Forum Regionalnej Gospodarki Komunalnej

Konferencję rozpoczął Bogdan Meina, Dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Prelekcja otwierająca konferencję dotyczyła Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami (WPGO) jako programu inwestycyjnego branży w regionie. 

WPGO dla Warmii i Mazur

Aktualizacja Krajowego Programu Gospodarki Odpadami powinna być przyjęta w terminie do 1 lipca 2022 r., tymczasem ogłoszona została ona dopiero 12 czerwca roku 2023. 

Zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym termin na dostosowanie wojewódzkich planów gospodarki odpadami do zmienionych przepisów i krajowego planu gospodarki odpadami mija 1 stycznia 2025 roku. Do czasu wejścia w życie aktualizacji WPGO zachowują moc zapisy obowiązujące na lata 2016 – 2022.

Zgodnie z ostatnim sprawozdaniem z realizacji WPGO dla Warmii i Mazur wg stanu na dzień 31 grudnia 2022 roku w latach 2020 – 2022 wytworzono następujące ilości odpadów: 4 810 800 Mg w roku 2020, 3 417 780 Mg w roku 2021 oraz 3 694 030 Mg w roku 2022. Jeśli chodzi o zagospodarowanie tychże odpadów we wspomnianym okresie sprawozdawczym zagospodarowano odpowiednio 75%, 72% oraz 66% ogółu wytworzonych odpadów.

– Wynika z tego, że część odpadów wywożona jest poza województwo w celu przetworzenia. Może to jednak świadczyć również o nielegalnym zagospodarowaniu odpadów, co znajduje swoje potwierdzenie chociażby w doniesieniach medialnych i informacjach przedkładanych przez organy kontrolne – powiedział Bogdan Meina i dodał, że ciągu ostatnich trzech lat miały miejsce lat 33 pożary hałdy tekstyliów.

Wnioski ze sprawozdania

Jednym z głównych wniosków ze sprawozdania jest ten, iż dochodzenie do celów gospodarki odpadami przebiega sukcesywnie, jednak nie w takim tempie jak założono to w planie pierwotnym.  Większość wskaźników dla monitorowania celów zostało osiągniętych, wzrasta ilość odpadów poddawanych recyklingowi, maleje zaś ilość odpadów deponowanych na składowiskach. Należy jednak podkreślić, że o ile stopniowo wzrasta ilość odpadów selektywnie zbieranych i przekazywanych do odzysku, w tym do recyklingu o tyle tempo tego wzrostu jest zbyt małe i może to oznaczać zagrożenie nieosiągnięciem wymaganych poziomów.

Aktualizacja WPGO 

– Plan gospodarki odpadami dla województwa warmińsko – mazurskiego na lata 2023 – 2028 stanowić będzie aktualizację planu na lata 2026 – 2022 – zapowiedział Bogdan Meina. Plan ten musi jednak uwzględniać prognozy zmian otoczenia, które zakładają np. iż liczba mieszkańców województwa warmińsko – mazurskiego będzie stale maleć i do roku 2023 roku zmaleje do 1 280 32 (na koniec roku 2022 r wynosiła ona 1 366 430). W 2022 roku, w województwie wytworzono 440 913,5 Mg odpadów komunalnych. Wskaźnik wytwarzania odpadów komunalnych wyniósł 323 kg na mieszkańca rocznie. Wg. linii trendu w roku 2028 w województwie warmińsko – mazurskim wskaźnik ten wynosił będzie 348 kg na mieszkańca rocznie w tym 243 kg na mieszkańca odpadów zbieranych selektywnie i 109 kg na mieszkańca odpadów zmieszanych.

– Z prognozy wynika, że w 2028 roku wytwarzanych będzie w województwie 461 317 Mg odpadów komunalnych, z czego 70% a więc 322 120 Mg odpadów zbieranych będzie selektywnie – mówił Bogdan Meina.

WPGO 2028 określa główne cele w zakresie gospodarki odpadami. Wśród nich np. znaczne zmniejszenie całkowitej ilości wytwarzanych odpadów, w szczególności odpadów niebezpiecznych, redukcji wytwarzanych odpadów z rokiem 2018 jako punktem odniesienia – o 5% do 20230r., 10% do 2035 oraz 15% do 2024r.

