In-house w odpadach – kolejna inicjatywa poselska

W dniu 13 stycznia 2016 roku do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach autorstwa grupy posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Projektodawcy proponują istotną zmianę art. 3a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, który określa obecnie konkurencyjne tryby realizacji przez gminy zadań polegających na zapewnieniu budowy, utrzymania i eksploatacji regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. Przepis ten dopuszcza samodzielną realizację tego zadania przez gminę wyłącznie w przypadku negatywnego wyniku przeprowadzonych postępowań konkurencyjnych. W projekcie nowelizacji proponuje się, aby gmina realizując przedmiotowe zadanie zobowiązana była (miałoby to być rozwiązanie obligatoryjne, a nie fakultatywne) do udzielenia zamówienia spółce komunalnej spełniającej łącznie dwa kryteria: 1) kapitał zakładowy o wyłącznie gminnym charakterze, 2) prowadzenie przeważającej części działalności w sferze użyteczności publicznej na rzecz własnej jednostki samorządu terytorialnego.

Wyłącznie w braku takiej spółki, w sytuacji gdy gmina nie ma zamiaru jej utworzyć, realizacja przedmiotowego zadania następować ma w trybach konkurencyjnych, o których mowa w obecnej ustawie. W przypadku ich przeprowadzenia z negatywnym wynikiem (brak wyboru podmiotu prywatnego) gmina będzie mogła realizować przedmiotowe zadanie samodzielnie, co w świetle proponowanych zmian traktować należy odmiennie aniżeli w obecnie obowiązującym stanie prawnym – oznaczać to będzie realizację zadania bezpośrednio przez gminę lub działający w jej imieniu zakład budżetowy (nie będzie to dotyczyło realizacji zadania przez spółkę gminną).

Druga z proponowanych zmian dotyczy zasad odbioru odpadów komunalnych. Projektodawcy proponują wprowadzenie fakultatywnej możliwości udzielania zamówienia na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w sposób bezpośredni spółce komunalnej spełniającej ww. kryteria. W tym samym trybie istnieć będzie możliwość udzielenia zlecenia w zakresie realizacji następujących zadań:

• zapobieganie zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych, w szczególności przez: zbieranie i pozbywanie się, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 4, błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości oraz odpadów zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu pojemnikach ustawionych na chodniku;
• utrzymanie czystości i porządku na przystankach komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest gmina oraz które są położone na jej obszarze przy drogach publicznych bez względu na kategorię tych dróg.

Wójt na podstawie znowelizowanych przepisów będzie zobowiązany do zorganizowania przetargu w powyższych obszarach jedynie wówczas gdy na terenie gminy nie funkcjonuje spółka spełniająca powyższe kryteria lub gmina nie udzieliła jej zlecenia.

Konsekwencją powyższych rozwiązań jest propozycja uchylenia art. 6e obecnie obowiązującej ustawy, który stanowi, iż spółki z udziałem gminy mogą odbierać odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, na zlecenie gminy, w przypadku, gdy zostały wybrane w drodze przetargu, o którym mowa w art. 6d.

Projekt ustawy nowelizującej zawiera także dalsze zmiany mające na celu dostosowanie obecnie obowiązujących przepisów do powyższych rozwiązań.

Ustawa nowelizująca miałaby wejść w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia. Projekt nie zawiera przy tym żadnych przepisów przejściowych dotyczących m.in. obecnie zawartych umów na odbiór albo odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych.