Działania na rzecz ochrony środowiska
Program strategicznego rozwoju miasta Poznania
Na początku lat 90. podjęto szeroko zakrojone działania proekologiczne w związku z wcześniejszym zakwalifikowaniem aglomeracji poznańskiej do jednego z 27 obszarów ekologicznego zagrożenia na terenie Polski. Pierwszym krokiem było poznanie stanu środowiska i stworzenie programów zaradczych.
Opracowano Program strategicznego rozwoju miasta Poznania, w którym na podstawie badań preferencji mieszkańców środowisko i jego ochronę uznano za priorytetowe. Dokument ten – jako pierwszy tego rodzaju w Polsce – został zatwierdzony w 1994 r. przez Radę Miasta, a na jego bazie opracowano inne szczegółowe programy. Ostatnio uchwalono nowy Plan Rozwoju Miasta Poznania na lata 2005-2010 oraz (zgodnie z terminem ustawowym) Program Ochrony Środowiska dla miasta Poznania na lata 2004-2007 i Plan Gospodarki Odpadami.
W celu zmniejszenia uciążliwości hałasu drogowego w 1993 r. miasto podjęło budowę ekranów akustycznych – dotychczas powstało ich pięć, każdy w innej technologii dostosowanej do konkretnego miejsca i funkcji, jaką ma pełnić. Od paru lat trasy o dużym natężeniu ruchu pokrywa się masą bitumiczną o podwyższonej wartości tłumienia hałasu – efekt to min. 3 dB. W Poznaniu sukcesywnie wprowadzany jest system sterowania sygnalizacją świetlną, który poprzez bardziej płynny ruchu samochodów wpływa na zmniejszenie hałasu i stężenia zanieczyszczeń powietrza.
Poprawa jakości powietrza
Stały monitoring zanieczyszczeń potwierdza poprawę jakości powietrza. Porównanie wyników z wczesnych lat 80. i aktualnych wykazuje, że średnioroczne stężenia ditlenku siarki zmniejszyły się w centrum miasta 20-krotnie. Poprawa odczuwalna jest zwłaszcza w rejonach, gdzie koncentrowały się wspierane przez władze miasta zadania o charakterze naprawczym. W tym celu modernizowane były kotłownie i indywidualne paleniska (do stu rocznie). Polegały one na zmianie nośnika energetycznego z węgla na gaz ziemny lub olej opałowy albo na przyłączeniu obiektu do miejskiej sieci ciepłowniczej. Minister Środowiska, doceniając rezultaty tych działań, przyznał Miastu Poznań nagrodę Lidera Polskiej Ekologii 2002 r.
W 2001 r. zakończono budowę Centralnej Oczyszczalni Ścieków (COŚ) dla miasta i aglomeracji – o przepustowości 200 tys. m3/dobę. Oczyszczalnia posiada instalację deodoryzacji w miejscach generujących uciążliwe zapachy, a stopień redukcji zanieczyszczeń pozwolił na skreślenie COŚ z listy „hot spot” w regionie Morza Bałtyckiego. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej uhonorował COŚ nagrodą „Modernizacja Roku 2001”.
Miasto wspólnie z Aquanetem realizuje projekt „Oczyszczanie ścieków i dostawa wody dla miasta Poznania”, współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Funduszu ISPA. Projekt obejmuje osiem kontraktów, m.in. modernizację Lewobrzeżnej Oczyszczalni Ścieków, modernizację i rozbudowę kanalizacji, budowę kanałów sanitarnych wraz z pompowniami sieciowymi i rurociągami tłocznymi wokół Jeziora Kierskiego, zagospodarowanie biogazu i termiczne suszenie osadów na terenie COŚ.
Ochrona wód
W zakresie ochrony wód przeprowadzono biologiczną rewitalizację rzeki Cybiny. Działania koncentrowały się na zapewnieniu stabilnego, wysokiego poziomu czystości wód Jeziora Maltańskiego – Międzynarodowego Toru Regatowego poprzez system czterech zbiorników wstępnych oraz nowatorską oczyszczalnię stokową przeżyźnionych wód pochodzących ze stawów hodowlanych w Ogrodzie Zoologicznym.