Kolejna edycja FORUM już 23-24 kwietnia 2024 w Bolesławcu

Szczegóły na stronie:

 boleslawiec.abrys.pl

Sukcesy i wyzwania w zarządzaniu instalacją komunalną – przykład PGO „Eko-MAZURY” Sp. z o.o.

Kolejną prelekcję poprowadził Bartosz Detkiewicz, Prezes Zarządu PGO „Eko-MAZURY” Sp. z o.o.. Spółka jest współgospodarzem tej edycji Forum Regionalnej Gospodarki Komunalnej.

PGO Eko-Mazury obsługuje Związek Międzygminny „Gospodarka Komunalna” w Ełku, zrzeszający 12 gmin, zamieszkanych przez ponad 160 000 mieszkańców. Spółka prowadzi działalność w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi poprzez nowoczesny Zakład Unieszkodliwiania Odpadów w Siedliskach k/Ełku działający w technologii mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych, a także trzy stacje przeładunkowe w Olecku, Kośmidrach i Białej Piskiej oraz cztery Punkty Dobrowolnego Gromadzenia Odpadów (PSZOK). Spółka do odzysku przekazuje rocznie ponad 4500 Mg surowców. Łączna masa przerabianych odpadów w instalacji to ok. 49 000 Mg/rok.

2017 – 2023 lata wielu inwestycji

Wartość inwestycji zrealizowanych w latach 2017-2023 w PGO “Eko-MAZURY” to 21 321 000 zł.

– W latach 2017 – 2018 przeprowadzono modernizację 3 stacji przeładunkowych, w związku ze zwiększonym strumieniem odpadów selektywnie zebranych. W roku 2019 doposażono stacje przeładunkowe w Olecku i Kośmidrach w 6 prasokontenerów o pojemności 25 m3 – mówił Bartosz Detkiewicz i dodał, że w latach 2020 – 2022 zakupiono nowoczesne pojazdy specjalistyczne. W roku 2021 rozbudowano natomiast plac manewrowy na terenie ZUO, zmodernizowano system wentylacji i odpylania w hali sortowni oraz zbudowano wiatę magazynową.

W roku 2022 przeprowadzona została modernizacja instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych poprzez doposażenie instalacji w dodatkowe maszyny i urządzenia – koszt tej inwestycji to 13 mln zł. Co istotne inwestycja została zrealizowana w trzech obszarach, które w sposób synergiczny wpłynęły na znaczny wzrost ogólnej wydajności instalacji: doposażono układ sortowania tworzyw sztucznych o dodatkowy separator 3D (PET), doposażono linię technologiczną w nowe urządzenia, które kierują frakcję powyżej 300 mm z sita bębnowego do nowej kabiny sortowniczej oraz wykonano segment podawania odpadów biodegradowalnych, bezpośrednio do kompostowni pracującej w systemie Biofix. Inwestycje spowodowały, iż średnia prędkość przetwarzania odpadów selektywnie zebranych wzrosła z 4,2 Mg/h do 7,6 Mg/h – oznacza to wzrost mocy przetwarzania o ok 81%. Średnia prędkość przetwarzania odpadów zmieszanych wzrosła z 17,5 Mg/h do 27,5 Mg/h (o ok 51%)

Rozwój PSZOKów i mobilne PSZOKi

Lata 2023 i 2024 to rozwój systemu gospodarowania odpadami w zakresie doposażenia czterech stacjonarnych PSZOK-ów w pojazdy specjalistyczne z systemem hakowym, mobilne kontenerowe PSZOK-i oraz kontenery magazynowe. Wdrożenie do systemu mobilnych PSZOK-ów i kontenerów magazynowych przełożyć ma się na zwiększenie masy zbieranych selektywnie frakcji surowcowych i masy zbieranych selektywnie odpadów biodegradowalnych, redukcję zanieczyszczeń frakcji BIO oraz zwiększenie poziomu recyklingu. Inwestycja ta będzie kosztowała ponad 4 mln zł.

