Odpady z kwarantanny: RODO i inne wątpliwości

Z wytycznych Głównego Inspektoratu Sanitarnego oraz Ministerstwa Klimatu wynika, że informacje dotyczące miejsc pobytu mieszkańców na kwarantannie lub w izolacji są w dyspozycji wojewodów, policji oraz ośrodków pomocy społecznej i nie mogą być przekazywane dalej – opisuje sprawę Prawo.pl.

Gminy, których obowiązkiem jest zorganizowanie odbioru odpadów, chcąc pozyskać te informacje, muszą działać w porozumieniu z tymi podmiotami.

RODO wciąż obowiązuje

Jednak Zbigniew Żuk, inspektor ochrony danych osobowych, zauważa, że w przypadku powszechnego zagrożenia zdrowia publicznego, ważny interes publiczny, a także ważny życiowo interes innych osób przeważa nad interesem podmiotu do zachowania prywatności. Przetwarzanie danych powinno być jednak ograniczone do niezbędnego minimum. – RODO cały czas obowiązuje – dodaje ekspert.

Ani gminy, ani sanepid nie udzielają informacji o posesjach gdzie są osoby w kwarantannie lub nawet zakażonych wirusem.

Zdaniem Żuka jedynym rozsądnym rozwiązaniem byłoby uznanie, że każdy odpad jest potencjalnie niebezpieczny i bezwzględne przestrzeganie wydanych przez GIS wytycznych postępowania z odpadami. Najnowsze wytyczne Ministerstwa Klimatu i Głównego Inspektora Sanitarnego wyjaśniają, że odpady wytwarzane w miejscach kwarantanny czy izolacji stanowią odpady komunalne, z którymi należy postępować zachowując szczególne środki ostrożności.

Ekspert wskazuje też na dodatkowe zagrożenie dla osób na kwarantannie lub w izolacji, jakim jest ryzyko niekontrolowanego rozpowszechnienia danych. Natomiast firmom odbierającym odpady grozi – według niego – fałszywe przekonanie, że odbiór odpadów z pozostałych posesji jest bezpieczny i nie stwarza ryzyka zakażenia.

– Takie przekonanie może powodować naruszanie zasad bezpiecznego postępowania z potencjalnie niebezpiecznymi odpadami i prowadzić do zakażeń pracowników. Ponadto, biorąc pod uwagę wzrost szybkości rozprzestrzeniania się wirusa, dane musiałyby być aktualizowane praktycznie codziennie, co jest nierealne – uważa.

Niektórzy praktycy branży odpadowej żartują, że idąc w ślad za wytycznymi można odnieść wrażenie, że odpady powinny zająć się ośrodki pomocy społecznej, policja lub sanepid skoro to one są w posiadaniu danych, a nie mają prawa udostępniać ich firmie odbierającej odpady.

Dodatkowe wątpliwości odbierających

Przedstawiciele firm odbierających odpady zwracają uwagę nie tylko na kwestie RODO, ale też praktycznej organizacji odbiorów odpadów z kwarantanny. Uważają, że wytyczne ministra klimatu i GIS są niedoprecyzowane.

Zauważają przy tym, że umowa z gminami najczęściej nie obejmuje usługi odbioru odpadów z miejsc objętych kwarantanną i stwierdzają, że takiego odbioru nie należy nawet „podpinać” pod umowy przetargowe, ponieważ to oddzielne wytyczne i procedury postępowania z odpadami, które należy określać w ramach nowych umów, np. z tzw. wolnej stopy.

Jak piszą specjaliści, w wytycznych ministra i GIS jest też mowa w miejscu gromadzenia odpadów z danej posesji, gdzie powinien być dostawiony kolejny pojemnik na tego rodzaju odpady. To rodzi kolejne problemy, bo, jak interpretuje jeden z praktyków, „osoba zakażona powinna wystawić swoje odpady po za lokal zamieszkania”.

– Później pojawia się osoba, która te odpady przekłada do worka w „określonym” kolorze lub literką C i przenosi ten worek do pojemnika w miejscu gromadzenia odpadów. Pomijam już wiązanie, oznakowanie worka naklejką z datą oraz dezynfekowanie worków – czytamy w jednym w wpisów na Facebooku.

– Następnie firma odbierająca odpady powinna te odpady odebrać z tego pojemnika, który z kolei powinien być zabezpieczony w taki sposób aby osoby postronne nie miały do niego dostępu… Idąc dalej – kto jest tą osobą, która wynosi odpady do pojemnika? Nie wiadomo. Czytając wytyczne, okazuje się że grono osób które posiada wiedzę na ten temat jest wąskie. Ale to czy powinien być to pan policjant, urzędnik MOPS, czy być może pracownik z firmy odbierającej odpady, nie jest to do końca wyjaśnione.