Reklama

ad1a regionalne Radomsko [31.10 – 2.12.2024]

Odzyskać prawa miejskie, co to dziś znaczy?

Odzyskać prawa miejskie, co to dziś znaczy?
R.G.
04.01.2023, o godz. 11:44
czas czytania: około 3 minut
0

1 stycznia 2023 roku, dokładnie po 50 latach, Miasteczko Krajeńskie, w powiecie pilskim, w województwie wielkopolskim, odzyskało prawa miejskie. Symboliczny „klucz do miasta” burmistrzowi Krzysztofowi Oświecimskiemu wręczył Eligiusz Komarowski, starosta pilski. Miasteczko Krajeńskie to dobry przykład do rozważań nad dawnym i obecnym znaczeniem praw miejskich.

Dalsza część tekstu znajduje się pod reklamą

Reklama

AD1B BDO zamknięcie roku [14.10-22.11.24]

Miasteczko Krajeńskie posiada jeszcze średniowieczny rodowód. Prawa miejskie otrzymało najprawdopodobniej około 1475 roku. Niestety jednak, w związku z PRL-owską reformą administracyjną z dnia 1 stycznia 1973 roku, miejscowość ta utraciła status miasta.

Mieszkańcy się nie godzą!

Mieszkańcy nie pogodzili się jednak z odebraniem praw miejskich i w ubiegłym roku, ich grupa, a także sympatycy gminy Miasteczko Krajeńskie, złożyli wniosek do miejscowej Rady Gminy o przystąpienie do projektu odnowienia praw miejskich.

W konsekwencji, w marcu ubiegłego roku, u wojewody wielkopolskiego złożono odpowiednie dokumenty. Ostatecznie też, rozporządzeniem Rady Ministrów RP (Rządu), Miasteczko Krajeńskie, od 1 stycznia 2023 roku znalazło się wśród 15 nowych miast na mapie Polski.

Wielka sylwestrowa feta

Tę wyjątkową dla lokalnej społeczności okazję uczczono w noc sylwestrową z 31 grudnia 2022 na 1 stycznia 2023 r., organizując w Miasteczku Krajeńskim okolicznościową zabawę z udziałem mieszkańców i władz samorządowych.

Co dają prawa miejskie?

– Cieszę się, że sprawę udało doprowadzić się do szczęśliwego zakończenia – powiedział Eligiusz Komarowski, starosta pilski. – To ważne dla mieszkańców zadośćuczynienie. Za tym idzie także wzrost prestiżu, a cała gmina w ostatnich latach prężnie się rozwija. Dzięki nadaniu praw miejskich Miasteczko Krajeńskie dołączy do gmin miejsko-wiejskich, co umożliwi na przykład pozyskanie dodatkowych pieniędzy z Unii Europejskiej.

Zgodnie z obowiązującym prawem uzyskanie statusu miasta wiąże się m.in. ze zmianą wizerunkową i większym prestiżem miejscowości. To także szansa na pozyskanie nowych inwestorów, ale też na sięgnięcie po fundusze związane z rozwojem obszarów miejskich.

Bez nich nie byłoby miast

Za czasów Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów, prawa miejskie nadawane były przez władcę (np. Króla lub Wielkiego Księcia Litewskiego), na wniosek pana i obejmowały m.in. przywilej targowy, pozwolenie na swobodne uprawianie rzemiosła, prawo składu i prawo mili (czyli stosowany w średniowieczu przywilej handlowy, zgodnie z którym na obszarze o promieniu jednej mili wokół miasta, wszystkie znajdujące się tam targi, kramy, składy (np. sukna), jatki, piekarnie i karczmy, musiały być własnością miasta).

Kolejny wynikający z miejskich praw przywilej, to prawo sądowe (spory rozstrzygał sąd) i związane z nim prawo miecza, czyli prawo do orzekania wyroków śmierci i określające jakie rodzaje kar, za jakie przestępstwa można wykonywać (wiązało się to m.in.  z powołaniem instytucji kata). Następny ważny przywilej, to prawo do wznoszenia fortyfikacji (które władca przekazywał miastu).

Prawa miejskie i wynikające z nich przywileje były więc ważnym narzędziem kształtowania rozwoju gospodarczego, społecznego i państwowego na różnych obszarach I Rzeczypospolitej przez kolejnych naszych monarchów.

Wolność od panów

Mieszkańcom miast nadawano też niekiedy przywilej zwalniający ich od płacenia ceł na obszarze całego kraju. Jedną z najważniejszych cech przywileju lokacyjnego miasta była także zasada zbiorowego władania nadaną ziemią. Prowadziło to do ukształtowania specyficznego charakteru samorządu miejskiego i w wielu przypadkach do uwolnienia się miejskiej społeczności spod podległości względem lokalnych magnatów i szlachty.

Car się mści!

Natomiast odebranie praw miejskich mogło być elementem represji np. rosyjskich carskich władz względem konkretnego miasta, za udział jego mieszkańców lub sprzyjanie polskim narodowym powstaniom XIX wieku.

I w tym sensie przywracanie praw miejskich, to element zapewniający logiczną łączność czasów obecnych z historią wielu polskich miejscowości.

Więcej informacji o miastach, które d dniem 1 stycznia 2023 roku odzyskały lub nabyły prawa miejskie, znaleźć można w naszym artykule pt.: W Polsce przybędzie piętnaście miast

Udostępnij ten artykuł:

Komentarze (0)

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu. Bądź pierwszą osobą, która to zrobi.
Reklama

ad2 odpady budowlane [04.11-03.12.24]

Dodaj komentarz

Możliwość komentowania dostępna jest tylko po zalogowaniu. Załóż konto lub zaloguj się aby móc pisać komentarze lub oceniać komentarze innych.

Te artykuły mogą Cię zainteresować

Przejdź do Aktualności
css.php
Copyright © 2024