Wyzwania, koszty, regulacje prawne

Wśród czynników wpływających na funkcjonowanie Spółki Bartosz Detkiewicz wymienił m.in. wzrost kosztów usług zewnętrznych, wzrost kosztów energii elektrycznej, wysokie ceny paliw, szybki wzrost płacy minimalnej. Kolejne czynniki to opłata za korzystanie ze środowiska, zagospodarowanie frakcji energetycznej o kodzie 19 12 12, podatki od nieruchomości, zabezpieczenie roszczeń, wzrost kosztów serwisowania instalacji, maszyn i pojazdów. Prezes PGO “Eko-MAZURY” zwrócił też uwagę na fakt pożarów miejsc gromadzenia odpadów (w latach 2017–2022 w Polsce wystąpiły 754 pożary miejsc gromadzenia odpadów – w tym również nielegalnych) – w konsekwencji tzw. pakiet pożarowy wraz z monitoringiem miejsc magazynowania lub składowania odpadów jest niezbędny w tego rodzaju przedsiębiorstwie.

Nie tylko przetwarzanie odpadów

Działalność PGO „Eko-MAZURY” Sp. z o.o. to nie tylko przetwarzanie odpadów, ale także edukacja ekologiczna i wspieranie lokalnych inicjatyw, których celem jest pobudzanie i wzmacnianie świadomości ekologicznej dzieci i młodzieży oraz ich odpowiedzialności za środowisko naturalne. Dlatego ZUO w Siedliskach chętnie odwiedzane jest przez grupy zorganizowane, gdzie na miejscu mogą prześledzić cały proces technologiczny w hali sortowni, a także przejść specjalnie przygotowaną  ścieżką edukacyjną znajdującą się w pobliżu zarybionych zbiorników wodnych. Dość regularnymi gośćmi Zakładu są również  ornitolodzy, którzy obserwują codzienne rytuały różnych gatunków ptaków m.in. bociana białego, mewę żółtonogą i dość rzadką mewę delawarską.

Osiągnąć bezpieczeństwo energetyczne

Kolejną dotyczącą tego czy – i jeśli tak to jak – samorządy mogą realnie wpłynąć na problem zagospodarowania odpadów  wygłosiła Katarzyna Wolny-Tomczyk – Prezes Zarządu Związku Producentów Paliw z Odpadów i Biomasy. Szczególnie istotnym aspektem poruszonym podczas wystąpienia była kwestia bezpieczeństwa energetycznego oraz obowiązkowych poziomów recyklingu.

– W Polsce co roku wytwarzane jest około 6-6,5 mln ton frakcji kalorycznej z odpadów – odpadów, których zgodnie z prawem nie można składować, nie da się też tych odpadów poddać recyklingowi. Wspomniana frakcja kaloryczna nadaje się jednak do produkcji paliw z odpadów i biomasy, celem ich energetycznego wykorzystania – powiedziała Katarzyna Wolny – Tomczyk i zwróciła uwagę ze względu na przedstawione powyżej liczby, w Polsce od dłuższego czasu istnieje problem zagospodarowania wspomnianej frakcji kalorycznej z odpadów – co najmniej 2-3 mln ton odpadów jest magazynowanych w zakładach, zamiast być wykorzystanymi w szeroko pojętej energetyce polskiej.

Jednym z najbardziej problematycznych aspektów gospodarowania odpadami (zwłaszcza komunalnymi) jest zagospodarowanie frakcji kalorycznej, tj. odpadów o dużej kaloryczności (6 MJ/kg suchej masy i więcej), które zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z 16 lipca 2015 roku w sprawie dopuszczania odpadów do składowania na składowiskach nie mogą być unieszkodliwiane poprzez składowanie. Duża kaloryczność odpadów oznacza ich duży potencjał, którego właściwe wykorzystanie będzie wiązało się z wymiernymi korzyściami zarówno dla społeczności lokalnych, jak i całego kraju.

