W świetle obowiązującego prawa w branży zajmującej się złomem pojawiają się problemy przy klasyfikacji wysyłek odpadów metali z Polski.
 
Kwestie związane z eksportem odpadów metali regulują przepisy: Rozporządzenie nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów, Rozporządzenie Komisji (WE) 1418/2007 z 29 listopada 2007 r. dotyczące wywozu w celu poddania odzyskowi niektórych odpadów wymienionych w załączniku III lub IIIA rozporządzenia 1013/2006, których nie obowiązuje decyzja OECD w sprawie transgranicznego przemieszczania odpadów. Ponadto Rozporządzenie Komisji (WE) nr 740/2008 z 29 lipca 2008 r. zmieniające rozporządzenie nr 1418/2007 w zakresie procedur obowiązujących w związku z wywozem odpadów do niektórych państw, Rozporządzenie Komisji (WE) nr 308/2009 z 15 kwietnia 2009 r. zmieniające, w celu dostosowania do postępu naukowo-technicznego, załączniki IIIA i VI rozporządzenia 1013/2006 w sprawie przemieszczania odpadów. Oprócz tego Rozporządzenie Komisji 967/2009 z 15 października 2009 r. zmieniające rozporządzenie 1418/2007 oraz Rozporządzenie Komisji (UE) nr 837/2010 z 23 września 2010 r. zmieniające rozporządzenie 1418/2007dotyczące wywozu w celu poddania odzyskowi niektórych odpadów do pewnych państw nienależących do OECD.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, przy eksporcie odpadów metali głównymi dokumentami, które podlegają kontroli, są umowa między kontrahentami i wypełniony załącznik nr 7 do rozporządzenia 1013/2006.
 
Wysyłka
Z doświadczeń inspekcji wynika, że istotną kwestią jest poprawne wypełnienie załącznika. W szczególności należy pamiętać o wypełnieniu pola z numerem przesyłki i maksymalną ilością przesyłanego odpadu, jak również wpisać informacje o transportującym, zgodnie ze stanem faktycznym. Ważne jest również to, aby osoba organizująca wysyłkę odpadów znajdowała się pod jurysdykcją kraju wysyłki. Należy również pamiętać o poprawnym wpisaniu i klasyfikacji kodów odpadów. Podstawowe kody dla branży złomowej to B1010 – odpady metaliczne i stopów metali w formie metalicznej nierozproszonej, B1020 – czysty, niezanieczyszczony złom metali, w tym stopów w formie masowej wykończonej (blacha, płyty, belki, pręty itd.), GC010 – zespoły elektryczne składające się wyłącznie z metali i stopów GC020 – złom elektroniczny, GC030 – statki i inne konstrukcje pływające nadające się na złom, GC040 – wraki pojazdów silnikowych, pozbawione płynów. Należy zwracać uwagę na zawartość zanieczyszczeń, gdyż odpady z zielonej listy zanieczyszczone innymi odpadami mogą być z niej wyłączone i zostać potraktowane jako odpady z listy bursztynowej. Przykładowo w przypadku przesyłki oznaczonej kodem B1010 dla złomu stalowego, „zanieczyszczonej” złomem miedzi bądź aluminium, może nastąpić zmiana zaklasyfikowania kodu odpadu, co spowoduje problemy przy kontroli transportu za granicę.
 
Klasyfikacja
Firmy złomowe eksportujące odpady metali napotykają na liczne trudności przy wysyłkach, w głównej mierze dotyczące klasyfikacji przesyłanych odpadów oraz określenia dopuszczalnych norm zanieczyszczeń w transportowanych odpadach. Z uwagi na techniczne aspekty związane z eksploatacją niektórych urządzeń (np. agregaty chłodnicze), oczywiste jest to, że mogą one zawierać pewne ilości zanieczyszczeń, których wyeliminowanie okazuje się niemożliwe. W przypadku kontroli i stwierdzenia zanieczyszczeń (np. zaolejenia) odpadów wysyłka może zostać potraktowana jako odpad z bursztynowej listy, a co za tym idzie, najprawdopodobniej spowoduje wstrzymanie i zakaz wywozu, a w konsekwencji ogromne straty finansowe dla przedsiębiorcy organizującego eksport.
 
Problemy w branży
Głównymi problemami branży złomowej są – w przypadku zanieczyszczenia odpadu metali materiałami obcymi – utrudniona klasyfikacja odpadu, tj. określenie procentowego poziomu zawartości obcego metalu w danym złomie klasyfikuje go jako odpad mieszaniny metali. Kolejną kwestią jest brak tolerancji zanieczyszczenia odpadów w procesie odzysku, np. silniki, kompresory po procesie odzysku polegającym na odessaniu olejów nie są w 100% oczyszczone z wymienionego zanieczyszczenia. Sprawia to, że odpady nawet po przeprowadzeniu procesu odzysku są przy kontrolach klasyfikowane jako niebezpieczne. Problem stanowi również niejednoznaczność w klasyfikacji odpadów metali jako odpadów niebezpiecznych/innych niż niebezpieczne.
Dlatego też istotną kwestią jest przeprowadzenie szkoleń dla służb celnych, urzędów WIOŚ i GIOŚ z zakresu złomu metali, tj. klasyfikacji, dopuszczalnych procentowych zanieczyszczeń, specyfikacji danych materiałów itp.
Branży złomowej zależy na konstruktywnej wymianie informacji pomiędzy urzędnikami a przedsiębiorcami w celu wypracowania wspólnego, jednolitego podejścia przy klasyfikacji odpadów. Przeciwstawia się nielegalnym wysyłkom odpadów, które niejednokrotnie wpływają na jej wizerunek. Branży złomowej zależy, aby uczciwe firmy zyskały „przewagę” nad nierzetelnymi przedsiębiorstwami, których niedopuszczalne działania często pozostają niezauważone.
Kinga Zgierska,dyrektor ZarząduIzby Przemysłowo-Handlowej Gospodarki Złomem, Warszawa
 
Śródtytuły od redakcji