Już od ośmiu lat trwa budowa sieci kanalizacji sanitarnej, wodociągowej tudzież liczne ich modernizacje w ramach projektów, na które beneficjenci otrzymali dodatkowe środki. Polska, przystępując do Unii Europejskiej, została zobligowana do budowy sieci kanalizacyjnych i wodociągowych, aby 100% gospodarstw miało wodę z wodociągów i odprowadzało ścieki do kanalizacji sanitarnej. Tymczasem w Polsce do 1.01.2014 r. powstało 288 tys. km sieci wodociągowej i prawie 133 tys. km sieci kanalizacyjnej. Projekty są w realizacji, ale do końca 2015 r. na pewno nie uda się spełnić kryteriów nałożonych przez Wspólnotę. Przyjrzyjmy się projektom, które mają zakończyć się jeszcze w tym roku.

Warszawa inwestuje w wodę

Wielofazowy projekt wodociągowo-kanalizacyjny realizują Wodociągi Warszawskie. ?Zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Warszawie? składa się z czterech faz. Do tej

pory m.in. wybudowano układ przemysłowy ścieków dla Oczyszczalni Ścieków Południe, rozbudowano magistrale wodociągowe i sieci przewodów rozdzielczych oraz przebudowano, wymieniono i przeprowadzono prace renowacyjne na istniejącej sieci magistral wodociągowych i przewodów rozdzielczych. Usprawniono także procesy uzdatniania wody w Zakładzie Wodociągu Północnego oraz Zakładzie Wodociągu Centralnego. Prace wykonane podczas III fazy projektu pozwoliły na modernizację Oczyszczalni Ścieków ?Czajka? do przepustowości Q = 435 tys. m3/d wraz z drogą techniczną. Wybudowano także Stację Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych STUOŚ oraz przeprowadzono renowację sieci kanalizacyjnej z zastosowaniem metody bezwykopowej. Obecnie do końca 2015 r. trwają prace w ramach IV fazy. Projekt przewiduje wykonanie aż 72 zadań, z czego 40 ma charakter budowlano-montażowy. Realizacja przewiduje wybudowanie 4 km sieci wodociągowej oraz ok. 62 km sieci kanalizacyjnej na terenie m.in. dzielnic Wawer, Bielany, Rembertów, Bemowo. Natomiast ok. 25 km sieci kanalizacji sanitarnej przejdzie modernizację. Także Oczyszczalnia Ścieków ?Czajka? i ?Południe? oraz stacje uzdatniania wody ulegną przebudowie. Nastąpi rozbudowa ciągu technologicznego o dodatkowy etap uzdatniania, uzupełniający proces produkcji o ozonowanie pośrednie i filtrację na węglu aktywnym. Modernizacja umożliwi zmniejszenie dawkowania chloru i dwutlenku chloru, stosowanych do dezynfekcji wody. Ponadto Wodociągi Warszawskie zakupią specjalistyczny sprzęt do diagnostyki i naprawy sieci kanalizacyjnej oraz wodociągowej. Koszt całkowity projektu fazy IV wynosi ponad 1,4 mld zł przy dofinansowaniu 884,3 mln zł. To jednak nie koniec. Kolejny projekt jest przygotowywany w ramach piątej fazy, przewidującej m.in. wykonanie zbiornika retencyjnego w formie kolektora wzdłuż Wisłostrady.

