NFOŚiGW wypowiada umowy dotyczące realizacji kampanii edukacyjnych. O jakie umowy i kwoty chodzi?

Jak informował NFOŚiGW  trwa audyt i szczegółowa analiza umów zawieranych przez NFOŚiGW oraz analiza programów priorytetowych.

– Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej od 35 lat finansuje działania na rzecz ochrony środowiska oraz na rzecz transformacji energetycznej. Te działania i te środki publiczne – zarówno krajowe jak i unijne – są niezwykle ważne. Są one po to aby pracowały w gospodarce, ale również po to aby zmieniać jakość życia Polek i Polaków – rozpoczęła Prezes Zarządu NFOŚiGW. – Stoimy na straży wydatkowania środków publicznych i bardzo zależy nam na tym aby środki te były wydatkowane jak najlepiej i aby przynosiły najlepszy efekt ekologiczny. Dlatego też wprowadzamy standardy, które mają na celu zapewnienie najlepszego efektu ekologicznego i najlepszego wydatkowania tych środków – powiedziała.

NFOŚiGW na straży wydatkowania środków i rzetelnej informacji

Prezes Zarządu NFOŚiGW. podkreśliła, iż nie ma zgody na to aby finansować działania, które mają znamiona dezinformacji, treści negujących politykę klimatyczną czy też negujących zmianę klimatu. Podkreśliła też, że środki publiczne nie mogą dzielić Polaków i nie mogą wprowadzać w błąd.

NFOŚiGW analizuje umowy zawierane dotychczas a dotyczące między innymi edukacji ekologicznej. Jak poinformowała Dorota Zawadzka-Stępniak wykryte zostały naruszenia tych umów. Niektóre z umów nie były realizowane zgodnie z ich zapisami co spowodowało skutki odwrotne od zamierzonych.  – Zamiast efektu ekologicznego i należycie wydatkowanych środków publicznych widzimy dezinformację i marnotrawstwo tych środków – powiedziała prezes NFOŚiGW.

Umowy realizowane niezgodnie z zapisami. O jakie kampanie i o jakie kwoty chodzi?

Pierwsze analizy dotyczą trzech umów zawartych w latach 2022 – 2023 i są to umowy zawarte z fundacją Polska Ziemia i Instytutem Gospodarki Rolnej. Łączna kwota umów dofinansowania w ramach tych trzech umów to 4 mln 400 zł. Te dwie fundacje realizować miały działania edukacyjne – m.in. kampanię Czyste Powietrze, Czysty Zysk oraz Rolnictwo Przyszłości.

– Już dziś po analizie tych umów wiemy, że umowy te były realizowane niezgodnie z ich treścią oraz w sposób sprzeczny z ich celami. Biorąc pod uwagę naszą analizę zarząd NFOŚiGW podjął dziś decyzję o wypowiedzeniu wszystkich trzech umów – poinformowała podczas konferencji Dorota Zawadzka-Stępniak. 

Chodzi o umowy dotyczące:

• kampanii Czyste Powietrze, Czysty Zysk (umowa zawarta we wrześniu 2022, zakończona 30 czerwca 2024). Dotacja wyniosła w tym przypadku blisko 1,5 mln zł
• kontynuacji kampanii Czyste Powietrze, Czysty Zysk (umowa zawarta w grudniu 2023). Dotacja wyniosła w tym przypadku ponad 1,5 mln zł. Projekt zaczął się w styczniu tego roku i miał zakończyć się z końcem 2025 roku.
• kampanii Rolnictwo Przyszłości (umowa zawarta w grudniu 2023) dotacja na 1,35 mln zł. Termin realizacji koniec czerwca 2025 roku.

NFOŚiGW będzie żądał nie tylko zwrotu wypłaconych zaliczek. Jaka będzie ostateczne wysokość roszczenia?

Prezes Zarządu NFOŚiGW podkreśliła, iż w związku z wypowiedzeniem tych umów NFOŚiGW będzie żądał zwrotu wypłaconych zaliczek, które były wypłacone we wszystkich trzech przypadkach. NFOŚiGW wystąpi również o zwrot tzw. pożytków od wypłaconej zaliczki oraz odsetek na dzień wypowiedzenia. Wg. wyliczeń NFOŚiGW ta dodatkowa kwota zwrotu (poza zaliczkami, które zostały wypłacone) to ponad 600 tys. zł. Całkowita kwota roszczenia, o które będzie wnioskował NFOŚiGW to blisko 4 mln 800 tys. zł.

– Podkreślę, to jeszcze raz – powiedziała Dorota Zawadzka-Stępniak – środki pozyskane w ramach umów z NFOŚiGW, muszą być wydatkowane zgodnie z celami umowy, ale również zgodnie ze strategią i misją NFOŚiGW. Dlatego nie ma zgody obecnego zarządu na szerzenie dezinformacji i na wydatkowanie publicznych środków w tym zakresie.

Trwa proces analizy kilkudziesięciu umów i przegląd kryteriów. Będą zmiany procedur?

Przypomnijmy że w NFOŚiGW trwa proces analizy innych umów z obszaru edukacji ekologicznej realizowanych obecnie. Na ten moment wytypowano kilkadziesiąt umów. Na efekty tych analiz musimy jeszcze poczekać.

– To doświadczenie dało nam bardzo mocno do myślenia w kontekście podejmowania decyzji NFOŚiGW. Chodzi zarówno o kwestie oceny wniosków i kryteria oceny jak i o procesy wewnętrzne i schematy oceny. Trwa zatem dyskusja dotycząca tego obszaru w gronie Zarządu NFOŚiGW – powiedziała Dorota Zawadzka-Stępniak i zapowiedziała, iż należy spodziewać się zmian systemowych aby takie sytuacje jak dotychczas nie miały miejsca.