W listopadzie branża ochrony środowiska przeżywa swoje święto, a okazją do tego są odbywające się co roku, wraz z szeregiem imprez towarzyszących, Międzynarodowe Targi Ekologiczne POLEKO. Nad tegoroczną, siedemnastą edycją Targów patronat sprawowali ministrowie środowiska Niemiec i Polski, a motto imprezy brzmiało: Woda dla życia.

Nowością tegorocznych Targów POLEKO był Park Techniki Komunalnej

Minioną edycję POLEKO, której krajem partnerskim była Republika Federalna Niemiec, otworzyli Margareta Wolf, sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, Ochrony Przyrody i Bezpieczeństwa Reaktorów RFN, Jan Szyszko, nowy minister środowiska oraz Bogusław Zalewski, prezes zarządu, dyrektor naczelny Międzynarodowych Targów Poznańskich (MTP).
W POLEKO 2005 wzięło udział 1029 wystawców i tzw. firm reprezentowanych, w tym 651 z kraju. Tegoroczne ekspozycje zajęły powierzchnię 15 895 m2 (wzrost w stosunku do roku ubiegłego o 25%). Targi odwiedziło 21 290 osób, czyli o ponad 5 tys. osób więcej niż rok temu.
Tegoroczna ekspozycja została podzielona na sektor wody, odpadów (tutaj znalazły się Salon Recyklingu oraz Park Techniki Komunalnej), energii (obejmujący także Salon Czystej Energii), sektor powietrza i hałasu oraz sektor edukacji ekologicznej. Ponadto wydzielone miejsca zajęły wystąpienia narodowe oraz Salon Investcity-Środowisko.

Forum Recyklingu
Każdy z trzech dni tegorocznego Forum Recyklingu poświęcony był innej tematyce: odzyskowi i recyklingowi opakowań, elektroniki i samochodów. Tematy w poszczególnych dniach Forum zostały tak dobrane, by odpowiadały najaktualniejszym problemom, a szczególnie zmianom prawnym, czyli ustawom o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Największe zainteresowanie widoczne było pierwszego dnia, który poświęcony był odzyskowi i recyklingowi elektroniki i sprzętu elektrycznego. Pod koniec sesji poświęconej tematyce elektroszrotu odbył się panel dyskusyjny. Podczas Forum wystąpiło 26 prelegentów – naukowców i praktyków, a salę wykładową, wg szacunków organizatorów, odwiedziło ponad 600 słuchaczy.


Wśród nowości na Targach na uwagę zasługuje niewątpliwie Park Techniki Komunalnej (zorganizowany we współpracy MTP z Krajowym Forum Dyrektorów Zakładów Oczyszczania Miast i Krajową Izbą Gospodarki Odpadami). Producenci i dystrybutorzy maszyn i pojazdów do gospodarki komunalnej (w liczbie ponad 30) zaprezentowali tutaj rozmaite rozwiązania służące m.in. do zbiórki i wywozu odpadów oraz do letniego i zimowego utrzymania czystości. Wśród wystawców przedstawiających swoją ofertę w ramach Parku znalazła się także świętująca swoje 50-lecie Wytwórnia Urządzeń Komunalnych WUKO (patrz ramka).
Podobnie jak Park Techniki Komunalnej, również Salon Nauka dla Środowiska został zorganizowany po raz pierwszy. W zamyśle organizatorów misją Salonu był transfer nowoczesnych rozwiązań w zakresie ochrony środowiska pomiędzy nauką a gospodarką. Swoimi doświadczeniami dzieliły się tutaj m.in. jednostki badawczo-rozwojowe i instytuty naukowo-badawcze (blisko 60 instytucji). Grupowo zaprezentowały się także instytuty niemieckie w ramach wystąpienia przygotowanego przez niemieckie Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych.

Po rocznej przerwie na Targi powróciło Ogólnopolskie Forum Edukacji Ekologicznej EKO MEDIA FORUM