Pięć etapów Aquanetu

Jednym z największych projektów, realizowanym w Wielkopolsce przez Aquanet, jest ?Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej dla ochrony zasobów wodnych w Poznaniu i okolicach?. Składa się on z pięciu etapów, spośród których trzy zakończą się w najbliższym czasie. Pierwszy etap objął teren Poznania, Mosiny, Lubonia i Kórnika. W ramach prac w Poznaniu wymieniono uzbrojenia wod-kan wraz z przyłączami w ul. Winogrady,  wybudowano infrastrukturę wodociągowo-kanalizacyjną wraz z przyłączami na terenie Szczepankowa i przepompownię ścieków ?Hetmańska? wraz z rurociągami tłoczonymi. Ukończono też kolektor prawobrzeżny oraz kanalizację sanitarną wraz z przyłączami w ul. Starołęckiej i Głuszyna. Również Borówiec został wyposażony w kolejne odcinki sieci kanalizacji sanitarnej. Na terenie gmin Puszczykowo i Mosina powstaje sieć kanalizacji sanitarnej z przyłączami w Krosienku oraz do sierpnia tego roku potrwa modernizacja stacji uzdatniania wody. Projekt kosztuje 640 mln zł. W ramach II etapu do końca 2015 r. zakończy się re- nowacja kolektora junikowskiego w Poznaniu, przebudowa magistral wodociągowych w ul. Wspólnej oraz budowa nowego strzeszyńskiego kolektora sanitarnego w ul. Koszalińskiej. Wciąż trwa budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w Daszewicach, Kamionkach oraz w Poznaniu na terenie Starołęki oraz w Szczepankowie. Natomiast w Mosinie rozbudowywana jest oczyszczalnia ścieków, m.in. o instalację biofiltracji oraz sieci wody technicznej. W Suchym Lesie modernizowana jest przepompownia ścieków. Aquanet zakupił także dwa pojazdy dwufunkcyjne do oczyszczania kanalizacji sanitarnej z odzyskiem wody. Ostatni etap obejmuje aż 13 zadań. Do teraz powstała sieć wodociągowa w Swarzędzu. W Poznaniu budowana jest pompownia drugiego stopnia wraz z wyposażeniem technicznym i lampą UV w SUW ?Wiśniowa?. Trwa też renowacja magistrali wodociągowej w ul. Umultowskiej, sieci kanalizacyjnej na terenie Śródmieścia oraz sieci wodociągowej w ul. Głównej. Natomiast w rejonie wiaduktu Górczyńskiego prowadzona jest modernizacja sieci wod-kan. Kanalizację sanitarną buduje się w Luboniu, Suchym Lesie, Murowanej Goślinie oraz Mosinie i Puszczykowie. Natomiast w Koziegłowach trwa modernizacja stacji odwadniania osadów Centralnej Oczyszczalni Ścieków. Pięć etapów łącznie kosztowało ponad 1,4 mld zł, z czego dofinansowanie wyniosło ok. 589 mln zł. Związek Międzygminny ds. Ekologii w Żywcu 20 lipca 2009 r. podpisał umowę na dofinansowanie projektu pn. ?Oczyszczanie ścieków na Żywiecczyźnie faza II?. Działania objęły m.in. budowę sieci kanalizacyjnej w 11 gminach o łącznej długości ok. 1200 km, budowę sieci wodociągowej o łącznej długości ok. 200 km, zaprojektowanie i wykonanie instalacji suszenia osadów ściekowych na terenie oczyszczalni ścieków w Żywcu, wykonanie uszczelnienia sieci kanalizacyjnej i wodociągowej na terenie miasta Żywiec, przeprowadzenie prac badawczych oraz projektowych w zakresie uszczelnień kanalizacji sanitarnej poza Żywcem. Przewiduje się, że w wyniku realizacji działań ok. 95% mieszkańców gmin uzyska dostęp do sieci kanalizacyjnej, a ok. 55% do zbiorowej sieci zaopatrzenia w wodę pitną. Ponadto właściciele gospodarstw domowych poniosą niższe koszty na neutralizację ścieków. Wartość projektu to ok. 950 mln zł, z czego dofinansowanie wyniosło aż 619 mln zł. Projekt ma zakończyć się w tym roku.