– Problem zalegania odpadów kalorycznych – zamiast wykorzystywania ich potencjału energetycznego – w obecnym czasie znacznie się nasilił, co spowodowane jest m.in. tym, że cementownie, z uwagi na przerwy w procesach technologicznych i zmniejszenie zapotrzebowania na cement, przestały przyjmować odpady, w Polsce nie ma wystarczającej ilości spalarni, które mogłyby te odpady przyjmować, część ciepłowni i elektrociepłowni nie podejmuje w tej chwili żadnych działań, gdyż czeka na dalszy rozwój sytuacji związanej z koniecznością osiągnięcia neutralności klimatycznej – mówiła prezes ZPPOB. Co więcej  obecnie proces notyfikacji, czyli wydania zezwolenia przez GIOŚ na transgraniczne przemieszczanie (wywożenie) odpadów trwa nawet 9 miesięcy.

W opinii ZPPOB Wykorzystanie potencjału energetycznego paliw z odpadów i biomasy jest realnym rozwiązaniem wielu problemów ekologicznych, ekonomicznych i środowiskowych, z którymi borykamy się na poziomie centralnym. Dodatkowo, planowane przez rząd działania na rzecz poprawy poziomu ochrony polskich lasów, zmierzające do wprowadzenia zakazu spalania drewna w energetyce zawodowej, w znaczący sposób wpłyną na osiągnięcie przez Polskę stawianego przez Unię Europejską celu, tj. zwiększenia udziału energii odnawialnej do 42,5%. Ograniczenie możliwości zaliczania pierwotnej biomasy drzewnej do OZE spowoduje, że do osiągnięcia ww. celu konieczne stanie się zastąpienie jej biomasą odpadową (także OZE), której potencjał energetyczny jest ogromny i czeka na wykorzystanie. Jak podkreśliła Katarzyna Wolny – Tomczyk, jednym z najbardziej problematycznych aspektów gospodarowania odpadami (zwłaszcza komunalnymi) jest zagospodarowanie frakcji kalorycznej, tj. odpadów o dużej kaloryczności, które nie mogą być unieszkodliwiane poprzez składowanie. Duża kaloryczność odpadów oznacza ich duży potencjał, którego właściwe wykorzystanie będzie wiązało się z wymiernymi korzyściami zarówno dla społeczności lokalnych, jak i całego kraju. Potencjałem tym jest utrata statusu odpadów przez odpady o kodzie 19 12 10 (odpady palne – paliwo alternatywne). Rozwiązanie to przede wszystkim otworzy nowe ścieżki zastosowania paliwa z odpadów i biomasy, co pozwoli na wykorzystanie go w celach energetycznych w różnych gałęziach przemysłu.

Branża wod-kan

O tym, jakie znaczenia ma wpływ regulatora na politykę taryfową w branży wod-kan, oraz o doświadczeniach i wyzwaniach stojących przed branżą wod-kan opowiedziała podczas Forum Beata Wiśniewska, prezes Wodociągów Białostockich i prezes stowarzyszenia Wodociągi Podlaskie.

O systemie kaucyjnym i fermentacji

Niezwykle aktualne zagadnienia powiązane ze zbliżającym się wielkimi krokami systemem kaucyjnym omówił Mariusz Piasecki, prezes Zarządu w Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych Spytkowo, podczas prelekcji „Zawartość żółtego worka i jego wpływ na finanse instalacji, gminy i poziomy recyklingu w kontekście systemu kaucyjnego”. W trakcie wystąpienia poruszony został również temat wpływu bioodpadów jako najważniejszego rodzaju odpadów, mającego największy wpływ na uzyskanie wymaganych poziomów recyklingu.

„Instalacja suchej fermentacji metanowej w technologii komorowej, dedykowana do odpadów biodegradowalnych” to z kolei tytuł wystąpienia mgr. inż. Łukasza Dzadza, reprezentującego Instytut Energii Barczewo.

Podczas Forum w Mikołajkach nie zabrakło również tematyki silnie osadzonej w prawie. Aktualne wyzwania i wątpliwości dotyczące postępowań administracyjnych w gospodarce komunalnej omówił Tomasz Marzec z Aspiratio Consulting. Zagadnienia dotyczące edukacji ekologicznej oraz pozyskiwania środków finansowych w obszarze gospodarki komunalnej zaprezentował natomiast Romuald Burczyk, wiceprezes Zarządu, dyrektor handlowy i marketingu z firmy Business Communication Group. „Optymalizacja odbioru odpadów z systemem komunalnym Globtrak” to z kolei temat wystąpienia Mariusza Puszko z firmy Globtrak.

