Po firmach komunalnych, które zajmują się gospodarką odpadami, dostarczaniem wody, odbiorem ścieków czy też dostarczaniem ciepła, najmniej można by się spodziewać takich działań jak edukacja. Tymczasem w Koszalinie już od ponad 16 lat Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej, posiadające własne Centrum Edukacji Ekologicznej, promuje ekologiczne zachowania.

Nieco młodsze jest Centrum utworzone przy Miejskich Wodociągach i Kanalizacji, ale również ono uzupełnia wiedzę zdobywaną przez dzieci i młodzież w szkołach, zwracając uwagę na zasoby wody i ich znaczenie dla środowiska. Najbardziej prestiżowa nagroda wśród polskich ciepłowników, „Laur Ciepłownictwa”, została przyznana w tym roku Miejskiej Energetyce Cieplnej nie tylko za wysoki poziom informatyzacji i stosowanie nowoczesnych technologii, ale także za działania edukacyjne i proekologiczne.
Celem edukacji ekologicznej jest kształtowanie i promocja zdrowego, twórczego, przyjaznego środowisku sposobu życia, podnoszenie świadomości ekologicznej dzieci, młodzieży, a także dorosłych oraz promowanie aktywnych działań na rzecz środowiska przyrodniczego i społecznego.

Działalność Centrum
– W zajęciach uczestniczą uczniowie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich, ale również przedszkolaki – mówi Agnieszka Gawlik z Centrum Edukacji Ekologicznej PGK. – Uczestnicy naszych zajęć poznają zasady ochrony środowiska przyrodniczego oraz otrzymują podstawowe wiadomości na temat gospodarki odpadami, ze szczególnym uwzględnieniem selektywnej zbiórki odpadów.
Jednym z elementów edukacji dzieci i młodzieży są wycieczki do Zakładu Odzysku Odpadów w Sianowie, które pozwalają im naocznie przekonać się, jak ogromne ilości odpadów produkuje człowiek i co się potem z nimi dzieje. Działalność Centrum nie ogranicza się jednak tylko do samych zajęć. Organizowane są liczne konkursy wiedzy ekologicznej i spotkania w koszalińskich szkołach. Ponadto: – Naszą aktywność kierujemy także pod adresem pracowników administracji budynków mieszkalnych i członków rad osiedli. W naszych szkoleniach uczestniczą osoby odpowiedzialne w dużych zakładach pracy za gospodarkę odpadami. Osobnym komponentem realizowanego programu edukacji ekologicznej są nauczyciele – wymienia A. Gawlik.
O skali przedsięwzięć edukacyjnych świadczą dane: tylko w roku szkolnym 2004/2005 w zajęciach w Centrum Edukacji Ekologicznej uczestniczyło 2688 uczniów. Byli to uczniowie klas trzecich i starszych szkół podstawowych i gimnazjów oraz przedszkolaki. Rok później Centrum odwiedziło prawie 2000 dzieci uczniów. Uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów oraz przedszkolaki uczestniczą w ogłaszanych przez Centrum konkursach, m.in. zbierania puszek aluminiowych i na najlepszego Ekołowcę (czyli zbierania nakrętek plastikowych od butelek). Akcje i konkursy cieszą się coraz większą popularnością. Konkurs na najlepszego Ekołowcę gromadzi komplet widzów w koszalińskim amfiteatrze – mieszczącym pięć tysięcy osób.
Oprócz szkoleń dla pracowników administracji, rad osiedli i nauczycieli Centrum organizuje również wyjazdy mające na celu zapoznanie uczestników z technologiami i zasadami gospodarki odpadami prowadzonej w innych miastach. Zorganizowane zostały wyjazdy m.in. do Inowrocławia, Zielonej Góry, Gorzowa Wielkopolskiego, a także do Szwecji i Austrii. Wspólnym nakładem PGK i Centrum, przy dofinansowaniu GFOŚiGW oraz WFOŚiGW, opublikowany został „Podręcznik młodego ekologa” – przeznaczony głównie dla gimnazjalistów. Centrum wydało również „Książkę o wodzie” oraz grę edukacyjną „Kolorowy świat odpadów”. Ciekawą inicjatywą, podjętą wspólnie z Urzędem Miasta Koszalina, była akcja sprzątania po swoim psie. W jej ramach wydano plakaty i książeczkę „Mój przyjaciel pies”, która była rozprowadzona wśród przedszkolaków, a także wyprodukowano film „Posprzątaj po mnie”, który był emitowany w regionalnej TV.
– Zajęcia Centrum Edukacji Ekologicznej Miejskich Wodociągów i Kanalizacji w Koszalinie trwają cały rok. Uczestniczą w nich nie tylko uczniowie z Koszalina, ale również przedszkolaki z Mielna i Bonina oraz uczniowie z Jamna. Odwiedzili nas również wychowankowie szkoły dla niesłyszących z Katowic. Ze specyfiką pracy w technologicznych obiektach koszalińskich Wodociągów zapoznają się również grupy nauczycieli i studentów – mówi Monika Nieckarz, specjalista ds. organizacyjnych, promotor edukacji ekologicznej.