Również działania związane z biologiczną odnową wód rzeki Bogdanki koncentrowały się na oczyszczaniu z namułów dennych jeziora Rusałka. Odtworzono układ czterech przepływowych stawów na terenie zabytkowego Parku Sołackiego. Obecnie trwa przebudowa koryta rzeki Wierzbak, największego dopływu Bogdanki, wraz z budową budowli hydrotechnicznych.
Trwa modernizacja i uszczelnianie lewobrzeżnego wału przeciwpowodziowego na odcinku od mostu Królowej Jadwigi do mostu Przemysła II, a w jego obrębie powstanie park.
Odbudowywane są stawy w Dębinie (Borusa i Dębowy zostały już odbudowane, trwają prace przy stawie Grundela).
Rewaloryzacja parków
Od początku lat 90. zrewaloryzowano cały szereg zabytkowych parków, m.in. Kurpińskiego, Chopina i Mickiewicza – wraz z remontem fontanny. Przeprowadzono rewaloryzację jednego z najcenniejszych parków – zabytkowego Parku Sołackiego, urządzonego w latach 1908-11 w tzw. stylu krajobrazowym angielskim, w którym uporządkowano zieleń i małą architekturę oraz odtworzono układ stawów w parku.
Zaprojektowano i wybudowano szereg parków osiedlowych, m.in. na osiedlach Tysiąclecia, Zwycięstwa, B. Chrobrego i Oświecenia oraz przy ul. Księcia Mieszka I.
Poddano leczeniu pomnikowe i szczególnie cenne drzewa w alejach Przybyszewskiego i Niepodległości, a w 2003 r. rozpoczęto modernizację zieleni przyulicznej – łącznie nasadzono 3 788 drzew i ok. 20 tys. krzewów. Zrealizowano projekty nasadzeń zieleni pozwalających przywrócić reprezentacyjny charakter ulic Roosevelta, Szelągowskiej, Pułaskiego, Solnej i Królowej Jadwigi oraz al. Niepodległości i al. Marcinkowskiego.
W trakcie prowadzenia postępowań administracyjnych dotyczących zieleni dominującą zasadą jest konieczność unikania usuwania zieleni lub jej kompensacja. Skutkowało to wydaniem w latach 2003 i 2004 zezwoleń na przesadzenie 710 drzew i 277 m2 krzewów oraz posadzeniem w ramach rekompensaty wyciętej zieleni 7 538 drzew i 23 570 krzewów. W 2004 r., wskutek korekt projektów na etapie wstępnych uzgodnień decyzji, ochroniono przed wycinką aż 800 drzew.
W wyniku badań przyrodniczych, przeprowadzonych na zlecenie Wydziału Ochrony Środowiska, opracowano ścieżki edukacyjne i przewodniki przyrodnicze po użytkach ekologicznych: Bogdance, Strzeszynie, Dębinie oraz Olszaku I i II, na trzech poziomach zaawansowania wiedzy przyrodniczej (dla najmłodszych dzieci – w formie kolorowych książeczek). Książki przekazywane są nieodpłatnie nauczycielom poznańskich szkół.
Przedstawione powyżej działania stanowią tylko część całej działalności na terenie miasta. Podejmowane od początku lat 90. przedsięwzięcia są rezultatem pracy wielu jednostek, instytucji i podmiotów gospodarczych i dają mierzalne efekty dopiero po pewnym czasie, wpływając na weryfikację planów działań. Analizując poprawę stanu środowiska w ostatnich latach i ogrom wykonanych prac, znaczące jest to, że w tak krótkim czasie udało się przeprowadzić tyle skutecznych działań naprawczych.
