Nie odrywaj nakrętki od butelki

Jednym z bardzo istotnych wyzwań środowiskowych w Polsce jest zwiększanie poziomu recyklingu opakowań z tworzyw sztucznych. W skali całego kraju wskaźnik ich recyklingu w 2022 roku wyniósł 38 proc.[1]. To zdecydowanie za mało! W krajach europejskich, które już kilka lat temu przyjęły rozwiązania systemowe, poziom recyklingu butelek z tworzyw sztucznych przekracza nawet 90 proc. Dla wielu może to być zaskakujące, ale ważnym krokiem w kierunku poprawy efektywności recyklingu jest właśnie przymocowanie nakrętki do butelki PET oraz rPET. W jaki sposób tak niepozorna zmiana może mieć znaczenie?

Po pierwsze – nie odrywaj!

Do tej pory, jeśli nakrętka trafiła do żółtego pojemnika osobno, to w sortowni przelatywała przez sito, trafiając do tak zwanej frakcji drobnej. Przez to nakrętka – w pełni nadająca się do recyklingu – nie była odzyskiwana, a cenny surowiec przepadał. Dzięki jej przymocowaniu na stałe do butelki, będzie ona miała szansę trafić do recyklingu wraz z całym opakowaniem. Odzyskany plastik będzie mogł następnie posłużyć do wytworzenia kolejnych przedmiotów, np. do produkcji butelek rPET. Właśnie dlatego kluczowe jest byśmy jako konsumenci nie odrywali przymocowanej do butelki nakrętki.

Po drugie – wyrzucaj do żółtego kosza!

W realizowanych w ostatnich latach kampaniach edukacyjnych i inicjatywach  dostawca wody przekonywał konsumentów, że każdą butelkę PET można wielokrotnie przetworzyć pod warunkiem, że po opróżnieniu zostanie ona umieszczona w żółtym koszu przeznaczonym na tworzywa sztuczne. W portfolio spółki dostępne są opakowania wody niegazowanej Żywiec Zdrój, w których butelka jest w 100 proc. wykonana z przetworzonego plastiku (rPET). Jednocześnie nadają się one do ponownego przetwarzania. To dowód na to, że plastik może być cennym surowcem, o ile trafi do odpowiedniego – w tym wypadku żółtego – kosza. Jego odzyskiwanie i ponowne przetworzenie jest niezwykle istotne dla środowiska, bowiem każdorazowe zastąpienie pierwotnego (nowego) plastiku, tworzywem z recyklingu pozwala zmniejszyć emisję CO₂, ograniczyć zużycie zasobów naturalnych czy energii.

Po trzecie – obowiązek dla wszystkich

Od lipca 2024 roku wszystkie jednorazowe opakowania na napoje o pojemności do 3 litrów będą miały nakrętkę przytwierdzona na stałe do butelki. Jest to bowiem wymóg prawny, jaki na producentów narzuca nowe brzmienie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 roku o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Wprowadzenie nowych przepisów jest efektem implementacji do polskiego porządku prawnego europejskiej dyrektywy Single Use Plastic (SUP), która ma na celu ograniczenie zużycia jednorazowych plastikowych produktów oraz poprawę efektywności recyklingu opakowań. Wdrażane rozwiązanie pozwoli poprawić efektywność recyklingu nakrętek, a tym samym zmniejszyć ilość tworzywa sztucznego niepodlegającego przetworzeniu.

Chociaż ustawa przewiduje wejście powyższych zmian w życie w połowie przyszłego roku, w Żywiec Zdrój wdrażane są nowe rozwiązanie już teraz. Do zmiany w ostatnich latach przygotowywały się zarówno firmy zajmujące się odzyskiem tworzyw sztucznych – dostosowując rozwiązania technologiczne do recyklingu butelek PET z nakrętkami – jak i przedstawiciele branży napojowej.

Po czwarte – rozwiązania systemowe

Momentem przełomowym dla polskiej gospodarki obiegu zamkniętego było wprowadzenie w 2019 roku obowiązku odbioru odpadów komunalnych w podziale na pięć frakcji. Polacy zaczęli wyrzucać zużyty plastik do żółtego kosza, dzięki czemu miał on szansę trafiać do recyklingu. Kolejnym ważnym krokiem było uchwalenie w 2023 roku przepisów dotyczących systemu kaucyjnego. Żywiec Zdrój od lat zajmuje jasno określone stanowisko popierające wprowadzenie w Polsce systemu kaucyjnego na opakowania napojowe i apelował o jak najszybsze wdrożenie stosownej ustawy, jako jedynego efektywnego rozwiązania zapewniającego istotne zwiększenie poziomu zbiórki i recyklingu opakowań z PET.

Tylko wprowadzenie przez Polskę rozwiązań systemowych pozwoli na realizację celów zawartych w dyrektywie europejskiej Single Use Plastics, czyli na zbiórkę 77 proc. butelek napojowych w 2025 i 90 proc. w 2029 roku. Zachęta ekonomiczna dla obywatela, by zwrócił butelkę w celu uzyskania zwrotu kaucji, pozwoli skutecznie zebrać odpowiedniej jakości materiał z rynku i przetworzyć go na m.in. kolejne opakowania.

Po piąte – odpowiedzialny biznes

– Promujemy racjonalne podejście do wykorzystywania opakowań i chcemy wziąć odpowiedzialność nie tylko za oferowany przez nas produkt, lecz także za opakowanie, w którym jest sprzedawany. Systematycznie zwiększamy udział przetworzonego plastiku w naszych butelkach. Do 2025 roku będzie on wynosił minimum 25 proc. Jednocześnie wszystkie nasze opakowania są w całości – a więc butelki wraz z nakrętką i etykietą – w 100 proc. zdatne do recyklingu. Co roku na rynek trafia ok. miliona ton opakowań plastikowych, z czego ok. 2,5 proc. stanowią opakowania plastikowe Żywiec Zdrój. Zależy nam, by puste opakowania zostały odpowiednio zagospodarowane, dlatego podejmujemy szereg działań, mających na celu minimalizowanie ich wpływu na środowisko naturalne. Przykładem może być choćby nasza współpraca z Żabką i zrealizowany wspólnie projekt EKOmatów, czyli stworzonych specjalnie recyklomatów, umożliwiających zbiórkę opakowań na napoje z plastiku i metalu – dodaje Paulina Kaczmarek.

[1] dane przedstawione na podstawie wewnętrznej analizy Organizacji Odzysku Opakowań Rekopol.