Trwają intensywne dyskusje nad kształtem przepisów odpadowych i opakowaniowych w Polsce. Coraz więcej organizacji wskazuje na konieczność dopracowania planowanego systemu kaucyjnego oraz przekonuje do szybszego wprowadzenia przepisów rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). Jak na powyższe zagadnienia zapatruje się branża kartonów do płynnej żywności?

Nowe przepisy powinny przede wszystkim sprawiedliwie traktować wszystkie rodzaje opakowań, tak aby każda kategoria miała równe szanse na osiągnięcie wysokich poziomów zbiórki i recyklingu. Bez solidnej podstawy prawnej nie będzie możliwe stworzenie zrównoważonej gospodarki odpadami opakowaniowymi w Polsce.

Wyrównać szanse

Pominięcie kartonów w zakresie systemu kaucyjnego powoduje, że opakowania te nie będą miały równych szans systemowych na wysokie poziomy zbiórki. Patrząc przez pryzmat surowców, to jedyny typ opakowań do napojów nieuwzględniony w nowych przepisach, co może skutkować zaburzeniem rynkowej konkurencyjności różnych typów opakowań na napoje. Trzeba też pamiętać, że do rozszerzania systemów kaucyjnych o kartony zachęca regulator unijny – przewiduje to projekt rozporządzenia PPWR. Widzimy już pierwsze realizacje tego postulatu – w Chorwacji uwzględniono kartony do płynnej żywności w zmianach rozszerzających zakres krajowego systemu kaucyjnego.

Dlatego tak ważne jest punktowe analizowanie potrzeb poszczególnych rodzajów opakowań w ramach przepisów ROP, szczególnie w zakresie ich zbiórki i recyklingu. Skoro tworzywo sztuczne, metal i szkło objęte będą celami zbiórki w ramach systemu kaucyjnego, kartony do płynnej żywności powinny być objęte podobnym rozwiązaniem, czyli wyodrębnionym z całej kategorii wielomateriałowej celem recyklingu.

To działa

Indywidualny cel zbierania kartonów do płynnej żywności z powodzeniem funkcjonuje w Austrii, a od 2027 wprowadzony zostanie w Chorwacji (dzięki włączeniu do systemu kaucyjnego). Natomiast wyodrębniony cel recyklingu obowiązuje w Belgii, Francji i Niemczech. Wyniki pokazują, że rozwiązania te z powodzeniem przyczyniają się do wysokich poziomów recyklingu kartonów po napojach w tych krajach.

Brakuje jedynie przepisów

Bez dobrze zaprojektowanych rozwiązań, które pozwolą na osiągnięcie wysokich poziomów selektywnego zbierania różnych typów opakowań, w tym kartonów do płynnej żywności, przetwarzanie odpadów na nowe produkty – w odpowiedniej skali – nie będzie realne. Wysoki poziom zbiórki kartonów po mleku, sokach i napojach roślinnych jest również potrzebny z uwagi na to, że w naszym kraju dostępne są moce przerobowe, które umożliwiają przetworzenie całego wolumenu kartonów wprowadzanych na polski rynek. Tym, czego brakuje, są przepisy, które w wydajny sposób pozwolą zebrać pożądane ilości takich opakowań.

Sprawiedliwy i wydajny ROP

Potrzebujemy sprawiedliwego i wydajnego ROP-u, który uwzględni potrzeby wszystkich opakowań na żywność i napoje. A stworzenie celu recyklingu dla kartonów do płynnej żywności jest rozwiązaniem, które może, przynajmniej częściowo, przywrócić równowagę szans na rynku. Bez tego ciężko też mówić o osiągnięciu recyklingu na poziomie 70%. – podkreśla Łukasz Sosnowski, prezes Fundacji ProKarton.

W Tetra Pak od lat podejmujemy działania na rzecz zwiększania poziomów recyklingu opakowań. Inwestujemy dziesiątki milionów euro w infrastrukturę pozwalającą zapewnić przetwarzanie zużytych kartonów, z których, dzięki najnowszej technologii, możemy odzyskać zarówno papier, jak i plastik, i aluminium. Dzięki najnowszej inwestycji Tetra Pak i Stora Enso w Ostrołęce mamy dziś nowoczesną linię do recyklingu 50 tys. ton kartonów do płynnej żywności, co pozwala na odzyskanie całego wolumenu takich opakowań wytwarzanych w Polsce, a dodatkowo, wspólnie z firmami Auchan i REMONDIS, właśnie zainicjowaliśmy pilotaż zbiórki opakowań obejmujący również kartony po płynnej żywności. W tej sytuacji nieodzowne jednak będzie wsparcie regulatora w stworzeniu najbardziej wydajnego sposobu zbiórki kartonów do płynnej żywności. Jako branża pokładamy duże nadzieje w toczących się obecnie dyskusjach o systemie gospodarki opakowaniami, w tym nt. nadchodzących przepisach o rozszerzonej odpowiedzialności producenta – dodaje Monika Sommer, manager ds. zrównoważonego rozwoju w Tetra Pak.

Artykuł powstał przy współpracy Fundacji ProKarton i Tetra Pak