Aby regionalne instalacje przetwarzania odpadów komunalnych mogły właściwie funkcjonować w nowym systemie i po wdrożeniu planowanych zmian legislacyjnych, konieczne jest przede wszystkim dopracowanie oraz doprecyzowanie przepisów obowiązującego prawa. Wzmocnienie kontroli w ramach postępowania z odpadami komunalnymi, w tym kierowania odpadów do RIPOK-ów oraz wykorzystanie mocy istniejących instalacji to tylko niektóre z wyzwań rządu na najbliższe lata. Jak zrealizować te cele, najlepiej wiedzą praktycy i osoby związane z branżą. Właśnie ta idea przyświecała powołaniu Rady RIPOK. Niedługo minie rok działalności tej organizacji, co stanowi dobrą okazję do podsumowania wykonanych zadań i wyznaczenia nowych celów.

 

Perła w koronie

Andrzej Jagusiewicz

główny inspektor ochrony środowiska

 

Cykliczne spotkania ekspertów, doświadczonych praktyków oraz przedsiębiorców reprezentujących branżę gospodarowania odpadami komunalnymi są słuszną inicjatywą, organizowaną z ramienia Rady RIPOK. Dzięki temu wszelkie sygnały dotyczące nieprawidłowości w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi mają szansę na sprecyzowanie. To natomiast otwiera drogę do opracowania propozycji rozwiązań.

Bardzo istotną rolę odgrywa m.in. postulat wzmocnienia kontroli w ramach postępowania z odpadami komunalnymi i nawiązania współpracy z innymi organami, posiadającymi stosowne uprawnienia. Rada dostrzegła też problem zbyt niskiego poziomu dofinansowania i zatrudnienia pracowników w Inspekcji Ochrony Środowiska, co ogranicza możliwości rozpoczęcia kontroli na szeroką skalę. W pełni uzasadniona jest też propozycja mobilizacji gmin posiadających instalacje do wykorzystywania pełni mocy przerobowych zakładów poprzez odpowiednią zmianę w przepisach, która zobliguje gminy do organizowania przetargów wyłącznie na odbieranie odpadów komunalnych i kierowanie pełnego ich strumienia do tych instalacji. W przeciwnym razie odpady nadal nie będą trafiać do instalacji, wybudowanej ze środków publicznych lub w ramach projektów finansowanych z UE. Ponadto dopóki ceny składowania odpadów będą niższe od cen ich przyjmowania do RIPOK-ów, dopóty moce części pozostaną niewykorzystane. Oznacza to duże marnotrawstwo środków wydatkowanych na ich utworzenie jako instalacji realizujących interes publiczny. RIPOK powinien być tzw. perłą w koronie systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Należałoby jeszcze określić jego standardy i najlepiej nie w pozwoleniu, lecz ustawowo. 

 

Głos w sprawie

Jarosław Roliński

zastępca dyrektora Departamentu Ochrony Ziemi

NFOŚiGW

 

Czas działania Rady jest stosunkowo krótki. Trudno już na tym etapie dokonywać podsumowania. Można natomiast odnieść się do samej inicjatywy. Spojrzenie na problematykę gospodarowania odpadami z perspektywy przedsiębiorców, dla których RIPOK-i są przecież podstawą działalności, może okazać się bardzo cenne. Zapewne łatwiej będzie nam uzyskać odpowiedzi na szereg pytań.

Podstawowym źródłem informacji, określającym, w jakim stopniu osiągane są cele w zakresie gospodarki odpadowej, pozostają oczywiście raporty opracowywane w oparciu o dostępne dane statystyczne i obowiązkową sprawozdawczość. Natomiast obecnie możemy pozyskać dodatkowe informacje z istotnego fragmentu systemu. Po ponad półrocznym funkcjonowaniu zmian, jakie zaszły w naszym kraju we wspomnianym obszarze, najczęściej słyszymy o odbiorze odpadów, selektywnej zbiórce i stawkach za odbiór odpadów. O instalacjach mówi się bardzo mało. Rada RIPOK może stać się brakującym głosem profesjonalistów, którzy dysponują wartościową i aktualną wiedzą. Nasz ostatni program priorytetowy ?Racjonalna gospodarka odpadami? był już konsultowany z Radą RIPOK. Skorzystaliśmy z okazji, by wysłuchać uwag całej grupy przedsiębiorców, którzy są adresatami jednego z obszarów dofinansowania. Współpraca przyniosła wymierne efekty. W tworzeniu samego programu wykorzystano część przedstawionych uwag, otwarta została również droga do późniejszego monitoringu i ewaluacji programu z uwzględnieniem zadań realizowanych w ramach RIPOK-ów.

