Inteligentna sieć ciepłownicza w Poznaniu

Szerokie możliwości

W 2013 r. został zakończony proces włączania do systemu telemetrii węzłów ciepłowniczych. Ta operacja pozwoliła na kolejny krok naprzód w zakresie rozwijania inteligentnego systemu ciepłowniczego i poprawy efektywności energetycznej.

Węzły ciepłownicze, czyli urządzenia, dzięki którym ciepło zawarte w wodzie sieciowej trafia do instalacji wewnętrznych w budynkach, są zaprogramowane do pracy w określonym przedziale temperatur. Dzięki automatyce pogodowej, w którą są wyposażone, otrzymują z zewnątrz, czyli z czujników temperatury, informację, jaka powinna być temperatura zasilania instalacji centralnego ogrzewania oraz instalacji ciepłej wody użytkowej. Takie rozwiązanie pozwala na dopasowanie dostaw energii do potrzeb danego budynku, ale tylko w pewnym stopniu. Uzupełnienie tego układu o możliwość zdalnej regulacji nastaw w węźle ciepłowniczym umożliwia jeszcze bardziej elastyczne dopasowanie dostaw do potrzeb odbiorców. To ważny element inteligentnej sieci ciepłowniczej, a jednocześnie narzędzie służące poprawie efektywności energetycznej w budynkach.

W 2500 węzłów operatorzy poznańskiego systemu ciepłowniczego mają możliwość – w trybie on-line – zdalnej zmiany nastaw regulatorów, co ma wpływ na parametry pracy węzła cieplnego, takie jak temperatura minimalna i maksymalna, okresowe obniżenia temperatur czy przepływy wody sieciowej. Mają także dostęp do danych kontrolnych, dzięki czemu mogą weryfikować na bieżąco poprawne funkcjonowanie węzła, a w razie potrzeby zlecić służbom eksploatacyjnym interwencję. Są w stanie także natychmiastowo reagować na zgłoszenie ze strony administracji budynku i zdalnie zmienić nastawy węzła.

Ta funkcjonalność, oprócz racjonalnego zużycia energii, daje możliwość dokonania masowych zmian nastaw na wszystkich węzłach objętych telemetrią, powodując równomierny rozkład ciepła dla wszystkich odbiorców, nawet w przypadku deficytu ciepła w systemie.

Inteligentna sieć elementem smart city

Powyżej przedstawione zostało zastosowanie technologii telemetrycznej do budowy infrastruktury umożliwiającej zdalne sterowanie systemem ciepłowniczym. Połączenie w całość jego poszczególnych elementów, czyli optymalnego doboru paliwa, produkcji energii w kogeneracji, efektywnej dystrybucji i zarządzania energią na poziomie dostaw ciepła do budynku, tworzy obecny kształt inteligentnego systemu ciepłowniczego w Poznaniu. Przewidywane kierunki rozwoju obejmują wdrażaną obecnie zdalną kontrolę, poprzez system telemetrii i instalacji alarmowych sieci preizolowanych, co pozwoli na wyprzedzające zapobieganie awariom sieci. Natomiast na poziomie rozwiązań informatycznych w najbliższych kilku miesiącach zostanie uruchomiona platforma internetowa umożliwiająca klientom dostęp do wizualizacji danych technicznych węzła, parametrów jego pracy oraz analiz zużycia energii.

Oczywiście, inteligentna sieć ciepłownicza pozostaje, siłą rzeczy, „układem zamkniętym”, tak jak obieg ciepła. Natomiast na poziomie informacji, które płyną za obiegiem ciepła, wszystkie zdarzenia, które mają miejsce podczas codziennej eksploatacji urządzeń, i dane, które są przesyłane z budynków, powodują, że sieć ciepłowniczą śmiało możemy umieszczać jako ważny element przy budowie nowoczesnych inteligentnych miast. W miastach smart informacja staje się elementem integrującym społeczności w celu podnoszenia komfortu ich życia. W inteligentnej sieci ciepłowniczej Poznania odczytujemy ok. 100 tys. parametrów, za którymi stoi konkretna informacja. Zdalnie zarządzana sieć ciepłownicza, wyposażona w możliwości sterowania, pozwala na optymalne dostawy energii do klientów, zgodnie z ich potrzebami, i wpływa na poprawę komfortu życia. Dodatkowo na potrzeby zintegrowanego zarządzania inteligentnym miastem daje możliwości:

• analizy zużycia energii, które mogą być dla władz miejskich podstawą do planowania gospodarki energetycznej w mieście i związanych nią wydatków,
• powiązania systemu informacji o awariach/przerwach w dostawach ciepła z systemem zarządzania kryzysowego miasta,
• zdalnego, masowego zarządzania urządzeniami sieci ciepłowniczej dla uniknięcia wyłączenia dostaw ciepła w skali miasta i utrzymania systemu w działaniu do momentu usunięcia np. przyczyn awarii,
• analizy zużycia energii na poziomie budynków dla optymalizacji produkcji energii, ograniczania zużycia paliw i oddziaływania na środowisko naturalne,
• adaptacji rozwiązań przyjętych dla poznańskiej sieci ciepłowniczej np. do budowania inteligentnej sieci wodociągowej.

Bartłomiej Pawluk
dyrektor ds. Komunikacji i Marketingu
Veolia Energia, Poznań