Prezydent M. Miketyński wraz z prezesem MEC Koszalin G. Bielawską podczas promocji książki o powietrzu.

Muzeum Wody
Centrum Edukacji Ekologicznej MWiK prowadzi zajęcia z przedszkolakami oraz dziećmi ze szkół podstawowych i gimnazjów. Do zwiedzania udostępniane są praktycznie wszystkie obiekty MWiK: Miejska Oczyszczalnia Ścieków w Jamnie, Stacja Uzdatniania Wody w Mostowie i szczególnie ważne miejsce ze względu na swoją historię: Stacja Uzdatnia Wody przy ul. Żwirowej, gdzie zlokalizowano pierwsze w Polsce Muzeum Wody.
Muzeum Wody to obiekt oddany do użytku w 2005 r., adaptowany do funkcji muzealnej ze środków MWiK, w którym przygotowana została ekspozycja przypominająca historię wodociągów w Koszalinie od początku XVIII w. do czasów obecnych. Ponad stuletnia dawna filtrownia tętni życiem i wypełnia się gwarem odwiedzających. Jest również ważną i ciekawą atrakcją Koszalina dla turystów. Do 1996 r. w miejscu dzisiejszego Muzeum Wody znajdowały się filtry ciśnieniowe, które zostały zlikwidowane wraz z oddaniem do użytku zmodernizowanej stacji uzdatniania wody przy ul. Żwirowej w 1997 r. Do 2005 r. obiekt stał pusty. Dzięki zapobiegliwości pracowników MWiK w firmie od wielu lat gromadzono wiele ciekawych eksponatów pochodzących z koszalińskich wodociągów. Przerodziło się to w pomysł zorganizowania własnego wodociągowego Muzeum. Od pomysłu do jego zrealizowania upłynęło zaledwie kilka miesięcy. Udało się zgromadzić – m.in. dzięki współpracy z Muzeum w Koszalinie – sporą ilość starych map wodociągowo-kanalizacyjnych, fragment rury wodociągowej z 1726 r., hydranty i urządzenia z przełomu XIX i XX w. Cenne ciekawostki znajdują się również jako integralne części budynku Muzeum. Takim elementem są choćby spiralne schody sprzed prawie 100 lat. Muzeum stale wzbogaca się o nowe eksponaty. Pracownicy MWiK i firm remontujących drogi stale natrafiają na zabytkowe fragmenty sieci wodociągowej i kanalizacyjnej – o dziwo, zachowanej w dobrym stanie.
– Dzieci i młodzież interesują zagadnienia; w jaki sposób uzdatnia się wodę w Koszalinie? Jak dawniej drążono otwory w drewnianych rurach wodociągowych? Dlaczego koszalińską wodę można bezpiecznie pić prosto z kranu? Odpowiadamy na wiele pytań, przypominając, w jaki sposób chronić zasoby wody zdatnej do picia i jak wspomagać proces oczyszczania ścieków. Do dyspozycji mamy dwie sale konferencyjne (przy Oczyszczalni w Jamnie i Muzeum Wody przy ul. Żwirowej) – doskonałe miejsce do dyskusji, projekcji multimedialnych i zabaw ekologicznych – uzupełnia M. Nieckarz.
W Centrum Edukacji Ekologicznej na terenie Oczyszczalni Ścieków w Jamnie odbył się finał szkolnych obchodów Dnia Ziemi. Zespół Szkół Sportowych w Koszalinie przygotował bogaty program, a w kwietniu odbywały się liczne imprezy. Najpierw były konkursy szkolne, m.in. na plakat pod hasłem „Woda naszym skarbem” i zabawkę wykonaną z materiałów ekologicznych. W organizację obchodów włączyły się Miejskie Wodociągi i Kanalizacja w Koszalinie. Uczniowie odwiedzili Muzeum Wody oraz Oczyszczalnię Ścieków w Jamnie, gdzie laureaci konkursów otrzymali nagrody ufundowane przez szkołę i Wodociągi.


