Metan – wzrost rangi jego wykorzystania

Polska od 2007 r. uczestniczy w pracach powstałego trzy lata wcześniej międzynarodowego porozumienia Methane to Markets Partnership (M2M). Na spotkaniu ministerialnym, odbywającym się w Mexico City w październiku ubiegłego roku porozumienie M2M zostało rozszerzone o nowe zadania i podniesiono jego rangę, jednocześnie zmieniając nazwę na Global Methane Initiative (GMI). Celem GMI jest międzynarodowe, wspólne działanie na rzecz redukcji emisji i energetycznego wykorzystania metanu, a także wzajemna wymiana doświadczeń i pogłębienie wiedzy na ten temat. Członkostwo w GMI daje ponadto partnerom możliwość skorzystania z dofinansowania na przedsięwzięcia związane z redukcją i wykorzystaniem metanu.

Polska aktywność

Global Methane Initiative swoje cele realizuje w sektorach: górnictwa węgla, przesyłu ropy i gazu, rolnictwa, składowania odpadów oraz oczyszczania ścieków. Struktura GMI to Komitet Sterujący oraz pięć podkomitetów tematycznych. Podkomitet ds. Węgla skupia się na redukcji emisji metanu z kopalń węgla, w tym zawartego w powietrzu wentylacyjnym. Podkomitet ds. Ropy i Gazu wspiera rozwój technologii uszczelniających sieci wydobywcze i przesyłowe. Podkomitet ds. Rolnictwa zajmuje się koordynacją projektów ograniczania emisji metanu z odpadów rolniczych, w tym z odchodów zwierząt hodowlanych, z fermentacji jelitowej oraz uprawy ryżu. Podkomitet ds. Składowisk Odpadów Komunalnych promuje efektywne wykorzystanie gazu składowiskowego, a nowo powstały Podkomitet ds. Oczyszczalni Ścieków Komunalnych zajmuje się wykorzystaniem gazu powstałego w procesie oczyszczania ścieków. Obecnie w GMI uczestniczy 41 państw oraz ponad 1000 innych podmiotów, w tym przedsiębiorstw. Sekretariat GMI prowadzony jest przez amerykańską Agencję Ochrony Środowiska. Warto zaznaczyć, że USA jest inicjatorem GMI, a wcześniej M2M.

Polska jest aktywnym członkiem Global Methane Initiative. Gospodarka naszego kraju charakteryzuje się dużym potencjałem redukcji emisji metanu, a co za tym idzie – również jego efektywnym wykorzystaniem. Uwzględniając to, a także z uwagi na fakt sprawowania przez Polskę prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w dniach 12-14 października br. w Krakowie zorganizowano Konferencję GMI. W jej ramach odbyły się: pierwsze posiedzenie Komitetu Sterującego Inicjatywy, techniczne spotkania podkomitetów oraz inne wydarzenia towarzyszące. Pierwszym etapem konferencji były wyjazdy studyjne, mające na celu zaprezentowanie gościom polskich rozwiązań, w tym instalacji służących do zagospodarowania metanu. Między innymi wizytowano Kopalnię Doświadczalną Barbara, KWK Pniówek, wysypisko odpadów komunalnych w Baryczy, instytut rolniczy oraz stację przesyłową gazu ziemnego.

Metan groźniejszy od CO2

Metan jest jednym z głównych gazów wywołujących efekt cieplarniany, jego potencjał cieplarniany jest 25 razy większy niż dwutlenku węgla. Dlatego działalność Global Methane Initiative to olbrzymi wkład w podejmowane przez społeczność międzynarodową działania na rzecz ochrony klimatu. Energetyczne wykorzystanie metanu to podwójna korzyść. Z jednej strony redukując emisję metanu do atmosfery, zapewniamy efekt ekologiczny, a jednocześnie w tym samym procesie uzyskujemy korzyści gospodarcze w postaci energii. Wykorzystanie metanu to niezwykle przekonywujący przykład efektywnych kosztowo działań w zakresie ochrony środowiska. Powinniśmy zatem podejmować wszelkie możliwe kroki, aby w pełni rozwinąć potencjał w tym zakresie. Aby to osiągnąć, trzeba poszukiwać nowych, innowacyjnych rozwiązań technologicznych – wydaje się, że taki wysiłek będzie w pełni opłacalny.

Na tle krajów członkowskich Unii Europejskiej Polska postrzegana jest jako aktywna w zakresie redukcji emisji metanu i jego energetycznego wykorzystania. Tylko kilka krajów UE uczestniczy w pracach Global Methane Initiative, mimo że w większości z nich występuje problem emisji metanu. Polska powinna zatem jeszcze bardziej zintensyfikować działania w tym zakresie, aby stały się one naszą specjalnością na forum Unii Europejskiej. Byłoby niezwykle korzystne, gdyby Polska mogła nadawać ton tym zagadnieniom w UE. Moglibyśmy być inicjatorami nowych rozwiązań, również legislacyjnych, związanych z postępowaniem z metanem. Stanowiłoby to bardzo mocne zaakcentowanie naszego zaangażowania w walkę ze zmianami klimatycznymi i jednocześnie dowód na to, że można bardzo dużo zrobić w tym obszarze, niekoniecznie w sposób negatywnie oddziaływujący na gospodarkę.

Na koniec chciałbym zasygnalizować zagadnienie, któremu należy poświęcić dużo uwagi. Mam na myśli efektywność energetyczną. Generalnie panuje przekonanie, że każda poprawa w tym zakresie jest korzystna. Okazuje się jednak, że niejednokrotnie kierowane na rynek nowe wyroby, charakteryzujące się niższym zużyciem energii, wywołują nadmierną konsumpcję. W efekcie korzyści związane z wyższą efektywnością energetyczną nowego wyrobu są wielokrotnie niższe niż wydatek energetyczny na wytworzenie nowych produktów. Konieczna w tym zakresie jest analiza cyklu życia produktów, która powinna być niezwykle ważnym drogowskazem, wpływającym na zachowania konsumpcyjne społeczeństwa.

Zbigniew Kamieński, zastępca dyrektora, Departament Rozwoju Gospodarki, Ministerstwo Gospodarki