Ostrożny optymizm branży tworzyw sztucznych w Polsce

Według szacunków PlasticsEurope, zapotrzebowanie na tworzywa do produkcji wyrobów w Polsce wyniosło ok. 3,7 mln ton, co oznacza wzrost w porównaniu z rokiem 2019 o ok. 3 proc. To dobry wynik w kontekście zawirowań w gospodarce światowej i europejskiej spowodowanych pandemią COVID-19. Ilości tworzyw zużywane na potrzeby przetwórstwa
w naszym kraju stanowią ok. 7,7 proc. średniego zapotrzebowania europejskiego.

Podstawowymi sektorami wykorzystującymi wyroby z tworzyw pozostają przemysł opakowaniowy i budownictwo; ich łączny udział stanowi prawie 60 proc. Motoryzacja, trzeci pod względem wielkości segment, ze względu na zatrzymanie produkcji w czasie pandemii, odnotowała spadek udziału do ok. 8 proc. (w porównaniu do 10 proc. w roku 2019). Warto podkreślić, że w Polsce produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych stanowi jeden z najważniejszych sektorów gospodarki odpowiadając za 8,8 proc. wszystkich miejsc pracy w przetwórstwie przemysłowym.

– Branża tworzyw sztucznych, której intensywny rozwój obserwujemy w Polsce od kilkunastu lat, dość dobrze poradziła sobie z wyzwaniami minionego roku. Cieszymy się, że nie spełniły się ubiegłoroczne obawy co do prognozowanych spadków – podsumowuje Anna Kozera-Szałkowska, dyrektor zarządzająca Fundacji PlasticsEurope Polska. – Przede wszystkim firmy utrzymały stabilny poziom zatrudnienia, co stanowi dużą wartość w kontekście kryzysu, z którym musiały się mierzyć wszystkie branże przemysłu.

Fundacja PlasticsEurope Polska zrealizowała w kwietniu br. badanie ankietowe, które pokazało nastroje panujące w branży. W ocenie Fundacji, w Polsce dobre wyniki konfrontują się z barierami rozwojowymi, wśród których przedstawiciele branży na pierwszym miejscu wskazują niestabilne przepisy prawne i brak fachowej siły roboczej. Firmy odczuwają dużą presję wynikającą m.in. z licznych i zmieniających się regulacji legislacyjnych. Ma to swoje odbicie w nienajlepszych nastrojach, niemniej jednak 2/3 przedsiębiorców deklaruje chęć dalszego inwestowania w perspektywie 2-5 lat.

Do innych barier rozwojowych, ok. 1/3 ankietowanych przedsiębiorców zaliczyła niekorzystne przepisy dotyczące składowania surowców i surowców wtórnych. Respondenci podkreślali również trudności w pozyskaniu dofinansowania projektów inwestycyjnych, m.in. ze względu na skomplikowane procedury oraz trudny dostęp do dobrej jakości surowców do recyklingu. Dodatkowo 83 proc. ankietowanych odczuwa silną presję na branżę, głównie w takich obszarach, jak negatywna narracja wokół tworzyw oraz coraz bardziej restrykcje prawo.

Patrząc na dane rynkowe z perspektywy globalnej, widać wyraźnie, że do spowolnienia obserwowanego w ostatnich latach w oczywisty sposób przyczyniła się pandemia COVID-19. W roku 2020 światowa produkcja tworzyw sztucznych, według szacunków PlasticsEurope, wyniosła 367 mln ton, co oznacza spadek o 0,3 proc. w odniesieniu do roku 2019. Ponad połowa tworzyw sztucznych produkowana jest w Azji, a pozycję lidera wzmacniają Chiny, których udział w światowej produkcji wzrósł do 32 proc. W roku 2020 udział Europy zmniejszył się do ok. 15 proc., a udział krajów NAFTA wyniósł 19 proc.

Również europejska branża tworzyw sztucznych w roku 2020 odnotowała spadki – zapotrzebowanie ze strony przetwórców na tworzywa do produkcji wyrobów szacowane jest na 48,3 mln ton, co oznacza spadek aż o 4,9 proc. w porównaniu do roku 2019, do czego w największym stopniu przyczyniło się zmniejszenie popytu na tworzywa ze strony motoryzacji i przemysłu opakowaniowego.

Oprócz bieżących wyzwań na arenie europejskiej niezmiennie istotne pozostają kwestie środowiskowe i legislacyjne związane z przekształceniem Europy w pierwszy kontynent neutralny klimatycznie.

– Przemysł tworzyw sztucznych dostarcza innowacyjne rozwiązania umożliwiające transformację gospodarki w kierunku obiegu zamkniętego, ale również realizację ambitnych planów w ramach European Green Deal – podkreśla Kozera-Szałkowska. – Wystarczy wspomnieć o korzyściach dla ochrony klimatu i oszczędności zasobów osiąganych dzięki stosowaniu izolacji z tworzyw sztucznych czy lekkich elementów samochodów zmniejszających zapotrzebowanie na paliwo. Z kolei innowacyjne, bezpieczne dla konsumenta opakowania, efektywnie chronią żywność przyczyniając się do redukcji jej strat. Branża angażuje się również w liczne projekty związane z rozwojem recyklingu – w tym recyklingu chemicznego – dzięki czemu tworzywa sztuczne stają się integralną częścią sukcesu gospodarki o obiegu zamkniętym.