Panele dyskusyjne

Konferencja Forum Regionalnej Gospodarki Komunalnej to nie tylko prelekcje ekspertów i praktyków, ale również platforma wymiany doświadczeń i dialogu. Poza mniej oficjalnymi rozmowami kuluarowymi okazją do wymiany zdań były panele dyskusyjne.

Pierwszy z paneli dyskusyjnych dotyczył wyzwań, wymogów i ram prawnych w kontekście lokalnej rzeczywistości branży komunalnej. Czy cele recyklingowe wyznaczone przez UE są możliwe do osiągnięcia? Czy obecnie udaje się je uzyskiwać? Jaka jest perspektywa w tym względzie na najbliższe lata? To pytania, nad którymi w pierwszej kolejności debatowali paneliści. Nie zabrakło również dyskusji na temat procedur prowadzących do uzyskania zgód, opinii, decyzji środowiskowych czy pozwoleń zintegrowanych dla inwestycji środowiskowych. Paneliści podjęli też próbę postawienia diagnozy tego, czym spowodowane są zatory w przeprowadzaniu formalności, a także debatowali nad tym, jakie zmiany prawne i administracyjne są potrzebne, aby usprawnić procedury i tym samym ułatwić funkcjonowanie branży komunalnej oraz wesprzeć procesy inwestycyjne.

Szanse i bariery rozwojowe

Kolejny panel dyskusyjny był próbą omówienia zarówno szans, jak i barier rozwojowych przedsiębiorstw komunalnych w regionie. Tym razem paneliści w pierwszej kolejności stanęli przed wyzwaniem oceny tego, jakie są główne trendy kształtujące przyszłość przedsiębiorstw komunalnych w regionie. Co ważne, odpowiedzi ekspertów uwzględniały aspekty zarówno demograficzne, technologiczne, jak i ekonomiczne i regulacyjne. Omówiono również kluczowe wyzwania, z jakimi borykają się przedsiębiorstwa komunalne w regionie w związku z trendami, obejmującymi chociażby zmiany klimatyczne, starzejącą się infrastrukturę, transformację cyfrową i rosnące oczekiwania społeczne. Paneliści wskazywali też bariery utrudniające dostęp do kapitału dla przedsiębiorstw komunalnych, w tym bariery regulacyjne i finansowe oraz bariery utrudniające wdrażanie innowacji i nowych technologii w branży komunalnej, równocześnie zwracając uwagę na priorytetowe obszary inwestycyjne dla przedsiębiorstw komunalnych w regionie i podkreślając aspekt modernizacji infrastruktury, rozwoju technologicznego i ochrony środowiska.

Podczas panelu podjęto też próbę określenia zarówno tego, jakie zmiany w polityce i regulacjach są potrzebne, aby wspierać rozwój przedsiębiorstw komunalnych w regionie, w zakresie usprawnienia procedur i stymulowania innowacji, z uwzględnieniem zasad reglamentowanego rynku, na jakim działa część z nich, jak i tego, jakie działania należy podjąć, aby pokonać występujące w tej chwili bariery rozwojowe przedsiębiorstw komunalnych w regionie. W podsumowaniu panelu dyskusyjnego określono oczekiwania branży komunalnej wobec władz lokalnych i regionalnych w zakresie wsparcia rozwoju przedsiębiorstw komunalnych oraz możliwości współpracy między tymi przedsiębiorstwami w regionie, obejmujące wymianę informacji, wspólne inwestycje i tworzenie klastrów.

Integracja środowiska

Pierwszy dzień Forum zakończyła kolacja bankietowa, która była doskonałą okazją do zacieśnienia relacji podmiotów działających w regionie. Nieco mniej formalne rozmowy stworzyły okazję do bliższego poznania się uczestników konferencji oraz do poruszenia wielu istotnych tematów w przyjaznej atmosferze. A wszystko to przy dźwiękach profesjonalnej oprawy muzycznej.

Kolejna edycja FORUM już 23-24 kwietnia 2024 w Bolesławcu

Szczegóły na stronie:

 boleslawiec.abrys.pl