Gospodarujący odpadami nie zgadzają się na łączenie ich z mafią śmieciową

Według danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej od początku roku w zakładach gospodarki odpadami wybuchło już ponad 80 pożarów. Dochodziło do nich na terenie całego kraju, zazwyczaj wieczorami i w weekendy. Media ogólnopolskie – a tym samym opinia publiczna – bardzo szybko podchwyciły hasło o działającej na polskim rynku mafii śmieciowej.

Pierwszym rozróżnieniem, jakie warto podkreślić w opozycji do przekazów medialnych, jest pojęcie “składowiska” czy “wysypiska” odpadów. Pożary nie pojawiają się bowiem na terenach będących wyłącznie składowiskami (a takie można odnieść wrażenie po przeczytaniu niektórych), a w miejscach gdzie odpady czekają na przetworzenie lub są przechowywane tymczasowo.

Trzeba rozróżnić pożary na składowiskach odpadów od pożarów w magazynach, sortowniach czy instalacjach przetwarzania odpadów i recyklingu, gdzie również te odpady są składowane. Odróżnienia wymagają także prawdopodobne podpalenia od samozapłonów, które zdarzają się w zakładach recyklingowych i są wynikiem skomplikowanych procesów technologicznych.

“Mafia śmieciowa” to nie branża gospodarki odpadami!

Ta kolej rzeczy jest krzywdząca dla przedsiębiorców działających na rynku w sposób rzetelny i uczciwy, których zrównuje się z przestępcami gospodarczymi, zatruwającymi środowisko. Branża podkreśla, że do każdego przypadku należy podchodzić indywidualnie.

– Ważne, żebyśmy nie klasyfikowali wszystkich zdarzeń w tej samej kategorii. Każdy z takich pożarów powinien być rozpatrywany indywidualnie – mówi Robert Wawrzonek z Remondis Electrorecycling.

– Czym innym jest pożar składowiska, gdzie nie ma osoby, wobec której można wyciągnąć konsekwencje, a czym innym instalacji przetwarzania, gdzie taki zapłon zdarza się czasem z przyczyn technologicznych.

Przyczyną dziurawe prawo i brak kontroli

Statystyki pokazują, że płoną głównie składowiska i magazyny, na których zalegają setki tysięcy ton odpadów. Eksperci podkreślają, że trafiły tam one na skutek ułomnego prawa, złych decyzji oraz licznych uchybień choćby w kontekście przyznawania pozwoleń na przyjmowanie odpadów przez podmioty, które nie mają odpowiednich możliwości do ich zagospodarowania.

– Palą się składowiska, a nie firmy, które zajmują się przetwarzaniem – mówi Bartosz Kubicki z Elektrorecykling. Kubicki przyznaje, że na terenach zakładów recyklingowych pożary występują, jednak jest to efektem zapłonu na liniach technologicznych, które powstają w wyniku zapalenia się baterii czy gazów.

– My jako recyklerzy mamy procesy pozabezpieczane, posiadamy instalacje przeciwpożarowe i jeżeli taka sytuacja ma miejsce to nikt nawet o tym nie wie.

– Głównie płoną magazyny, które powstały na podstawie wydania fatalnych decyzji. Te magazyny zostały utworzone, pieniądze za nie zostały wzięte, nagromadzone odpady nie zostały dalej przekazane do przetworzenia i problem pozostał – wyjaśnia Piotr Szewczyk, przewodniczący Rady RIPOK.

– Nie ma pożarów na terenie regionalnych instalacji, a jeżeli są to są to pojedyncze przypadki losowe, a nie patologiczne sytuacje jak chociaż ta w Zgierzu, gdzie zgromadzono tysiące ton odpadów, które musiały się w końcu zapalić – mówi Szewczyk. I dodaje, że pożary są najczęściej efektem decyzji o “żenująco o niskiej jakości” w kontekście do wydawania pozwoleń na odbiór i składowanie odpadów.

Podpalenia się zdarzają

Szewczyk nie odcina się jednak od faktu ewentualnych celowych podpaleń jako sposobu na pozbycie się niewygodnego problemu. – Jeśli w danej lokalizacji pożary wybuchają co dwa, trzy lata w piątek późnym wieczorem, to można pewne wnioski wyciągać, można podejrzewać, chyba że są to zbiegi okoliczności, ale trudno w to uwierzyć – komentuje ekspert.

– Unikałbym jednak generalizowania i podpinania wszystkich zdarzeń pod nośną medialnie łatkę “mafii śmieciowej”, czy polskiego sposobu na utylizację, bo po prostu nie jest to zgodne z prawdą – kwituje Wawrzonek.