W NFOŚiGW zwiększono rolę badań i monitorowania rynku wśród potencjalnej grupy odbiorców pomocy finansowej. Dzięki temu możemy szerzej konsultować zarówno wysokość pomocy finansowej, kwalifikowalność kosztów, jak i inne istotne aspekty naszych programów finansowych. A Rada RIPOK instytucjonalizuje konkretną grupę odbiorców, ułatwia nam do niej dostęp oraz może pomóc w uzyskaniu ważnych informacji.

 

Etyka dobrego biznesu

Tadeusz Arkit

poseł na Sejm RP przewodniczący Sejmowej Podkomisji Stałej ds. Monitorowania Gospodarki Odpadami

 

Przedstawiciele Rady RIPOK w kompleksowy sposób potrafią odnieść się do wprowadzanych i projektowanych zmian, również tych legislacyjnych. Dlatego Rada jest dla nas ważnym partnerem w dialogu na temat nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi.

Wspólne dążenia i cele, jakimi są m.in.: zlikwidowanie ?szarych stref? składowania odpadów, wyeliminowanie nieuczciwej konkurencji oraz ochrona środowiska, pozwalają na wypracowanie optymalnych i najlepszych rozwiązań dla obu stron. Liczymy, że postulaty zlikwidowania niewspółmiernie niskich opłat w stosunku do kosztów działalności, a także ustalenia właściwej hierarchii wymagań przy rozstrzyganiu przetargów zostaną wkrótce zrealizowane. Pozwoli to połączyć etykę dobrego biznesu z troską o skuteczną ochronę środowiska, na czym wszystkim nam zależy.

 

Kierunki rozwoju

Bożena Pawlak

dyrektor administracyjny
prokurent
?Remondis Bydgoszcz?

 

Rada ma szansę poprawić funkcjonowanie nowego systemu. Część głoszonych przez nią postulatów dotyczących usprawnienia całego systemu znalazła już oddźwięk i być może wkrótce zostanie wprowadzona w życie.

Misją Rady jest przede wszystkim skierowanie polskiej gospodarki odpadami na właściwe tory, tzn. uzyskanie wysokich poziomów recyklingu i redukcja bioodpadów na składowiskach poprzez profesjonalne przetwarzanie odpadów. W tym celu należy dopracować słabe punkty ustawy o odpadach, ustawy u.c.p.g., a także wypracować szczegółowe rozporządzenia temu służące. Jako praktycy wiemy, jak uzyskać pożądane efekty. Poza tym branża musi opierać się na innowacyjnych rozwiązaniach, niezbędnych do spełnienia unijnych wymogów i ochrony środowiska. Rynek potrzebuje też wsparcia w postaci przepisów prawa. Nie może być tak, że odpady trafiają na składowisko, podczas gdy obok stoi nowoczesna kompostownia. Cena za odbiór odpadów musi uwzględniać rzeczywiste koszty ich odbioru i przetwarzania. Gospodarka odpadami w Polsce przeszła dwadzieścia lat temu ogromne zmiany w ramach procesu prywatyzacji. Pracuję w tej branży 37 lat i miałam okazję obserwować czynione postępy. Wolna konkurencja, nowoczesność, inwestycje, wysokie standardy. Nie ma mowy o zaprzepaszczeniu tych osiągnięć.