Edukacyjna misja Targów
W krajobraz POLEKO na stałe już wrosły ekspozycje specjalne – tzw. salony. Po raz piąty zorganizowany został Salon Czystej Energii. W jego ramach na powierzchni ok. 1163 m2 zaprezentowało się 78 firm i stowarzyszeń związanych z branżą energetyki odnawialnej. Po raz czwarty natomiast firmy zajmujące się przetwarzaniem i wykorzystaniem odpadów miały możliwość przedstawienia swojej oferty w ramach Salonu Recyklingu. Na powierzchni ponad 1330 m2 zaprezentowało się ok. 90 podmiotów. Obu Salonom towarzyszyły specjalistyczne seminaria. Były to Forum Czystej Energii, zorganizowane przez MTP we współpracy z redakcją miesięcznika „Czysta Energia”, oraz Forum Recyklingu, przygotowane wspólnie z redakcją miesięcznika „Recykling” (patrz ramki).
Jak podkreślają organizatorzy Targów, obok umożliwienia kontaktów biznesowych, wymiany doświadczeń i prezentacji nowych rozwiązań misją POLEKO „jest krzewienie świadomości ekologicznej i promocja zachowań służących dobru środowiska naturalnego”. Nie może zatem dziwić, że po rocznej przerwie pod dachy targowych pawilonów powróciła największa chyba impreza ekoedukacyjna w kraju, a może nawet w Europie Środkowo-Wschodniej. Mowa o Ogólnopolskim Forum Edukacji Ekologicznej EKO MEDIA FORUM (EMF). Tegoroczne EMF zorganizowane zostało przez Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego oraz firmę Abrys (która była organizatorem wykonawczym). Impreza odbyła się pod merytorycznym patronatem Ministerstwa Środowiska. W ramach EMF funkcjonował Salon Edukacji Ekologicznej – miejsce, w którym mogły się zaprezentować instytucje i organizacje prowadzące edukację ekologiczną (96 wystawców na powierzchni 1112 m2). Forum towarzyszyły także m.in. seminarium „Edukacja ekologiczna w szkole i gminie”, „Zielone Kino” (przegląd filmów przyrodniczych i propagujących postawy proekologiczne) oraz „Zielona Scena” (przegląd przedstawień teatralnych dzieci i młodzieży).

Forum Czystej Energii
W trzydniowym programie Forum uwzględniono najnowsze trendy w rozwoju energetyki odnawialnej. Nie było sesji tematycznych, tak jak w ubiegłym roku, a różne tematy przeplatały się ze sobą. Tym sposobem osoby zainteresowane jedną konkretną tematyką każdego dnia mogły znaleźć coś dla siebie. Poruszano m.in. takie zagadnienia jak planowane uruchomienie i stopniowe rozszerzanie systemu oceny energetycznej budynków, nowe rozwiązania prawne i mechanizmy obrotu zieloną energią czy kwestie przeżywającego swój renesans biopaliwa. Dużo uwagi poświęcono też sprawom zagospodarowania osadów ściekowych i biogazu składowiskowego. W programie Forum znalazły się również tematy handlu emisjami oraz finansowania projektów wykorzystujących OZE. Referaty zaprezentowało 36 prelegentów, a z tej masowej formy edukacji skorzystało co najmniej 400 osób.


Ponadto elementem edukacji ekologicznej było przygotowane przez Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Łodzi i udostępnione zwiedzającym „Wirtualne laboratorium”, w którym – korzystając z modelu oczyszczalni ścieków komunalnych – można było przeprowadzić proste doświadczenia.

Nie tylko targowanie
Z badań ankietowych przeprowadzonych przez MTP w ubiegłym roku wynika, że udział w konferencjach jako cel wizyty na Targach deklarowało ponad 28% zwiedzających (z grupy tzw. profesjonalistów). Nie może zatem dziwić, iż konferencji i seminariów z roku na rok przybywa. Niestety, nie zawsze kończyły się one sukcesem organizacyjnym, często bowiem zwiedzający musieli dokonywać wyboru pomiędzy odbywającymi się w tym samym czasie wydarzeniami, co skutkowało niską frekwencją nawet na interesujących konferencjach. Przed rozdrobnieniem publiczności obroniły się konferencje od lat towarzyszące Targom.
Niewątpliwie należy do nich Międzynarodowy Zjazd Ekologiczny (odbyła się już IX edycja, tym razem pod hasłem „Polska w nowej Europie”), który zgromadził łącznie ok. 300 uczestników. Tematyka tegorocznego Zjazdu, zorganizowanego przez firmę Abrys we współpracy z MTP, zdominowana została przez zagadnienia dotyczące realizacji wynikających z Traktatu Akcesyjnego zobowiązań Polski w zakresie ochrony środowiska i wykorzystania funduszy unijnych (patrz s. 26). Zainteresowaniem cieszyły się także, jak co roku, Forum Czystej Energii oraz Forum Recyklingu.
Jedną z ciekawszych inicjatyw była konferencja pt. „Model gospodarki odpadami komunalnymi – stan aktualny czy docelowy”, zorganizowana przez Związek Pracodawców Gospodarki Odpadami. Oprócz wygłoszonych referatów, w jej ramach odbyła się także interesująca dyskusja dotycząca kwestii własności odpadów i wyboru modelu gospodarki odpadami.

50 lat tradycji
Podczas Targów swoje 50-lecie świętowała firma WUKO z Łodzi. Jej historia zaczęła się w latach powojennych od dwóch zakładów rzemieślniczych, które zostały połączone w Komunalne Przedsiębiorstwo Taboru i Sprzętu Sanitarnego. Pierwszy sprzęt produkowany przez firmę był ciągniony przez konie i w tym roku jako pojazd zabytkowy został zaprezentowany na Targach. W 1955 r. powstał nowy zakład, już pod nazwą Wytwórnia Urządzeń Komunalnych WUKO. W 1997 r. zakład został przekształcony w spółkę pracowniczą, która w 1999 r. przejęła majątek dawnego przedsiębiorstwa państwowego. Szeroka oferta oraz własny dział konstrukcyjny pozwalają spółce na zatrudnianie ok. 160 pracowników.


