Nowak w Brukseli: Zielona transformacja musi być sprawiedliwa

Minister Rozwoju i Technologii spotkał się w Brukseli z wiceprzewodniczącymi Komisji Europejskiej – Marošem Šefčovičem i Fransem Timmermansem oraz z komisarzem do spraw budżetu i administracji – Johannesem Hahnem.

Pakiet Fit for 55 i jego wpływ na rozwój przemysłu

Rozmowy ministra Nowaka z przedstawicielami Komisji Europejskiej dotyczyły przede wszystkim wyzwań jakie dla konkurencyjności europejskiego przemysłu stawia proces dekarbonizacji oraz polityka klimatyczno-energetyczna UE. Wizyta w Brukseli była okazją do omówienia polskiego stanowiska w sprawie propozycji pakietu Fit for 55 i jest krokiem do pogłębienia dialogu w tej sprawie.

– Zielona transformacja musi być sprawiedliwa i nie powinna pogarszać warunków gospodarczych w państwach członkowskich – mówił szef MRiT podczas spotkania z wiceprzewodniczącym Fransem Timmermansem.

Polski minister podkreślił, że dla określenia celów zielonej transformacji punktem odniesienia powinny być realne możliwości najbiedniejszych, a nie najbogatszych państw członkowskich Unii.

Pakiet Fit for 55 przewiduje, że wprowadzone przez koncerny motoryzacyjne na rynek Unii Europejskiej samochody zredukują emisję dwutlenku węgla w stosunku do norm obowiązujących w 2021 r. o 55 proc. w 2030 r., a w 2035 r. o 100 proc. W ten sposób wszystkie nowe auta sprzedawane w UE od 2035 r. byłyby zeroemisyjne.

W tym kontekście minister Nowak zwrócił uwagę, że zaprzestanie produkcji nowych samochodów spalinowych od 2035 r. może skutkować negatywnymi konsekwencjami dla mniej zamożnych państw, ponieważ grozi to napływem do nich zużytych i wysokoemisyjnych samochodów.

Inwestycje bateryjne w Polsce

Kolejnym ważnym wątkiem rozmów ministra Nowaka z Komisją Europejską był rozwój innowacyjnych technologii, które wspierają budowanie niskoemisyjnej gospodarki.

– Uruchomiliśmy konkurs bateryjny wykorzystując mechanizm IPCEI, przez co aktywnie włączamy się w europejskie inicjatywy na rzecz rozwoju przemysłowych obszarów o największym potencjale – mówił minister.

Polska korzystając z mechanizmu IPCEI (ang. Important Projects of Common European Interests) już od 2021 r. wspiera projekt poświęcony doskonaleniu technologii recyklingu baterii litowo-jonowych. Pozwalają one odzyskiwać z zużytych baterii deficytowe metale o strategicznym znaczeniu. Dzięki rezultatom projektu rocznie możliwy będzie recykling 10 tys. ton odpadów baterii litowo-jonowych i katalizatorów.

Wiceprzewodniczący Maroš Šefčovič bardzo pozytywnie ocenił inwestycje bateryjne w Polsce. Jego zdaniem takie projekty poprawiają innowacyjność gospodarki. Dzięki takim inwestycjom, jak te w Polsce rosną kompetencje pracowników w regionach wrażliwych na skutki transformacji gospodarczej. Pojawią się też nowe miejsca pracy i możliwości biznesowe związane z innowacyjną branżą produkcji baterii elektrycznych. Przyczynia się to też do zmniejszenia zależności lokalnych społeczności od gospodarki opartej na węglu.

Atom i gaz w taksonomii UE

Podczas spotkań z Šefčovičem i Timmermansem minister Nowak podkreślił, że nasz kraj pozytywnie ocenia propozycję włączenia energii jądrowej i gazu ziemnego do unijnej taksonomii. Oznacza to uznanie energii atomowej oraz gazu za zrównoważone źródła energii, co będzie miało między innymi przełożenie na stabilność perspektyw dla inwestowania w rozwój tych źródeł energii.

W trakcie rozmów poruszono także kwestię mechanizmu CBAM (taryfy węglowej na produkty wysokoemisyjne importowane przez UE) i jego wpływu na konkurencyjność gospodarki europejskiej. Szef resort rozwoju i technologii zaznaczył, że stosowanie mechanizmu CBAM nie powinno być alternatywą dla obecnie obowiązujących środków służących ograniczaniu ucieczki emisji poza EU w ramach EU ETS, tj. przydziału bezpłatnych uprawnień i rekompensat na pokrycie kosztów pośrednich emisji.