale – jak tłumaczył IOŚ – w Polsce nie ma przepisów, które mówią o tym jak zarządzać obiektem UNESCO. Plan miał być wypełnieniem zobowiązań Polski, które wynikają z wpisu Puszczy Białowieskiej na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Po konsultacjach dokument miał być przekazany do konsultacji w Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO, a wdrożenie planu będzie możliwe po jego zaakceptowaniu przez ministra klimatu i środowiska. Głównym celem planu ma być zapewnienie skutecznej ochrony i zarządzania obiektem Białowieża Forest, aby zachować go dla przyszłych pokoleń.

Transgraniczny charakter

Obiekt Białowieża Forest ma transgraniczny charakter, znajduje się po polskiej i białoruskiej stronie granicy. To łącznie ponad 141 tys. ha (z czego blisko 60 tys. ha w Polsce) i 166 tys. ha strefy buforowej (z czego ponad 35,8 tys. ha w Polsce).

Białowieża Forest w Polsce obejmuje Białowieski Park Narodowy oraz nadleśnictwa Browsk, Białowieża i Hajnówka (powiat hajnowski). Plan zarządzania dotyczy też strefy buforowej z szerszym otoczeniem – gminą Michałowo w powiecie białostockim, na terenie której jest fragment tej strefy i częścią nadleśnictwa Bielsk. W planie jest opis unikalnych walorów i znaczenia obiektu, analizę zagrożeń dla białowieskiej przyrody, ale też np. plan zabezpieczenia przeciwpożarowego i gaszenia pożarów lasu oraz propozycje zmian dotyczących obszarów objętych różnymi reżimami ochronnymi, czyli tzw. strefowanie. W poszczególnych strefach są niedopuszczone lub dopuszczone takie działania jak pozyskiwanie drewna, polowanie, zbiór jagód i grzybów, rekreacja, dostęp publiczny, budowa dróg.

Ministerstwo klimatu przypomina, że Białowieski Park Narodowy to pierwszy obiekt przyrodniczy w Polsce, który został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.