Zakończenie na jesień

Na jesień 2015 r. przewiduje się zakończenie projektu pn. ?Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie Związku Celowego Gmin MG-6?. Beneficjentem jest Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Gorzowie Wlkp. Mieszkańcy Gorzowa Wlkp., Bogdaniec, Deszczno, Kłodawa, Lubiszyn i Santok uzyskają dostęp do sieci kanalizacyjnej o długości ponad 150 km, a 1000 z nich do sieci wodociągowej o długości ponad 64 km. Prowadzone są także prace remontowe obejmujące 15,4 km sieci kanalizacyjnej, a 8 km sieci wodociągowej ulegnie wymianie. Projekt zakłada także przebudowę oczyszczalni ścieków w Gorzowie Wlkp. Wybudowano nowe komory fermentacyjne, zainstalowano nowy kogenerator, zamontowano nowe wirówki  zagęszczarki oraz węzeł higienizacji osadów poprzez ich dezintegrację ultradźwiękową i wapnowanie. Całkowity koszt inwestycji to ponad 221 mln zł, z czego dofinansowanie przekroczyło 113 mln zł. Także we wrześniu br. zakończy się projekt pn. ?Rozbudowa i modernizacja systemu zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków w Lublinie?. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Lublinie na ten cel przeznaczyło 337 mln zł. Prace rozpoczęto w październiku 2007 r.   Powstanie sieć kanalizacji sanitarnej o łącznej długości ponad 58 km oraz sieć wodociągowa o długości niespełna 4 km. Prace modernizacji przewidziano dla systemu kanalizacji sanitarnej o długości prawie 40 km, sieci wodociągowej o długości ok. 50 km, magistrali wodociągowej i stacji wodociągowej Zemborzycka. Prace modernizacyjne części mechanicznej, pompowni osadowych, zbiorników WKF i układu zasilania obiektu w energię elektryczną przewidziano na terenie oczyszczalni ścieków w Hajdowie. Ponadto przebudowane zostaną sieci biogazowe i hermetyzacja obiektów w oczyszczalni. W 2015 r. ?Wodociągi Płockie? Sp. z o.o. zakończą realizację trójetapowego Projektu pn.:   ,,Uporządkowanie gospodarki ściekowej na terenie Miasta Płocka?. Prace rozpoczęto w 2010 r. od inwestycji najważniejszych z punktu widzenia gospodarki ściekowej w Płocku tzn.: przebudowy i rozbudowy oczyszczalni ścieków w Maszewie oraz przebudowy głównych przepompowni wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Oczyszczalnia ścieków została zmodernizowana w sposób kompleksowy, w ramach której wybudowano m.in. komory biologiczne do redukcji biogenów, przebudowano część mechanicznego oczyszczania ścieków, gospodarkę gazową i osadową, gwarantując możliwość oczyszczenia wszystkich ścieków powstających na terenie aglomeracji Płocka. Na terenie lewobrzeżnej części Płocka, zlikwidowano dwie małe, niespełniające obowiązujących standardów oczyszczalnie ścieków, a ścieki tłoczone są do oczyszczalni w Maszewie rurociągiem o długości ponad 800 m pod dnem Wisły. Rozbudowana została infrastruktura sieci kanalizacyjnej. Wybudowano ok. 40 km kanalizacji sanitarnej, do której podłączonych zostanie ok. 4 tys. osób, ok. 3 km   kanalizacji deszczowej wraz z oczyszczalnią wód opadowych odprowadzanych z centralnej części miasta. Ponadto baza sprzętowa Spółki wzbogacona została w dwa samochody, wyposażone w sprzęt do czyszczenia kanalizacji, samochód specjalny do inspekcji TV oraz ładowarkę kołową, która będzie obsługiwała budowaną halę do magazynowania odpadów technologicznych na terenie oczyszczalni. Dzięki dofinansowaniu z Funduszu Spójności gospodarka ściekowa w Płocku zyskała nowe oblicze, jest nowoczesna i spełnia normy obowiązujące w kraju i Unii Europejskiej.

