Ustalanie cen za ścieki dowożone

Kto jest uprawniony do ustalenia ceny za tzw. ścieki dowożone, do zlewni nieczystości płynnych, usytuowanej przy oczyszczalni ścieków?
Usługa polegająca na odbiorze ścieków przez punkt zlewny przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego z pojazdów asenizacyjnych przedsiębiorcy (przewoźnika), w celu ich oczyszczenia, nie stanowi zadania własnego gminy. Usługa realizowana jest na podstawie umowy pomiędzy dwoma przedsiębiorcami, wg zasad określonych w kodeksie cywilnym. Cena uzgadniana jest (negocjowana) pomiędzy dostawcą i odbiorcą usług. Ścieki z szamb dowożone wozami asenizacyjnymi posiadają duże stężenie zanieczyszczeń i zróżnicowaną jakość w przypadku każdej dostawy. Można stwierdzić, że są to usługi o charakterze indywidualnym. W spółce cena powinna być ustalona przez organ do tego upoważniony na podstawie wewnętrznych regulacji prawnych (umowy spółki, statutu, regulaminu itp.).
Usługi te nie stanowią usług komunalnych i usług użyteczności publicznej, na które ceny ustalają upoważnione organa gmin.
Zadania własne gmin, wg art. 1 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 Ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (DzU nr 16, poz. 95, ze zm.), obejmują zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, którą z mocy prawa tworzą mieszkańcy gminy.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 2 i art. 4 ust. 2 Ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (DzU z 1997 r. nr 9, poz. 43, ze zm.), jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, o wysokości cen i stawek opłat oraz o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego decydują organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, które swoje uprawnienia w tym zakresie mogą powierzyć organom wykonawczym tych jednostek.
Według art. 6 ust. 2 Ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (DzU nr 132, poz. 622, ze zm.), rada gminy określa w drodze uchwały górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości, m.in. za usługi w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych.
Ceny tak ustalone obowiązują zatem (zgodnie z art. 7 art. 1 pkt 2 wspomnianej ustawy) posiadających zezwolenie przedsiębiorców, prowadzących działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, a nie przedsiębiorców prowadzących zlewnie i oczyszczalnie ścieków.
Zasadyzbiorowego odprowadzania ścieków reguluje Ustawa z 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzania ścieków (DzU z 2006 r. nr 123, poz. 858, ze zm.).
Na podstawie art. 2 pkt. 3, 4, 7, 9-11, 14, 20 oraz art. 6 wspomnianej ustawy, zbiorowe odprowadzanie ścieków realizowane jest na podstawie umowy pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a dostawcą ścieków bytowych lub przemysłowych z nieruchomości przyłączonej do sieci kanalizacyjnej, będącej w posiadaniu przedsiębiorstwa. Taryfy (ceny i stawki opłat) na te usługi, na podstawie art. 20 ust. 1 i 3 oraz art. 24 ust. 1 wymienionej ustawy ustala przedsiębiorstwo. Zatwierdza je w formie uchwały rada gminy. I w tym przypadku nie dotyczy to również odbioru ścieków dowiezionych pojazdami asenizacyjnymi do punktu zlewnego/oczyszczalni.
Na podstawie: Maria Bakalarczyk: Ustalanie cen za ścieki dowożone, „Zeszyty IGWP” 7/2011.
 
Ustalanie niezbędnych przychodów
Czy przy opracowywaniu taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków oraz przy ustalaniu niezbędnych przychodów dla zaopatrzenia w wodę powinno się ujmować koszt oczyszczenia ścieków, powstałych na skutek płukania urządzeń wodociągowych przez własną oczyszczalnię? Jeżeli tak, to w jakiej wartości? Czy koszt możemy wyliczyć, mnożąc ilość ścieków powstałych po płukaniu przez cenę oczyszczenia 1 m3 ścieków, wynikającą z obowiązującej dla innych przedsiębiorstw taryfy?
Jednocześnie do celów technologicznych w oczyszczalni pobierana jest woda z ujęć należących do przedsiębiorstwa, więc czy jej koszt powinniśmy ująć przy opracowywaniu taryf związanych z oczyszczeniem ścieków, a jeżeli tak, to w jakiej wysokości?
Koszty związane z płukaniem urządzeń wodociągowych oraz wynikające z zużycia wody w procesie oczyszczania ścieków, stanowią elementy kosztów eksploatacji i utrzymania wchodzących w skład niezbędnych przychodów. Jest o nich mowa w art. 23 ust. 2 pkt 1 lit. a i g Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków z 7 czerwca 2001 r. (DzU z 2006 r. nr 123, poz. 858 ze zm.) i §6 oraz §7 ust. 1 pkt 1 wydanego na jej podstawie Rozporządzenia Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2006 r. w sprawieokreślania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (DzU z 2006 r. nr 127, poz. 886).
Zgodnie z §7 ust. 1 pkt 1 wspomnianego rozporządzenia, koszty poniesione w roku obrachunkowym poprzedzającym rok, w którym wprowadzana jest taryfa, ustala się na podstawie ewidencji księgowej kosztów, sporządzonej zgodnie z przepisami o rachunkowości, z uwzględnieniem planowanych zmian warunków ekonomicznych, wpływających na poziom kosztów w roku obowiązywania taryfy.
Ewidencja kosztów związanych z płukaniem urządzeń wodociągowych, a także wynikających z zużycia wody w procesie oczyszczania ścieków powinna być zatem prowadzona zgodnie z polityką rachunkowości, obowiązującą w przedsiębiorstwie, opracowaną wg zasad wynikających z Ustawy o rachunkowości z 29 września 1994 r. (DzU z 2009 r. nr 152, poz. 1223, ze zm.). Dotyczy to zarówno ewidencji kosztów bezpośrednich w zakresie zaopatrzenia w wodę, jak i kosztów bezpośrednich, dotyczących odprowadzania i oczyszczania ścieków.
Nie ma potrzeby odrębnego, tj. poza ewidencją księgową, obliczania kosztów oczyszczania ścieków powstałych w wyniku zużycia wody do płukania sieci wodociągowej oraz odrębnego obliczania kosztów poboru i uzdatnienia wody zużytej w procesie oczyszczania ścieków w celu dokonania statystycznej korekty kosztów bezpośrednich (ich wzajemnego przeniesienia) czy też statystycznej korekty niezbędnych przychodów.
W żadnym przypadku nie może być jednak mowy o podwójnym ujęciu tych kosztów.
 
Na podstawie: Maria Bakalarczyk: Ustalanie niezbędnych przychodów, „Zeszyty IGWP” 7/2011.

Wybór i opracowanie całości: Jolanta Kuligowska-Roszak