Tematyki związanej z pojęciem przedsiębiorstwa użyteczności publicznej oraz prywatyzacji przedsiębiorstw gospodarki komunalnej dotyczyły dwie debaty samorządowe zorganizowane przez redakcję „Wspólnoty” i MTP.
Stałym już elementem Targów są konferencje prasowe ministra środowiska, Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Banku Ochrony Środowiska. Z uwagi na obowiązki w konferencji prasowej nie wziął udziału minister Jan Szyszko – zastąpił go sekretarz stanu, Andrzej Mizgajski. Zarząd Narodowego Funduszu skoncentrował się na prezentacji osiągnięć tej instytucji w minionej kadencji parlamentarnej. Ponadto podczas tej konferencji dziennikarzom zostały wręczone Dyplomy o Zieloną Czystą Polskę. Pośmiertnie, za zasługi dla rozwoju systemu finansowania ochrony środowiska, wyróżniony został Wojciech Dutka, zmarły tragicznie redaktor naczelny „Przeglądu Komunalnego”. Tematyka konferencji prasowej BOŚ oscylowała wokół projektu nowej strategii spółki na lata 2006-2010 (uchwalonej przez radę nadzorczą już po Targach, 23 listopada br.), która zakłada m.in. zwiększenie jej kapitału.

Nagrody i nagrodzeni
Podczas każdej z imprez targowych organizowanych przez MTP przyznawane są Złote Medale. W tym roku Sąd Konkursowy wyróżnił cztery produkty.
W konkursie Acanthus Aureus, w którym oceniane jest przede wszystkim dopasowanie stoiska do realizacji celów marketingowych, wyróżnienia otrzymały: Ministerstwo Środowiska, Bank Ochrony Środowiska, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Budimex Dromex – Cadagua, Sutco – Polska, Remondis oraz Siemens.
Tradycyjnie podczas POLEKO przyznawane są też nagrody ministra środowiska i prezesa Zarządu NFOŚiGW. Nagroda ministra środowiska w wysokości 50 tys. zł za najlepszy wyrób i wdrożone rozwiązanie technologiczne, eksponowane na POLEKO 2005, została przyznana firmie SOLARPOL Polskie Centrum Energii Odnawialnej za niskociśnieniowy moduł transferu energii słonecznej Skalarpol – Artur 1. Prezes Zarządu NFOŚiGW za najlepszy wyrób i wdrożone rozwiązanie technologiczne przyznał nagrodę w wysokości 50 tys. zł Wytwórni Urządzeń Komunalnych WUKO za wielofunkcyjny samochód typu SCK – 5, służący do udrażniania i czyszczenia kanalizacji. Z kolei w konkursie na najlepiej prowadzone akcje edukacji ekologicznej podczas POLEKO 2005 prezes Zarządu NFOŚiGW przyznał cztery nagrody na łączną kwotę 20 tys. zł. Nagrodzeni zostali Sekretariat Programu „Odpowiedzialność i Troska” Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego za MiniSalon Edukacyjny „Chemia Przyjazna Ludziom i Środowisku” (8 tys. zł), firma Aquanet za popularyzację zagadnień związanych z procesami uzdatniania wody i oczyszczania ścieków wśród młodzieży szkolnej (5 tys. zł), Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej w Gdańsku za prowadzenie akcji związanej z segregacją odpadów i recyklingiem (5 tys. zł) oraz Państwowy Instytut Geologiczny za wprowadzanie i poszerzanie wiedzy o środowisku przyrodniczym dawniej i dziś (2 tys. zł).
Ponadto podczas Targów rozstrzygnięte zostały inne konkursy, np. ogólnopolski konkurs szkolny „Turniej maszyn wodnych” oraz Konkurs „Recykling techniki – technika recyklingu”. Nagrody rozdano również w Konkursie „Przeglądu Komunalnego” o Puchar Recyklingu (patrz s. 16), a podczas Gali IX Międzynarodowego Zjazdu Ekologicznego wręczono Nagrodę Pracy Organicznej w Ochronie Środowiska oraz przyznano tytuły „Promotora Energetyki Odnawialnej” i Dyrektora Roku 2004 Zakładu Oczyszczania Miasta (patrz s. 11).
Wszystkie święta mają jedną cechę wspólną – szybko mijają. I choć listopadowe ekologiczne świętowanie przebiega zazwyczaj w atmosferze wytężonego wysiłku, już teraz wiele osób myśli o kolejnych Targach, POLEKO 2006. Oby nadal były one wskaźnikiem rozwoju zielonej branży.

Piotr Strzyżyński