Człowiek, infrastruktura i środowisko

 Gdański projekt wodno-ściekowy etap II realizowany jest w latach 2007-2015 przez Gdańską Infrastrukturę Wodociągowo-Kanalizacyjną. Wartość projektu to prawie 360 mln zł, z czego ponad połowa pochodzi ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. W efekcie prac powstanie 28,5 km nowej sieci kanalizacyjnej, 15,5 km sieci wodociągowej, 10 nowych przepompowni ścieków, instalacja termicznego przekształcania osadów ściekowych w oczyszczalni ścieków Gdańsk Wschód oraz zbiornik wieżowy na Wyspie Sobieszewskiej. Także 6,7 km sieci kanalizacji sanitarnej oraz dwie przepompownie ścieków ulegną przebudowie. Dzięki temu możliwa będzie likwidacja zbiorników bezodpływowych na ścieki bytowe, które zagrażają bezpieczeństwu środowiska naturalnego. Rozwiązany zostanie też problem zagospodarowania osadów ściekowych, zmniejszy się ryzyko zanieczyszczenia wód podziemnych i zwiększy się bezpieczeństwo doprowadzania ścieków do miejskiego systemu kanalizacji sanitarnej. Kolejny Projekt to ?Uporządkowanie gospodarki ściekowej w mieście Katowice ? Etap II? realizowany w dwóch fazach przez Spółkę Katowicka Infrastruktura Wodociągowo ? Kanalizacyjna Sp. z o.o. w Katowicach. Projekt dofinansowany jest ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko. Celem Projektu jest budowa sieci kanalizacyjnych, które pozwolą na zapewnienie skutecznego i efektywnego systemu zbierania i oczyszczania ścieków komunalnych na terenie Katowic. W czerwcu 2014 r. zakończyła się realizacja fazy pierwszej Projektu. Obecnie prowadzone są jeszcze prace w ramach II Fazy. Ostatnie roboty budowlane z realizowanych 124 zadań zostaną zakończone do końca bieżącego roku. Docelowo w wyniku realizacji obu faz zostanie wybudowanych ponad 100 km sieci kanalizacyjnych na obszarach nieskanalizowanych, zmodernizowanych zostanie ponad 70 km sieci kanalizacyjnych, wybudowane / zmodernizowane zostaną 22 pompownie/tłocznie oraz dwie oczyszczalnie ścieków. W wyniku realizacji inwestycji prawie 12,5 tysiąca nowych użytkowników będzie miało możliwość przyłączenia nieruchomości do kanalizacji sanitarnej, a ścieki od ponad 56 tysięcy użytkowników zostaną prawidłowo przekierowane na oczyszczalnie ścieków. Natomiast przewidywany przyrost ilości ścieków sanitarnych, odprowadzanych do oczyszczalni komunalnych na koniec 2015 r. wyniesie ponad 11 tyś m3/d. Przed wakacjami planowane jest zakończenie projektu pn. ?Trias Opolski ? ochrona zbiornika wód podziemnych dla aglomeracji Opole, Pruszków i Tarnów Opolski ? II etap?, w ramach którego beneficjentem są Wodociągi i Kanalizacja w Opolu. Wartość przedsięwzięcia to niespełna 200 mln zł, z czego ok. 107 mln zł stanowi dofinansowanie ze środków unijnych. Głównym celem tej inwestycji jest ochrona zbiornika wód podziemnych Opole-Zawadzkie, który zaopatruje blisko połowę woj. opolskiego w wodę pitną. Planuje się budowę 124 km sieci kanalizacyjnej w Opolu i gminach ościennych oraz suszarni osadów ściekowych w Opolu, a także modernizację magistrali zaopatrującej w wodę mieszkańców Opola. Ponadto powstanie stacja uzdatniania wody w Zawadzie. Opole będzie skanalizowane w 98%, aglomeracja Pruszków w 97%, aglomeracja Tarnów w 98%, a dostęp do kanalizacji uzyska 11 tys. osób. Także na terenie Kielc sieć wodociągowa i kanalizacyjna zmieni się nie do poznania. W ramach projektu pn. ?Kompleksowa ochrona wód podziemnych aglomeracji kieleckiej? rozbudowana zostanie sieć wodociągowa o ponad 17 km, sieć kanalizacji sanitarnej o ok. 182 km, renowacji ulegnie kanalizacja sanitarna na długości 92 km. Wymieniana jest sieć wodociągowa na długości ok. 6 km, a także wprowadzane są monitoring i zarządzanie układem wod no-kanalizacyjnym aglomeracji kieleckiej i aglomeracji Zagnańsk. Głównym celem jest kompleksowa ochrona wód podziemnych, gdyż w Polsce tylko 1% o takiej klasie wykorzystuje się jako źródło wody pitnej. Efekt ekologiczny, jaki założył beneficjent ? Wodociągi Kieleckie ? to zwiększenie o ponad 15 tys. liczby osób korzystających wybudowanej sieci kanalizacyjnej i o ponad 1000 z sieci wodociągowej. Całkowity koszt projektu wyniesie niespełna 200 mln zł, z czego 105 mln zł stanowi dofinansowanie z funduszy unijnych.