Leszek Kurek
dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska
Urząd Miasta, Poznań
Maja Niezborała
Urząd Miasta, Poznań
Śródtytuły od redakcji
Na początku lat 90. podjęto szeroko zakrojone działania proekologiczne w związku z wcześniejszym zakwalifikowaniem aglomeracji poznańskiej do jednego z 27 obszarów ekologicznego zagrożenia na terenie Polski. Pierwszym krokiem było poznanie stanu środowiska i stworzenie programów zaradczych.
Opracowano Program strategicznego rozwoju miasta Poznania, w którym na podstawie badań preferencji mieszkańców środowisko i jego ochronę uznano za priorytetowe. Dokument ten – jako pierwszy tego rodzaju w Polsce – został zatwierdzony w 1994 r. przez Radę Miasta, a na jego bazie opracowano inne szczegółowe programy. Ostatnio uchwalono nowy Plan Rozwoju Miasta Poznania na lata 2005-2010 oraz (zgodnie z terminem ustawowym) Program Ochrony Środowiska dla miasta Poznania na lata 2004-2007 i Plan Gospodarki Odpadami.
W celu zmniejszenia uciążliwości hałasu drogowego w 1993 r. miasto podjęło budowę ekranów akustycznych – dotychczas powstało ich pięć, każdy w innej technologii dostosowanej do konkretnego miejsca i funkcji, jaką ma pełnić. Od paru lat trasy o dużym natężeniu ruchu pokrywa się masą bitumiczną o podwyższonej wartości tłumienia hałasu – efekt to min. 3 dB. W Poznaniu sukcesywnie wprowadzany jest system sterowania sygnalizacją świetlną, który poprzez bardziej płynny ruchu samochodów wpływa na zmniejszenie hałasu i stężenia zanieczyszczeń powietrza.
Poprawa jakości powietrza
Stały monitoring zanieczyszczeń potwierdza poprawę jakości powietrza. Porównanie wyników z wczesnych lat 80. i aktualnych wykazuje, że średnioroczne stężenia ditlenku siarki zmniejszyły się w centrum miasta 20-krotnie. Poprawa odczuwalna jest zwłaszcza w rejonach, gdzie koncentrowały się wspierane przez władze miasta zadania o charakterze naprawczym. W tym celu modernizowane były kotłownie i indywidualne paleniska (do stu rocznie). Polegały one na zmianie nośnika energetycznego z węgla na gaz ziemny lub olej opałowy albo na przyłączeniu obiektu do miejskiej sieci ciepłowniczej. Minister Środowiska, doceniając rezultaty tych działań, przyznał Miastu Poznań nagrodę Lidera Polskiej Ekologii 2002 r.
W 2001 r. zakończono budowę Centralnej Oczyszczalni Ścieków (COŚ) dla miasta i aglomeracji – o przepustowości 200 tys. m3/dobę. Oczyszczalnia posiada instalację deodoryzacji w miejscach generujących uciążliwe zapachy, a stopień redukcji zanieczyszczeń pozwolił na skreślenie COŚ z listy „hot spot” w regionie Morza Bałtyckiego. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej uhonorował COŚ nagrodą „Modernizacja Roku 2001”.
Miasto wspólnie z Aquanetem realizuje projekt „Oczyszczanie ścieków i dostawa wody dla miasta Poznania”, współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Funduszu ISPA. Projekt obejmuje osiem kontraktów, m.in. modernizację Lewobrzeżnej Oczyszczalni Ścieków, modernizację i rozbudowę kanalizacji, budowę kanałów sanitarnych wraz z pompowniami sieciowymi i rurociągami tłocznymi wokół Jeziora Kierskiego, zagospodarowanie biogazu i termiczne suszenie osadów na terenie COŚ.
Ochrona wód
W zakresie ochrony wód przeprowadzono biologiczną rewitalizację rzeki Cybiny. Działania koncentrowały się na zapewnieniu stabilnego, wysokiego poziomu czystości wód Jeziora Maltańskiego – Międzynarodowego Toru Regatowego poprzez system czterech zbiorników wstępnych oraz nowatorską oczyszczalnię stokową przeżyźnionych wód pochodzących ze stawów hodowlanych w Ogrodzie Zoologicznym.