 

Wiele osiągnięć i wyzwań

Andrzej Sobolak

prezes Zarządu

ZGO Gać

 

Od momentu nowelizacji ustawy u.p.c.g. zakłady zagospodarowania odpadów, które uzyskały status RIPOK-u, znalazły się w zupełnie nowych realiach. Unia Europejska położyła duży nacisk na prawidłowe zagospodarowanie odpadów. W związku z tym RIPOK-i stanęły przed szeregiem nowych wyzwań i problemów. Powstanie ogólnopolskiej platformy do wymiany doświadczeń i informacji było naturalną tego konsekwencją. Temu zadaniu postanowiła sprostać Rada RIPOK i już w pierwszych miesiącach swojego istnienia potrafiła skutecznie zidentyfikować najważniejsze problemy dotyczące systemu i wypracowała szereg postulatów dla organów ustawodawczych w celu poprawy funkcjonowania gospodarki odpadami w Polsce. Wspólnym założeniem Rady oraz rządu jest zwiększenie efektywności środowiskowej zagospodarowania odpadów komunalnych i uszczelnienie systemu. Długofalowe planowanie środowiskowe bezwzględnie wymaga spełnienia postulatów Rady. Poza tym czeka nas jeszcze wiele działań edukacyjnych, skierowanych do mieszkańców i władz gmin.

 

Dla pełnej symbiozy

Leszek Rochowicz

prezes Zarządu

ZUOK Rudno

 

Powołanie Rady RIPOK jest odpowiedzią na nieprecyzyjną, posiadającą niedociągnięcia znowelizowaną ustawę o utrzymaniu porządku i czystości w gminach. Inicjatywa doświadczonych, posiadających wiedzę praktyczną fachowców ma na celu monitorowanie wdrażanych i planowanych zmian w zakresie gospodarki odpadami. Wnioski Rady nie tylko mogą okazać się przydatne dla ustawodawcy, ale i konieczne w tworzeniu systemu efektywnej gospodarki odpadowej. Rada RIPOK na kolejnych posiedzeniach opracowała już kilka kluczowych postulatów. Identyfikując problemy ustawy, staramy się znaleźć najlepsze rozwiązania, które mają służyć społeczeństwu i ochronie środowiska. Następnie przekazujemy swoje wnioski do merytorycznych, kompetentnych w tym zakresie instytucji państwowych. Wszystko po to, aby zapewnić sprawne i efektywne funkcjonowanie przyjętego modelu gospodarki odpadami.

Rada RIPOK proponuje wzmocnienie kontroli postępowania z odpadami, kierowanie odpadów do instalacji BAT, a także opracowanie instrumentów finansowych dla stosowania zaawansowanych technologii, zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami. Należy przeanalizować ilość i potencjał technologiczny RIPOK-ów wskazanych w Wojewódzkich Planach Gospodarki Odpadami oraz sprawdzić technologię wytypowanych instalacji zastępczych. Ponadto trzeba zweryfikować potrzebę oraz zasady ich funkcjonowania.

Jednym z kluczowych zadań jest uświadomienie politykom tworzącym akty prawne, jakie znaczenie mają praktyczne aspekty gospodarki odpadami. Wówczas będzie można prawidłowo tworzyć i interpretować zapisy prawa. Warto poprosić o wsparcie praktyków i fachowców, a tacy właśnie ludzie są członkami Rady RIPOK. Radą stoi przed wyzwaniem włączenia się w opracowanie rozwiązań legislacyjnych. Konieczny jest udział w opiniowaniu projektów aktów prawnych.

 

Kluczowe znaczenie

Robert Kalinowski

prezes Zarządu

CZPK

Rada RIPOK pełni kluczową funkcję w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi z uwagi na dostosowanie przepisów krajowych do prawa Unii Europejskiej. Jest inicjatywą mającą na celu stałe monitorowanie procesu wdrażania i zarządzania gospodarką odpadami. Rada na bieżąco organizuje spotkania i konferencje, uczestniczy w Sejmowej Podkomisji Stałej ds. Monitorowania Gospodarki Odpadami. Ponadto systematycznie informuje specjalistów z branży o swoich przedsięwzięciach.

Ze względu na obecną rolę RIPOK nie lada wyzwaniami dla członków Rady stały się: analiza kluczowych tematów, innowacyjnych rozwiązań dotyczących m.in. budowy instalacji (MBP, MBS) lub instalacji termicznych, wymiana doświadczeń, monitorowanie oraz bieżąca analiza aspektów prawnych gospodarowania odpadami.

Sukcesywna realizacja postulatów Rady pozwala na bieżącą wymianę poglądów w zakresie kontroli strumienia odpadów, zagospodarowywania odpadów komunalnych, osiągania odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu, wymianę doświadczeń oraz ich systematyzowanie, a także na analizowanie i przygotowanie sprawdzonych rozwiązań.