Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej (PIGEO) zwróciła się do Cezarego Grabarczyka, ministra infrastruktury, o zmianę zapisów projektu nowelizacji ustawy Prawo budowlane (projekt z 26 lutego 2009 r.) odnośnie definicji budowli.
 
Interpretacja
Zmiana w proponowanym projekcie dotyczyła przeniesienia zapisu w sprawie elektrowni wiatrowych i odłączenia od słów „a także części budowlanych” i precyzowała, że za budowlę będą uznane elektrownie wiatrowe w całości, co należy rozumieć jako obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury. To automatycznie mogłoby przełożyć się na wielkość płaconego podatku lokalnego od budowli przez przedsiębiorstwa zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w energetyce wiatrowej i skutkować zróżnicowaniem wysokości płaconych podatków od nieruchomości, na których budowane będą różne źródła energii, szczególnie źródła odnawialne. Uchwalenie proponowanych zmian w Prawie budowlanym skutkowałoby wzrostem kosztów eksploatacji elektrowni wiatrowych przez cały okres ich użytkowania i w dalszej kolejności wzrostem cen energii elektrycznej dostarczanej odbiorcy końcowemu. W konsekwencji przyczyniłoby się to do niechęci społeczeństwa do rozwoju odnawialnych źródeł energii. Wartość wnoszonego podatku lokalnego przez cały okres eksploatacji przekroczyłaby połowę kosztów inwestycyjnych elektrowni wiatrowej, przyjmując średni czas życia parku wiatrowego na 25-30 lat. Ponieważ średni koszt wybudowania elektrowni wiatrowej o mocy generatora 1 MW wynosi ok. 1,8 mln, euro wzrost wysokości płaconego przez przedsiębiorcę podatku będzie wyglądał tak jak przedstawiono w tabeli.
Wzrost wysokości podatku od nieruchomości zgodnie z projektem Prawa budowlanego
Podatek
Wysokość (euro)
Uwagi
Zgodnie z zapisami nowelizacji
36 tys./rok
za MW
Podatek liczony od całej inwestycji (1,8 mln euro)
Stan aktualny
12,6 tys./rok
za MW
Podatek liczony od części budowlanych elektrowni wiatrowej jako odrębnych pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową, czyli fundament i maszt. Wartość inwestycyjna tych części stanowi ok. 35% kosztów inwestycji elektrowni wiatrowej.
 
Uznanie elektrowni wiatrowych za budowlę i tym samym wyłączenie ich z kategorii urządzeń technicznych spowodować może, w pewnym sensie, dyskryminację w porównaniu do innych odnawialnych źródeł energii w Polsce w sprawie sposobu naliczania podatku od nieruchomości od budowli.
W opinii PIGEO naliczanie podatku od nieruchomości wg stawki 2% od wartości całej elektrowni wiatrowej to tylko pozorna korzyść finansowa dla gmin ze względu na załamanie inwestycji w energetyce wiatrowej, jak do tej pory najbardziej dynamicznie rozwijanej gałęzi energetyki odnawialnej w Polsce i Europie. W kraju na koniec 2008 r. zainstalowane było 451 MW w energetyce wiatrowej, która wyprodukowała w ciągu roku ok. 784,5 GWh energii elektrycznej (wg danych URE za 2008 r.), co stanowi ok. 12,7% wszystkiej energii elektrycznej wyprodukowanej w źródłach odnawialnych. Dla porównania w latach poprzednich udział energii elektrycznej z wiatru w stosunku do energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych wynosił 3,6% (2005 r.), 6,1% (2006 r.) i 9% (2007 r.). Przedsiębiorcy bez jasnych i przejrzystych zapisów Prawa budowlanego nie są w stanie prowadzić inwestycji w ramach odnawialnych źródeł energii.
 
Rola energetyki wiatrowej
W projekcie Polityki Energetycznej Polski do 2030 r. (PEP), opracowanym przez resort gospodarki zapisano, że udział OZE w bilansie energetycznym ma wynieść 15% i 20% odpowiednio w latach 2020 i 2030. Zgodnie z PEP energetyka wiatrowa odegra kluczową rolę w ich spełnianiu. Zakłada bowiem zainstalowanie ok. 6868 MW do 2020 r. i 7879 MW do 2030 r. Produkcja energii elektrycznej brutto z OZE w 2030 r. ma osiągnąć poziom ok. 38 TWh, co będzie stanowić ok. 18,4% produkcji brutto, a największy udział ma właśnie energetyka wiatrowa – ok. 18 TWh(co daje prawie 50% energii elektrycznej ze wszystkich źródeł odnawialnych) w 2030 r.
Polityka Energetyczna Polski to dokument strategiczny, który powinien ukierunkowywać potencjalnego inwestora. Niewypełnienie jego celów nie skutkuje konsekwencjami w ramach sankcji, jakie nakłada na nas nowa dyrektywa o promowaniu energii ze źródeł odnawialnych (dyrektywa 2009/28/WE z 23 kwietnia 2009 r.).
Zaproponowana zmiana definicji budowli w projekcie ustawy Prawo budowlane nie została odnotowana w uzasadnieniu do ustawy oraz w analizie wpływu na budżety gmin i miast. Ponadto projekt ustawy skierowany był do konsultacji społecznych, w których nie uczestniczyły żadne organizacje zajmujące się energetyką odnawialną.
Dlatego tak ważna jest interwencja w zakresie zmiany definicji budowli w aspekcie elektrowni wiatrowych, aby Prawo budowlane nie stanowiło przeszkody w podejmowaniu przez inwestora decyzji o prowadzeniu inwestycji w odnawialne źródła energii.
Ministerstwo Infrastruktury finalnie odstąpiło od wprowadzania zmian do ustawy Prawo budowlane i skierowało 13 lipca br. nowy projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw do rozpatrzenia przez Komitet Stały Rady Ministrów. W nowym projekcie definicja budowli nie zmienia podejścia do elektrowni wiatrowych, jednak utrzymuje rozszerzenie definicji budowli o obiekty liniowe, czyli „obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość w szczególności: droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i podziemna oraz kanalizacja kablowa, a także wał przeciwpowodziowy”.
 
Michał Ćwil, PIGEO