Zakończenie w tym roku

W Gliwicach realizowany jest II etap Projektu pn. ?Modernizacja gospodarki wodno- ściekowej w Gliwicach? o całkowitym koszcie przekraczającym 178 mln zł. Także i to przedsięwzięcie uzyskało dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w wysokości ok. 78 mln zł. Beneficjentem jest Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Gliwicach. Cel przedsięwzięcia to dostosowanie miejskiej gospodarki wodno-ściekowej do wymogów unijnych oraz zapewnienie mieszkańcom dostępu do odpowiedniej infrastruktury technicznej, która zagwarantuje ochronę środowiska naturalnego. Poprawi się jakość wody pitnej oraz zwiększy się efektywność i ilość oczyszczanych ścieków w miejscowej oczyszczalni ścieków. Trwają prace nad budową ponad 70 km kanalizacji sanitarnej w dzielnicy Bojków i Ostropa na wybranych ulicach miasta. Inwestycja zostanie zakończona jeszcze w 2015 r. Również w Tomaszowie Mazowieckim Zakład Gospodarki Wodnokanalizacyjnej postanowił zmodernizować oczyszczalnię ścieków i rozbudować sieć kanalizacyjną. Projekt pn. ?Modernizacja oczyszczalni ścieków i skanalizowanie części aglomeracji Tomaszowa Mazowieckiego? zostanie sfinalizowany do końca grudnia 2015 r. Budowana jest nowa sieć kanalizacyjna o długości 102 km, a instalacja kanalizacji sanitarnej o długości 19 km ulegnie modernizacji. Zostanie wymieniony kolektor tłoczny między przepompownią przy ul. Kępa a oczyszczalnią ścieków. Tam też powstanie nowa przepompownia ścieków. Jednym z ważniejszych zadań w ramach projektu jest modernizacja oczyszczalni ścieków, zwłaszcza części przepływowej wraz z instalacją odwadniania osadów. ? Zostanie zastosowana technologia karuzeli na reaktorze biologicznym, a także powstaną dodatkowe strefy, tzw. komora MBR-u, czyli tzw. złoża podwieszonego. Polega ona na zwiększeniu powierzchni kontaktu osadu czynnego ze ściekami przez specjalne kształtki z tworzywa. Oczyszczalnia zostanie wyposażona w tzw. układ nadrzędny sterowania, a system poprzez sygnały z sieci kanalizacyjnej będzie regulował dozowanie chemikaliów i tlenu ? mówi Waldemar Dębowski, zastępca prezesa Zarządu ZGWK w Tomaszowie Mazowieckim. Wartość projektu to 201 mln zł, a beneficjent uzyskał 102 mln zł dofinansowania. Zakłada się, że dzięki realizacji inwestycji o 20% wzrośnie liczba mieszkańców mających dostęp do kanalizacji sanitarnej. To aż o 15,5 tys. użytkowników więcej. Do końca 2015 r. zakończone zostaną działania podjęte w ramach projektu ?Regulacja gospodarki wodnościekowej w gminie Czechowice Dziedzice?, realizowane na terenie aglomeracji Czechowice Dziedzice, obejmujące obszar gmin Czechowice Dziedzice i Goczałkowice Zdrój. Projekt polega na uporządkowaniu gospodarki wodno-ściekowej poprzez budowę infrastruktury sieci kanalizacji sanitarnej uzupełnionej o modernizację wybranych odcinków sieci wodociągowej jak i oczyszczalni ścieków w Czechowicach Dziedzicach. Zostanie wybudowana sieć kanalizacyjna w dzielnicach pozbawionych dostępu do sieci kanalizacji sanitarnej. Także w centrum powstaną odcinki