NFOŚiGW wstrzymał przyjmowanie wniosków programu „Czyste Powietrze”

Program na nowo ruszyć ma wiosną 2025 roku. Przez ten czas program ma zostać znowelizowany, zasady jego działania zrewidowane. Głównym powodem takiej decyzji była nieszczelność dotychczasowego programu, wykorzystywana przez nieuczciwych przedsiębiorców.

Skala nadużyć

– W tej chwili nie mogę podać żadnych konkretnych danych o skali nadużyć związanych z dotychczasową realizacją programu. Dopiero wnosimy sprawy do sądu, zgłaszamy je organom ścigania, trwają postępowania. Jedno powiedzieć mogę z całą pewnością, ta skala nadużyć była istotna – mówił Robert Gajda.

Jako przykład nadużyć wymieniał zakup w ramach programu drzwi za 20 tys. zł, oraz sprawę beneficjenta, który otrzymał pomoc na zasadach przysługujących najuboższym i wykorzystał ją do zmodernizowania… kilku należących do niego nieruchomości. Czy osoba posiadająca kilka nieruchomości może być uznawana za pochodzącą z grona najuboższych – pytali retorycznie uczestnicy konferencji.

– W każdym razie dalsze działanie programu na dotychczasowych zasadach to było poważne zagrożenie dla finansów publicznych i finansów naszej instytucji. Dlatego podjęliśmy decyzję: przyjmowanie wniosków wstrzymujemy, program poprawiamy, na nowo startujemy wiosną – mówił Robert Gajda.

Co dalej

Dorota Zawadzka-Stępniak podkreślała, że wszystkie wnioski złożone do 28 listopada 2024 roku zostaną rozpatrzone. W połowie grudnia ruszy nabór wniosków na termomodernizację domów na terenach województw dotkniętych powodzią. W całej Polsce ruszy wiosną. – Nie znamy jeszcze dokładnej daty, zapewniam jednak, że będzie to wiosna – mówiła.

Do tego czasu program zostanie poprawiony.

Nowe reguły Czystego Powietrza obejmą:

• obowiązek wypłaty zaliczki na konto beneficjenta, a nie wykonawcy;
• limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów;
• dotacje dla rzeczywiście najuboższych;
• uzyskanie określonego standardu energetycznego w wyniku realizacji inwestycji;
• więcej kontroli na miejscu i pod okiem na firmy, które będą przyłapane na nieuprawnionym działaniu.

Kontrolą poprawności działania programu zajmą się operatorzy. – Z naszego punktu widzenia najkorzystniej by było, aby rolę tę pełniły gminy. Nie wszystkie jednak chcą podjąć się tej roli. A więc te gminy, które zechcą się jej podjąć, zostaną operatorami. W innych operatora wyłonimy w drodze przetargu – mówi Robert Gajda.

Są pieniądze

Dorota Zawadzka-Stępniak poinformowała również, że przełamany został kryzys związany z finansowaniem programu. – My pieniądze znaleźliśmy. Są to pieniądze pochodzące z unijnych programów wsparcia – zapewniała.

Obecny rząd odblokował w styczniu br.  środki z KPO – 13,9 mld zł oraz w kwietniu z FEnIKS – 7,6 mld zł. Teraz trwają prace nad długofalowym planem finansowania programu. Przygotowywany jest wniosek do Europejskiego Banku Inwestycyjnego na kwotę 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego, która umożliwi finansowanie programu po wykorzystaniu środków FEnIKS.

Czyste Powietrze” to największy program antysmogowy w Polsce. Właściciele domów jednorodzinnych mogą np. otrzymać środki na wymianę nieekologicznych źródeł ciepła, a także na poprawę efektywności energetycznej budynku m.in. poprzez jego docieplenie.