Branżowe ABC

Zgodnie z postanowieniami art. 31 Ustawy z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków ( DzU z 2006 r. nr 123, poz. 858, ze zm.):

„1. Osoby, które wybudowały z własnych środków urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, na warunkach uzgodnionych w umowie.

2. Przekazywane urządzenia, o których mowa w ust. 1, powinny odpowiadać warunkom technicznym określonym w odrębnych przepisach.

3. Należność za przekazane urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne może być rozłożona na raty lub uwzględniona w rozliczeniach za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków.”

Aktualnie ustawa nie narzuca stosowania konkretnej metody wyceny przejmowanych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych ani też formy ich przejęcia do eksploatacji. Zobowiązuje jednak do uzgodnienia warunków przejęcia urządzeń w umowie.

Możliwość rozłożenie spłaty na raty jest jednym ze sposobów ograniczenia skutków finansowych przejęcia urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych przez przedsiębiorstwo.

Przedsiębiorstwo może także, jeżeli strony umowy tak postanowią, a strona przekazująca wie o możliwości przekazania tych urządzeń za odpłatnością, przejąć urządzenia na własność bezpłatnie lub też korzystać z cudzych urządzeń bezpłatnie.

Przy odpłatnym przejmowaniu urządzeń, wysokość odpłatności powinna być uzależniona od tego, czy dotyczy przeniesienia ich własności, czy też np. najmu lub dzierżawy. W obu jednak przypadkach nie należy zapominać o zasadach przyjmowania środków trwałych, wynikających z postanowień ustawy o rachunkowości.

Na przekazującym, tj. zgłaszającym roszczenie o przejęcie sieci, ciąży obowiązek udokumentowania/udowodnienia poniesionych kosztów. Nie oznacza to jeszcze, że przedsiębiorstwo zobowiązane jest przyjąć/zaakceptować każdą proponowaną kwotę.

Ostatecznie w przypadku braku porozumienia ze stroną występującą z roszczeniem, przy ustaleniu przez nią wygórowanej kwoty, celowe może okazać się rozstrzygnięcie sądowe. Z pozwem powinna jednak wystąpić strona składająca roszczenie.

W praktyce dla wyceny przedsiębiorstw i jego części stosowane są różne metody: dochodowe, majątkowe, porównawcze i mieszane. Dokonując wyboru metody wyceny urządzeń, należy jednak pamiętać, aby wybraną metodę stosować do wszystkich dostawców urządzeń w celu uniknięcia zarzutu nadużywania pozycji monopolistycznej. Uzasadnione wydaje się także określenie przyjętych zasad w regulaminie wewnętrznym lub w zarządzeniu i w polityce rachunkowości przedsiębiorstwa.

W art. 19 projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw(opracowywanym i zamieszczonym na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury – www.mi.gov.pl ), planuje się wprowadzenie zmian w art. 31 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

Zaproponowano stosowanie metody dochodowej dla ustalania wartości urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych przekazywanych przedsiębiorstwom wodociągowo-kanalizacyjnym przez osoby fizyczne i prawne, które pobudowały je z własnych środków. Projekt wprowadza także nowe regulacje dotyczące umowy o przyłączenie do sieci, obejmujące budowę odcinków sieci przez przyszłego odbiorcę oraz zawierania umów przedwstępnych w przypadku terenów nieobjętych wieloletnim planem rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych przedsiębiorstwa.

Metoda ta uwzględnia aspekt ekonomicznej opłacalności. Spośród metod dochodowych najczęściej zalecaną (najbardziej rozpowszechnioną) jest metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF), zgodnie z którą konieczne jest sporządzenie wieloletniej prognozy finansowej, dotyczącej wycenianego środka. Metoda ta pozwala uwzględnić rozmaite czynniki wpływające na ewentualne przychody i w efekcie dochody.

W IV kwartale 2010 r. Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie” przeprowadziła wśród przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych ankietę dotyczącą stosowanych przez nie metod wyceny sieci i służebności przesyłu. Zgodnie z uzyskanymi tą drogą danymi, tylko 20% uczestników ankiety posiadało opracowane pisemnie zasady przejmowania i wyceny sieci pobudowanych przez inwestorów zewnętrznych.

Najczęściej stosowaną metodą była odtworzeniowa (na podstawie kosztów budowy), którą stosowało ok. 48% spółek będących aktywnymi uczestnikami ankiety. W dalszej kolejności wymienić można: metodę mieszaną/inną, którą stosowało 23% spółek uczestniczących w ankiecie oraz metodę porównawczą, której używało 19% spółek uczestniczących w ankiecie.

Metodę dochodową wybrało 10% spółek uczestniczących w ankiecie.

Nieco inaczej wyglądała natomiast kolejność dotycząca metod, jakie powinny być stosowane.

W dalszym ciągu używanie metody odtworzeniowej proponowało najwięcej uczestników ankiety – 43%. Metoda dochodowa znalazła się natomiast na drugim miejscu. Propozycja ta dotyczyła 28% uczestników ankiety. Metodę mieszaną proponowało 16% przedsiębiorstw uczestniczących w ankiecie, a metodę porównawczą 13%.

 

Na podstawie: Maria Bakalarczyk:Metody wyceny sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. „Zeszyty IGWP” 05/2011 r.