sieci kanalizacji sanitarnej, które zastąpią elementy kanalizacji ogólnospławnej. Łącznie powstanie 121 km sieci kanalizacji sanitarnej wraz z 32 przepompowniami ścieków. Natomiast oczyszczalnia ścieków zostanie zmodernizowana, dzięki czemu jej przepustowość zwiększy się do ok. 54 tys. RLM. Beneficjentem inwestycji jest Przedsiębiorstwo Inżynierii Miejskiej w Czechowicach Dziedzicach. Projekt o wartości ponad 212 mln zł otrzymał dofinansowanie przekraczające 104 mln zł. Z końcem roku sfinalizowany zostanie, trwający od siedmiu lat projekt pn. ?Porządkowanie gospodarki ściekowej w zlewni Białej Przemszy na terenie gmin: Olkusz, Bukowno, Bolesław, Klucze ? etap I?. Beneficjentem jest Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Olkuszu. Wartość projektu wyniosła ok. 173 mln zł, z czego 92 mln otrzymano z tzw. środków unijnych. Celem projektu jest m.in. wyposażenie rejonu olkuskiego w infrastrukturę techniczną, modernizacja sieci kanalizacyjnej oraz przebudowa sieci wodociągowej. Prace zostały podzielone na 10 kontraktów budowlanych, w ramach których planowana jest m.in. budowa sieci kanalizacyjnej o długości ponad 66 km, modernizacja sieć kanalizacji sanitarnej na terenie gm. Olkusz 2,5 km, przebudowa 48 km sieci wodociągowej, jak i oczyszczalni ścieków w Olkuszu. Także w 2015 r. Wodociągi Miejskie w Radomiu planują zakończenie projektu ?Modernizacja i rozbudowa gospodarki wodo-ściekowej na terenie aglomeracji Radom, II etap?. Projekt rozpoczął się na początku 2007 r. Wartość przedsięwzięcia to 275 mln zł, z czego ponad 137 mln stanowiło dofinansowanie w ramach środków unijnych. W ramach tej sumy modernizacji ulegną wybrane ujęcia wody i stacje uzdatniania wody, do których zalicza się ?Malczew?, ?25-Czerwca?, ?Podkanów?, ?Halinów? i ?Lesiów?. W sześciu dzielnicach Radomia powstanie nowa sieć wodociągowa, natomiast na wybranych ulicach zostanie ona zmodernizowana. W pięciu dzielnicach sieć kanalizacyjna będzie modernizowana lub budowana od podstaw. Na ul. Słowackiego powstanie nowy odcinek kanalizacji deszczowej. Zaplanowano także modernizację oczyszczalni ścieków. w ramach przedsięwzięcia pn. ?Ochrona wód dorzecza Górnej Odry w zlewni oczyszczalni ścieków Karkoszka w Wodzisławiu Śląskim?. ? Ma ona charakter ponadregionalny, gdyż prace realizowane są na terenie czterech gmin, takich jak Wodzisław Śląski, Radlin, Gorzyce i Marklowice, które należą do Międzygminnego Związku Wodociągów i Kanalizacji ? podsumowuje Marek Chrószcz, kierownik Jednostki Realizującej Projekt w Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji w Wodzisławiu Śląskim. Prawie 4000 nieruchomości zamieszkałych przez ponad 16 000 mieszkańców zostanie podłączonych do nowej sieci. W ramach projektu powstanie łącznie 168 km sieci kanalizacji sanitarnej, w tym ponad 6 km ulegnie modernizacji. Projekt zakłada także budowę 19 przepompowni ścieków oraz modernizację oczyszczalni ścieków Karkoszka II. Koszt inwestycji wyniesie 165 mln zł brutto, z czego ponad 88 mln zł pochodzi z dofinansowania ze środków unijnych.