Budowa przyłącza wodociągowego
1. Czy realizacja budowy przyłącza wodociągowego przez osobę (inwestora) ubiegającą się o przyłączenie (art. 15 ust. 2 ustawy o z.z.w.i.o.ś.) obejmuje wszystkie koszty związane z budową, wynikające z norm techniczno-budowlanych, a w szczególności z Normy Polskiej stosowanej dobrowolnie przez przedsiębiorstwo wodociągowe w zakresie wymaganych badań dla zewnętrznych przewodów wodociągowych (PN-B-10725) koszt badania bakteriologicznego wody płynącej przez przyłącze przed oddaniem do eksploatacji?
2. Czy przedsiębiorstwo wodociągowe, wymagając od inwestora wykonującego przyłącze wodociągowe we własnym zakresie (osobiście lub za pośrednictwem innego podmiotu) badań bakteriologicznych wody przed oddaniem przyłącza do eksploatacji, postępuje bezprawnie (brak podstawy prawnej do żądania badania – wg UOKiK), pomimo stosowania w tym zakresie Normy Polskiej PN-B 10725?
Ad. 1. Odpowiadając na Państwa pismo, Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie wskazuje, że art. 15 ust. 2 ustawy zaopatrzeniowej posługuje się pojęciem „budowa przyłącza wodociągowego”, jednakże sama ustawa nie definiuje pojęcia budowa, a jedynie przyłącze wodociągowe. W związku z tym należy zastosować analogię iuris i wykorzystać definicję legalną pojęcia „budowa”, zawartą w ustawie Prawo budowlane. Budową w rozumieniu prawa budowlanego jest wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także jego odbudowa, rozbudowa, nadbudowa. Z definicji tej nie wynika, ażeby procesem budowy objęte było również wykonanie na koszt odbiorcy usług badań bakteriologicznych. Zauważyć też należy, że wymogi wynikające z polskiej normy są stosowane, jak z resztą Państwo zauważacie, jedynie dobrowolnie i nie można uznać, że wiążą one odbiorcę usług. Nie są to bowiem akty prawa powszechnie obowiązującego i nie mieszczą się w konstytucyjnym katalogu źródeł prawa, wymienionych w art. 87 Konstytucji RP.
Ad. 2. Zdaniem Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie, nie ma przeszkód, aby wymagać od inwestora wykonującego przyłącze wodociągowe we własnym zakresie badań bakteriologicznych wody przed oddaniem przyłącza do eksploatacji. Wyjaśniając stanowisko Izby, trzeba zwrócić uwagę na dwa istotne elementy.
Po pierwsze, istotne jest okoliczność, do którego miejsca przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne musi dostarczać wodę. Chodzi zatem o wodomierz główny. Miejsce dostarczania wody powoduje, że ryzyko dostarczenia wody do tego punktu obciąża przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, a za miejscem dostarczenia wody, czyli za wodomierzem głównym, ryzyko to przechodzi na odbiorcę usług. W żadnym razie przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne nie ponosi odpowiedzialności za jakość wody za wodomierzem głównym.
Po drugie, znaczenie ma również art. 5 ust. 1 i 2 ustawy zaopatrzeniowej, z którego wynika, że za stan urządzeń będących w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego ponosi odpowiedzialność to przedsiębiorstwo. Z kolei za stan urządzeń znajdujących się w posiadaniu odbiorcy usług, w tym za przyłącze kanalizacyjne, odpowiedzialność ponosi odbiorca usług. Obowiązek ten sprowadza się do zapewnienia takiego stanu technicznego urządzeń, ażeby woda mogła być dostarczana w sposób ciągły i niezawodny.
Z tych dwóch okoliczności należy wywnioskować, że skoro odbiorca usług odpowiada za stan urządzeń i skoro ryzyko jakości wody przechodzi na niego za wodomierzem głównym tzn. że przeprowadzanie badań bakteriologicznych leży w jego interesie. Mają one bowiem stwierdzić czy woda dostarczana za pomocą przyłącza wodociągowego, za którego stan jest odpowiedzialny odbiorca usług i które jest w posiadaniu tego odbiorcy, zachowuje właściwą jakość. Jeśli tak nie jest, to odpowiedzialność ponosi wyłącznie odbiorca usług, a nie przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. To przedsiębiorstwo uwalnia się od odpowiedzialności za jakość wody, dostarczając ją jedynie do wodomierza głównego. Na marginesie Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie pragnie zauważyć, że obowiązek przeprowadzenia badań bakteriologicznych jest określany wprost w niektórych regulaminach dostarczania wody i odprowadzania ścieków w ramach warunków przyłączenia do sieci.
dr hab. Bartosz Rakoczy: „Budowa przyłącza wodociągowego”, „Zeszyty IGWP” 12/2010
Na podstawie: Przegląd „Zeszytów IGWP” – grudzień 2010
 
Obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego
Czy na przedsiębiorstwie wodociągowo-kanalizacyjnym, które jest dzierżawcą sieci wodociągowej (miejskiej), ciąży obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego dla każdego odcinka sieci wodociągowej i kanalizacyjnej? Jeśli tak, to czy musi ona być prowadzona w wersji papierowej czy może być prowadzona w wersji elektronicznej?
Odpowiadając na Państwa pytanie, stwierdzamy, że w ocenie Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie, po pierwsze, należy zwrócić uwagę na to, że obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego obciąża przede wszystkim właściciela tego obiektu, a nie jego dzierżawcę. Przekładając to na przedstawianą sytuację, w grę wchodzi obowiązek miasta, a nie samego dzierżawcy w Państwa osobie.
Odnosząc się już do samego obowiązku, przepisy Prawa budowlanego są tak skonstruowane, że obowiązek prowadzenia książki obiektu budowanego dotyczy każdego obiektu budowanego. Z kolei pojęcie obiektu budowlanego zostało zdefiniowane w ustawie Prawo budowlane. Z punktu widzenia konstrukcji tej ustawy nie bez znaczenia jest okoliczność, że wykonanie obiektu budowlanego wiąże się z wydaniem pozwolenia budowlanego. Rozumie się to w doktrynie w ten sposób, że tyle, ile jest pozwoleń budowlanych, tyle jest obiektów budowlanych. Zatem jeżeli sieć była budowana odcinkami, czyli etapowo, i na każdy odcinek wydawano odrębne pozwolenie na budowę, to z punktu widzenia Prawa budowlanego każdy obiekt budowlany winien mieć własną księgę. Natomiast jeżeli nie było takiej etapowości, to dopuszczalne jest wprowadzenie jednej księgi dla całej sieci.
W ocenie Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie nie ma żadnych przeszkód, aby taka księga obiektu budowlanego miała postać elektroniczną.
dr hab. Bartosz Rakoczy: „Obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego”, „Zeszyty IGWP” 12/2010
Na podstawie: Przegląd „Zeszytów IGWP” – grudzień 2010
 

Opracowanie: Jolanta Kuligowska-Roszak, Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie”, Bydgoszcz