Prezes MWIK Koszalin J. Łodziewski bierze udział w akcji “Swięto Drzewa”.

Święto wody
W lipcu br. po raz czwarty obchodzono w Koszalinie Święto Wody. Z tej okazji spółka MWiK zorganizowała Dzień Otwarty.
Idea Święta Wody narodziła się w 2003 r. najpierw jako chęć promocji naturalnych walorów Koszalina i regionu, aby rok później przyjąć postać wydarzenia promocyjno-rekreacyjno-kulturalnego. W 2005 r. Święto stało się wydarzeniem międzynarodowym. Festyn ma na celu promocję Koszalina jako miasta zielonego, przyjaznego środowisku, a tym samym atrakcyjnego dla mieszkańców, turystów i inwestorów.
Atrakcje organizowane w ramach Święta Wody mają miejsce również w koszalińskiej „fabryce wody” – bo tak można nazwać Miejskie Wodociągi i Kanalizację, które każdego roku organizują Dni Otwarte. Wodociągi udostępniają dla zwiedzających Muzeum Wody.
Święto Wody ma uświadomić, że woda w Koszalinie jest zdrowa, a także ma zachęcić do jej oszczędnego i racjonalnego wykorzystania. Święto Wody wpisało się już na stałe w pejzaż letnich imprez kulturalnych, przyciągając turystów i mieszkańców swoim niepowtarzalnym klimatem, stylem, powrotem do tego, co naturalne i zdrowe.

Ciepłownicze sokoły
Spółka Miejska Energetyka Cieplna (MEC) w Koszalinie jest znana i ceniona w środowisku ciepłowniczym w Polsce z powodu działań podejmowanych w celu ochrony środowiska – szczególnie dużym zainteresowaniem w branży cieszą się działania ukierunkowane na edukację ekologiczną. Jako jedna z niewielu firm ciepłowniczych MEC wydała szereg bardzo ciekawych publikacji dotyczących czystości powietrza, powstałych we współpracy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie. – Wydaliśmy specjalną książeczkę o ekologii pt. „Czyste powietrze”, która trafiła do ponad 2 tys. przedszkolaków, oraz „Książkę o powietrzu” dla uczniów podstawówek i gimnazjów, wydaną w nakładzie 5 tys. egzemplarzy. Ta ostatnia została przekazana m.in. do koszalińskich szkół, a także jest rozdawana podczas spotkań edukacyjnych z młodzieżą – informuje Grażyna Bielawska, prezes MEC Koszalin. – Również w naszym „Vademecum dla klienta MEC” w sposób bardzo przystępny staraliśmy się przedstawić zagadnienia związane z oszczędnością energii cieplnej, ochroną powietrza i środowiska. Oczywiście to tylko część naszych działań, które starannie planujemy i realizujemy, współpracując ze szkołami, Urzędem Miejskim, Politechniką Koszalińską i Młodzieżowym Domem Kultury.
I właśnie współpraca z Młodzieżowym Domem Kultury przynosi zaskakujące efekty. Dzięki niej w Koszalinie organizowane są ogólnopolskie konkursy fotografii dzieci i młodzieży „Człowiek, świat, przyroda”, konkursy piosenki ekologicznej „Śpiewajmy o przyrodzie”, a także konkurs ekologiczny wakacje z naturą „Ja i moje środowisko”, przygotowywany wspólnie z Ligą Ochrony Przyrody. Uczestniczy w nich coraz więcej dzieci.
Oczywiście konkursy z atrakcyjnymi nagrodami są uzupełnieniem spotkań z dziećmi i młodzieżą oraz studentami na terenie ciepłowni MEC. Dzieci szczególnie interesuje zawieszony na kominie ciepłowni domek dla sokołów, w którym co roku wylęgają się małe sokoły pustułki. Na studentach i starszej młodzieży szkół ponadgimnazjalnych duże wrażenie wywierają instalacje oczyszczania spalin o bardzo wysokiej sprawności, sięgającej 94%. Z kolei młodzież odwiedzającą ciepłownię najbardziej interesują wprowadzone najnowsze technologie, m.in. ciągły monitoring spalin, który na bieżąco pozwala obserwować ilość zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska. – W naszej działalności staramy się być niekonwencjonalni. Dlatego, chcąc zwrócić uwagę na talenty dzieci i młodzieży, współorganizujemy w szkołach podstawowych przedstawienia edukacyjne dotyczące ochrony środowiska, połączone z promocją wydawanych przez nas publikacji – podkreśla szefowa Miejskiej Energetyki Cieplnej w Koszalinie.