Odory w zakładach gospodarki komunalnej. Jak sobie z nimi poradzić?

Wydarzenie, zostało przygotowane przez redakcję miesięcznika „Przegląd Komunalny” przy współpracy z dr hab. inż. Izabelą Sówką, prof. uczelni reprezentującą Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska. Konferencję poprowadził Piotr Talaga, redaktor naczelny wydawnictw.

Odory. Konieczne jest zdefiniowanie pojęć

Dyskusję na temat zwalczania uciążliwych zapachów rozpoczęła prof. Izabela Sówka. W swoim wykładzie przedstawiła kwestie związane z definiowaniem pojęć w tematyce odorowej.

Wśród pojęć stosowanych zarówno w świecie nauki, jak i w codziennej praktyce odór określa się jako m.in. zapach, stężenie zapachowe, odorant, odory, odoranty, związki zapachowe, substancje odorotwórcze, substancje odorogenne,  związki złowonne. Profesor poinformowała, że większość zapachów jest złożoną mieszaniną dziesiątków składników, a wiele emitowanych zapachów, w tym zanieczyszczeń pochodzących z oczyszczalni ścieków, składa się z wielu indywidualnych składników zapachowych, a ogólny zapach złożonych mieszanin nie jest łatwy do przewidzenia.

– W Europie brak jest jednolitych dla wszystkich krajów uregulowań w zakresie standardów odorowych. Istnieją jednak zapisy normatywne dające możliwość zdefiniowania podstawowych pojęć związanych z tematyką odorową oraz przykłady rozwiązań w zakresie standardów odorowych – powiedziała prof. Izabela Sówka.

Dostępne metody pomiarowe zarówno w kontekście stężeń emisyjnych, jak i imisyjnych umożliwiają monitoring związków zapachowo czynnych. Obszary ich zastosowań wynikają m.in. z konieczności realizacji założonych celów, charakteru i trybu działalności badanego obiektu, właściwości badanych gazów oraz ograniczeń wynikających już z samej metody badawczej.

– Pamiętać należy iż na obszarze Unii Europejskiej, oprócz indywidualnych przepisów ustanawianych na poziomie konkretnych państw lub regionów, obowiązują konkluzje BAT, które są dokumentami obowiązującymi we wszystkich państwach członkowskich. Decyzja wykonawcza Unii Europejskiej z 10 sierpnia 2018 r. to jeden z przykładowych obszarów możliwości tworzenia rozwiązań w złożonej tematyce środowiskowej, w tym kwestii związanych z zapachami – stwierdziła prof. Izabela Sówka.

Oznaczanie stężenia zapachu – olfaktometria

O tym jak prawidłowo oznaczyć stężenia zapachu za pomocą olfaktometrów terenowych mówił dr hab. inż. Mirosław Szydłowski prof. uczelni, Politechnika Warszawska. Profesor wyjaśnił, że olfaktometr dynamiczny to urządzenie, w którym próbka wonnego gazu jest stopniowo rozcieńczana gazem bezwonnym w określonym stosunku Z i prezentowana zespołowi osób oceniających zapach.

Olfaktometria dynamiczna dzieli się na niebezpośrednią i bezpośrednią. Niebezpośrednia (laboratoryjna) to próbki gazu pobierane są do foliowych worków i przewożone do analizy. Z kolei bezpośrednia (terenowa) to pomiary wykonywane  w czasie rzeczywistym, bez opóźnienia (w terenie). Strumień wonnego gazu dopływa bezpośrednio do aparatu rozcieńczającego i jest w nim rozcieńczany strumieniem gazu obojętnego.

– O ile olfaktometry stacjonarne (laboratoryjne) znajdują zastosowanie w przypadkach pomiarów emisji (opisanych w EN 13725), tak do pomiarów immisji stosuje się metody nie wymagające pobierania próbek – powiedział profesor.

Skuteczna walka z odorami

O tym jak Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Katowicach (MPGK) pracuje nad nową halą, która umożliwi kompletną hermetyzację procesów przetwarzania odpadów w zakładzie przy ulicy Milowickiej oraz o skutecznym informowaniu mieszkańców o swoich działaniach opowiadał Wojciech Łagoń, Główny Specjalista ds. Rozwoju, MPGK Katowice.

Zakończenie inwestycji zaplanowano na 31 grudnia br. W ramach prac przewidziano m.in. budowę 10 bioreaktorów betonowych w miejscu placu dojrzewania, prowadzenie procesu II fazy dojrzewania przez 3 tygodnie w nowych bioreaktorach oraz zabudowę stanowisk sit oraz części logistycznej pomiędzy istniejącą a nową kompostownią.

– Mieszkańcy byli rzetelnie informowani o sprawach związanych z uciążliwością odorową, a deklaracja wykonania hermetyzacji części biologicznej zakładu nastąpiła 8 października 2018 r. – powiedział Wojciech Łagoń. Wśród innych działań służących zmniejszeniu uciążliwości prelegent wymienił np. zakup preparatów biologicznych oraz zamgławiaczy, budowę systemu antyodorowego w hali przyjęć odpadów czy wezwanie WIOŚ do pomiarów emisji gdzie stwierdzono wynik negatywny.

Odory z perspektywy samorządu

– Uciążliwości zapachowe są najczęstszą przyczyną skarg mieszkańców w zakresie jakości powietrza kierowanych do organów samorządu terytorialnego – stwierdził  Paweł Zawidlak, kierownik Biura Gospodarki Odpadami Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie.

Główne źródła powodujące uciążliwości zapachowe w Siemianowicach Śląskich to zakłady gospodarujące odpadami, emisje z zakładów produkcyjnych, składowiska odpadów oraz działalność rolnicza.

– Pomimo braku kompleksowych rozwiązań w zakresie zwalczania uciążliwości zapachowych zarówno w unijnym, jak i polskim systemie prawnym oraz braku norm dotyczących odorów istnieją możliwości podjęcia działań  w tym zakresie – mówił Paweł Zawidlak. Jego zdaniem jest to m.in. powołanie zespołu ds. odorów, zaproponowanie rozwiązań i podjęcie działań, komunikacja z mieszkańcami i firmami, odpowiednie planowanie przestrzenne czyli przemyślane sytuowanie zakładów mogących powodować uciążliwości zapachowe i budynków mieszkalnych aby zapobiec kolizji interesów. – Można też tworzyć strefy buforowe i odpowiednio kształtować krajobraz. Można też prowadzić działalność zgodnie z wymogami tzw. najlepszej dostępnej techniki – przekonywał prelegent.

Piotr Kochanek, rzecznik prasowy Prezydenta i Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie wskazał z kolei pięć głównych kroków do odbudowania przestrzeni do współpracy z mieszkańcami. Należy do nich edukacja, czyli jak jest naprawdę, tworzenie treść manifestu czy petycji, zmiana osi narracji i bohaterów problemu. W Siemianowicach Śląskich tworzone są też merytoryczne listy propozycji do rządu oraz samorząd współpracuje ze środowiskiem naukowym.

Partnerami wydarzenia były następujące przedsiębiorstwa : Corol Sp. z o.o. Kemipol Sp. z o.o., Otto Engineering Polska Sp. z o.o., i TIGRET Sp. z o.o. Szczegółowy program znajduje się na stronie odory.abrys.pl.