Kontrowersyjny projekt rozporządzenia w sprawie instalacji MBP

Zgodnie z definicją RIPOK ma on stanowić zakład zagospodarowania odpadów. Pojęcie „zakładu” nie zostało zdefiniowane w ustawie o odpadach, stąd należy interpretować je zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 48 ustawy Prawo ochrony środowiska, w świetle której przez pojęcie zakładu rozumie się jedną lub kilka instalacji wraz z terenem, do którego prowadzący instalacje posiada tytuł prawny, oraz znajdującymi się na nim urządzeniami. Definicja „zakładu” na gruncie P.o.ś. interpretowana jest jako ustalenie przez ustawodawcę wymogu swoistej „jedności przestrzennej” dla terenu i instalacji na nim się znajdujących –  przyjmuje się, że jeżeli przepisy dotyczą „zakładu”, to chodzi o instalacje znajdujące się w zasadzie na tej samej nieruchomości, powiązane przestrzennie (M. Górski. M. Pchalek, W. Radecki, J. Jerzmański, M. Bar, S. Urban, J. Jendrośka, Prawo ochrony  instalacj, Warszawa 2011, s. 122.). Warunek jedności przestrzennej oznacza tym samym „położenie […] na terenach ze sobą połączonych, czyli patrząc przestrzennie – stanowiących jedną całość”. (M. Górski, op. cit.). Z tak sformułowanej na gruncie P.o.ś. wykładni definicji zakładu można wywieść wniosek, i taki też wniosek formułowany jest w piśmiennictwie, że RIPOK może składać się co prawda z kilku instalacji, jednakże instalacje te zawsze muszą być zlokalizowane na jednym (powiązanym przestrzennie) terenie (J. Klatka, Regionalna instalacja do przetwarzania odpadów komunalnych [w:] Gospodarowanie odpadami komunalnymi. Poradnik dla gmin, SIP LEX 2012). Nieruchomości, na których zlokalizowany jest RIPOK winny zatem tworzyć „zwarty teren” tzn. albo jedną nieruchomość (działkę), albo kilka nieruchomości, przy czym znajdujących się ze sobą w bezpośredniej styczności, a więc niejako powiązanych ze sobą przestrzennie (J. Klatka, op. cit.).

W związku z powyżej poczynionymi uwagami, uznanie instalacji prowadzących odrębnie procesy mechanicznego i biologicznego przetwarzania odpadów, które zlokalizowane są na różnych nieruchomościach, za zakład, któremu może zostać przypisany status RIPOK-MBP budzi uzasadnione wątpliwości.

Możliwe ryzyka

Poczynione powyżej uwagi, mające charakter czysto przyczynkarski, wskazują, iż wprowadzenie do nowego rozporządzenia w sprawie mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych przepisów umożliwiających rozdzielenie poszczególnych procesów może wiązać się z podnoszeniem zarzutów niezgodności rozporządzenia z przepisami ustawy o odpadach oraz ustawy Prawo ochrony środowiska oraz wpływem nowego rozporządzenia na możliwość przyznawania poszczególnym instalacjom statusu RIPOK.

Stronami tego sporu będą przede wszystkim podmioty prowadzące poszczególne instalacje. Te z nich, które zakończyły realizację inwestycji polegających na budowie „pełnych” instalacji MBP, walcząc o strumień odpadów, będą starały się wykazać, iż podmioty prowadzące instalacje zapewniające odrębne procesy nie spełniają wymogów ustawowych i jako takie nie powinny uzyskać statusu RIPOK i przyjmować odpadów komunalnych. Podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić instalacje zapewniające „odrębne” procesy MBP, w celu szybszego uzyskania statusu RIPOK lub obniżenia kosztów inwestycyjnych, będą z kolei akcentować znaczenie nowego rozporządzenia w tym zakresie.

Ewentualne spory dotyczące powyższego zagadnienia w pierwszej kolejności będą mieć miejsce na etapie prac nad aktualizacją WPGO. Każda ze stron sporu będzie starała się przekonać do swoich racji zarządy województw oraz co istotniejsze – Ministra Środowiska, który uzyskał kompetencje do uzgadniania planów inwestycyjnych.