Również działania związane z biologiczną odnową wód rzeki Bogdanki koncentrowały się na oczyszczaniu z namułów dennych jeziora Rusałka. Odtworzono układ czterech przepływowych stawów na terenie zabytkowego Parku Sołackiego. Obecnie trwa przebudowa koryta rzeki Wierzbak, największego dopływu Bogdanki, wraz z budową budowli hydrotechnicznych.
Trwa modernizacja i uszczelnianie lewobrzeżnego wału przeciwpowodziowego na odcinku od mostu Królowej Jadwigi do mostu Przemysła II, a w jego obrębie powstanie park.
Odbudowywane są stawy w Dębinie (Borusa i Dębowy zostały już odbudowane, trwają prace przy stawie Grundela).
Nagrodzony Poznań |
|
Rewaloryzacja parków
Od początku lat 90. zrewaloryzowano cały szereg zabytkowych parków, m.in. Kurpińskiego, Chopina i Mickiewicza – wraz z remontem fontanny. Przeprowadzono rewaloryzację jednego z najcenniejszych parków – zabytkowego Parku Sołackiego, urządzonego w latach 1908-11 w tzw. stylu krajobrazowym angielskim, w którym uporządkowano zieleń i małą architekturę oraz odtworzono układ stawów w parku.
Zaprojektowano i wybudowano szereg parków osiedlowych, m.in. na osiedlach Tysiąclecia, Zwycięstwa, B. Chrobrego i Oświecenia oraz przy ul. Księcia Mieszka I.
Poddano leczeniu pomnikowe i szczególnie cenne drzewa w alejach Przybyszewskiego i Niepodległości, a w 2003 r. rozpoczęto modernizację zieleni przyulicznej – łącznie nasadzono 3 788 drzew i ok. 20 tys. krzewów. Zrealizowano projekty nasadzeń zieleni pozwalających przywrócić reprezentacyjny charakter ulic Roosevelta, Szelągowskiej, Pułaskiego, Solnej i Królowej Jadwigi oraz al. Niepodległości i al. Marcinkowskiego.
W trakcie prowadzenia postępowań administracyjnych dotyczących zieleni dominującą zasadą jest konieczność unikania usuwania zieleni lub jej kompensacja. Skutkowało to wydaniem w latach 2003 i 2004 zezwoleń na przesadzenie 710 drzew i 277 m2 krzewów oraz posadzeniem w ramach rekompensaty wyciętej zieleni 7 538 drzew i 23 570 krzewów. W 2004 r., wskutek korekt projektów na etapie wstępnych uzgodnień decyzji, ochroniono przed wycinką aż 800 drzew.
W wyniku badań przyrodniczych, przeprowadzonych na zlecenie Wydziału Ochrony Środowiska, opracowano ścieżki edukacyjne i przewodniki przyrodnicze po użytkach ekologicznych: Bogdance, Strzeszynie, Dębinie oraz Olszaku I i II, na trzech poziomach zaawansowania wiedzy przyrodniczej (dla najmłodszych dzieci – w formie kolorowych książeczek). Książki przekazywane są nieodpłatnie nauczycielom poznańskich szkół.
Przedstawione powyżej działania stanowią tylko część całej działalności na terenie miasta. Podejmowane od początku lat 90. przedsięwzięcia są rezultatem pracy wielu jednostek, instytucji i podmiotów gospodarczych i dają mierzalne efekty dopiero po pewnym czasie, wpływając na weryfikację planów działań. Analizując poprawę stanu środowiska w ostatnich latach i ogrom wykonanych prac, znaczące jest to, że w tak krótkim czasie udało się przeprowadzić tyle skutecznych działań naprawczych.
Leszek Kurek
dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska
Urząd Miasta, Poznań
Maja Niezborała
Urząd Miasta, Poznań
Śródtytuły od redakcji
